گروههای مسلح آفریقایی از جمله گروههایی از چاد، نیجر و سودان در سالهای گذشته با استقرار در جنوب لیبی در جنگهای داخلی این کشور مشارکت داشتهاند.
جنوب لیبی مملو از گروههای مسلح آفریقایی متعلق به قبایلی نظیر «التبو» است که در سالهای جنگ داخلی جنوب لیبی حضور داشتهاند و از مهمترین آنها گروههای چادی، نیجری و سودانی است.
گزارش کارشناسان سازمان ملل در ژانویه 2018 حاکی از حضور گروههای مزدور فعال در قاچاق سلاح، سوخت و مهاجرت در جنوب لیبی است که در کنار ژنرال خلیفه حفتر مبارزه میکنند.
پایگاه خبری «الجزیره» در گزارشی به معرفی مهمترین این گروههای مسلح آفریقایی حاضر در جنوب لیبی پرداخت که در ادامه آمده است:
گروههای چادی:
1- - الحرکة من أجل الدیمقراطیة والعدالة (جنبش برای دموکراسی و عدالت) معروف به « MDJT» که اساس و بنیان آن در کوههای التبو یا تبیستی گذاشته شده و متعلق به قوم التبوست.
اکثریت کادر این جنبش برای کار به عنوان فعالان التبو به جنوب لیبی رفتند و دولت چاد در دهه 1990 از هماتی لیبیایی خود خواسته بود عناصر این گروه را تحویل بدهد.
2-جبهة الوفاق من أجل التغییر فی تشاد (جبهه الوفاق برای تغییر در چاد) که بیشتر حضور آن در شهر ام الارانب و الجبال السوداء در الجفره در مرکز لیبی است و رهبری آن را دکتر «المهدی علی محمد» از اعضای یکی از شاخههای مردم الدازقرا و ژنرال «محمد نوری» برعهده دارند.
نوری در سال 2008 در شرف تسلط بر انجامینا، پایتخت چاد بود و وزیر سابق از قبیله «آناکزه»، قبیله «حسین حبری»، رئیس جمهور اسبق چاد است.
دولت فرانسه در سال 2017 تحریمهایی را علیه علی المهدی علی محمد و ژنرال محمد نوری اعمال کرد، آنها قبلا با نیروی سومی برای تامین امنیت جنوب لیبی ائتلاف کرده بودند.
3- المجلس العسکری لإنقاذ الجمهوریة التشادیة(شورای نظامی نجات جمهوری چاد) معروف به « CCMSR »، است که فعالیت گستردهای در جنوب لیبی دارد و شمار نیروهای آن به چهار هزار نفر میرسد شمار زیادی از افسران و نظامیان ارشد چادی که از به تازگی از نظام ادریس دبی جدا شدند، بخصوص از قوم الدازقرا به این جنبش پیوستند.
این جنبش شورای رهبری خود را متشکل از 12 نفر مجددا تشکیل داد که در راس آن «أبکر شریف عیسی»، دبیر کل این جنبش است که جانشین «محمد حسن لمای» شده او را دولت نیجر به همراه تنی چند از دستیارانشان هنگام ورود به نیجر از لیبی دستگیر کرد.
4- «تجمع القوى من أجل التغییر فی تشاد»، (انجمن احزاب برای تغییر در چاد) معروف به «RFC»، یکی از جنبشهای حاکم بر جنوب لیبی است که بیشتر اعضای آن از خارج از قوم الدازقرا و به طور مشخص از اقوام مستقر در شرق چاد نظیر الزغاوه هستند و یکی از سرکردههای این جنبش تیمان اردمی است که پیشتر رئیس دفتر «إدریس دبی»، رئیس جمهور چاد بوده و رابطه خویشاوندی هم با او دارد.
این گروه به عنوان مزدور در حمله سال 2017 به منطقه قصر بن غشیر در جنوب طرابلس حضور داشتند و در جنگ داخلی در شهر سبها در دسامبر 2017 متحمل ضربه دردناکی شده و 10 نفر از سران این جنبش کشته شدند.
این جنبش به واسطه روابط قبیلهای به جنبش عدالت و برابری دارفور نزدیک است.
گروههای سودانی
1- حرکة العدل والمساواة (جنبش عدالت و برابری) یک گروه شورشی سودانی از قبیله الزغاوة است که در سال 2011 به لیبی رفت و از آن زمان به عنوان مزدور در بسیاری از جنگهای لیبی شرکت داشته است. این گروه در منطقه الجفرة در مرکز لیبی مستقر است و متحد لشکر خلیفه حفتر محسوب میشود.
گروهی مرکب از پنج کارشناس در نیمههای ژانویه 2018 گزارشهایی به شورای امنیت ارائه و در آن خبر داد، گروههایی مسلح از دارفور به عنوان مزدور در جنوب لیبی و در کنار نیروهای حفتر مشغول جنگ هستند به گونهای که جنگجویان این گروهها علاوه بر سلاح و مهمات هر کدام ماهانه بین 250 تا 500 دلار دستمزد دریافت میکنند.
گروههای مسلح نیجر
1- القوات الثوریة من أجل الصحراء (نیروهای انقلابی برای صحرا) معروف به «FARS» که اعضای آن از قوم التبو هستند توافقاتی را با دولت نیجر امضا کرده و سپس در سال 2011 به جنوب لیبی منتقل شد.
مهمترین رهبران این گروه «برکة وردکو المهدی»، است که معمر القذافی، دیکتاتور معدوم لیبی در اوایل انقلاب فوریه 2011 مردم این کشور از وی کمک گرفته بود.
برکه هستههای گردان درع الصحراء را تشکیل داد که از مهمترین رهبران آن «محمد وردکو» و «محمد ضدو» است که نماینده قوم التبو در توافق صلح بین الطوارق با التبو در دوحه پایتخت قطر بود.
ژنرال خلیفه حفتر متولد 1943 در اجدابیا لیبی، فرمانده کنونی ارتش این کشور و مورد حمایت مجلس نمایندگان لیبی است.
حفتر یکی از قدرتمندترین شخصیتها در لیبی و مورد حمایت مصر، امارات و عربستان است از او به عنوان رقیب سرسخت «فایز السراج» رئیس دولت وفاق ملی لیبی یاد میکنند.
لیبی از زمان سقوط رژیم «معمر القذافی» در سال 2011 با ناآرامی و جنگ داخلی است، این کشور دو دولت دارد، دولت وفاق ملی به ریاست «فایز السراج» که مقر آن در طرابلس، پایتخت این کشور است و جامعه جهانی از آن حمایت میکند و دیگری «دولت طبرق» در شرق لیبی که دولتی موقت به ریاست «عبدالله الثنی» است.