نبردی که ژنرال خلیفه حفتر دو ماه پیش با کمک عربستان، امارات و مصر و با تایید فرانسه برای تسلط بر پایتخت لیبی آغاز کرد به کابوسی مبدل شده که مهاجمان را خسته کرده و حامیان را به نوعی ناامید کرده است.
وبگاه خبری الخلیج اونلاین در گزارشی با عنوان «اختلافها و تصفیههای درونگروهی... هشدار شکست داخلی در صفوف نیروهای حفتر در طرابلس» نوشت: نبردی که ژنرال خلیفه حفتر دو ماه پیش با کمک عربستان، امارات و مصر و با تایید فرانسه برای تسلط بر طرابلس، پایتخت لیبی آغاز کرد به کابوسی مبدل شده که مهاجمان را خسته کرده و گردانندگان آن را هم به دردسر انداخته است، چون دوره نبرد طولانی شده و به اهداف خود دست نیافته است. جامعه بینالمللی هم آن را رد میکند.
نبردی که حفتر -فرمانده نیروهای شرق لیبی- امیدوار بود طی آن فورا بر پایتخت، در غرب کشور، مسلط شود و دولت وحدت ملی به ریاست فایز السراج را که تحت نظارت سازمان ملل برای پایان دادن به جنگ داخلی تشکیل شده بود، سرنگون کند، حالا به اختلاف بین گردانها و شبه نظامیانی منجر شده که ارتش حفتر از آنها تشکیل شده تاجایی که به تصفیههای درون سازمانی و عقب نشینی عناصر آن از درگیریها کشیده شده است و به عقیده ناظران این وضعیت میتواند منجر به شکست داخلی نیروهای حفتر شود.
اختلاف با هواداران قذافی
رهبران رژیم مخلوع معمر القذافی از مهمترین ارکان نیروهای حفتر هستند که بارزترین آن سرلشکر المبروک سحبان فرمانده کنونی نیروی زمینی ارتش حفتر است از وفادارترین نظامیان نزدیک به حفتر شمرده می شود.
در سال 2011 سحبان شهر الزنتان را محاصره و آنجا را با موشکهای گراد بمباران کرد. پس از پنج سال او فرماندهی عملیات حمله به منطقه هلال نفتی را برای تسلط بر آنجا به نفع نیروهای حفتر برعهده داشت.
علاوه بر سحبان، سرهنگ محمد بن نایل که ناظران او را یکی از صندوقهای سیاه قذافی توصیف میکنند و همچنین سرلشکر عون الفرجانی که پیشتر پستهای متعددی در سرویس اطلاعات لیبی داشت و نیروهای حفتر را برای تسلط بر جنوب لیبی فرماندهی کرد از جمله نزدیکان حفتر شمرده میشوند.
نشانههای زیادی حاکی از اختلاف بین حفتر با هواداران قذافی است تا حدی که به تلاشها برای تصفیه حسابهای درون سازمانی رسیده و ابراهیم المدنی، فرمانده لشکر شهید محمد المدنی در زنتان در غرب لیبی در ویدیویی تصویری تاکید کرد که فرماندهان حفتر از او خواستند سیف الاسلام قذافی را به قتل برساند.
سیف الاسلام قذافی در نوامبر 2011 در شهر الزنتان دستگیر شد و گردان ابوبکر الصدیق به فرماندهی العجمی العتیری در ژوئن 2017 از آزادی او خبر داد. از آن زمان او از انظار عمومی پنهان شده اما وکلایش میگویند او زنده است و در یکی از مناطق لیبی حضور دارد.
بنا به اطلاعات المدنی، هواداران حفتر در عملیات ترور سرتیپ مسعود الضاوی، یک فرمانده منطقه ورشفانه و دو دستیارش احمد الریانی و انور علی منصور در منطقه فم الملغه در مرزهای اداری شهر ترهونه و جایی دور از درگیریهای مسلحانه جنوب طرابلس دست داشتند.
پس از عملیات ترور، منابع رسانهای طرفداران حفتر ادعا کردند، الضاوی و دستیارانش در مناطق درگیری در محور منطقه عین زاره در جنوب طرابلس کشته شدند، اما بلافاصله معلوم شد که آنها اصلا در محورهای درگیری نبودند و جسد الضاوی و دستیارانش در حالی پیدا شد که آثار شلیک گلوله با سلاح سبک و از راه نزدیک روی بدنشان آشکار بود.
قتل الضاوی و دستیارانش موجی از خشم را در صفوف قبایل ورشفانه ایجاد کرد این قبایل شبه نظامیان حفتر در ترهونه را مسئول ترور الضاوی و دستیارانش دانستند.
کشمکش خونبار بین گردانهای حفتر
در همین راستا حومه شهر طرابلس شاهد درگیری خونبار بین لشکر نهم اعزامی از شهر ترهونه در غرب لیبی با گردانهای اعزامی از شهر اجدابیا در شرق لیبی است. آنها بر سر توزیع مهمات و نیرو در محورهای نبرد با یکدیگر اختلاف پیدا کردهاند.
مفتاح المصراتی، خبرنگاری از لیبی در این باره به الخلیج اونلاین گفته است: گردانهای شهر اجدابیا 20 دستگاه خودروی زرهی او به همراه نفراتش را از محورهای نبرد بیرون کشیده است. آن هم پس از درگیریهایی که شماری کشته از بین آنها برجای گذاشت.
وی افزود: هواپیمای نیروهای حفتر پایگاه لشکر نهم در منطقه وادی الربیع در جنوب طرابلس را بمباران کرد و به گفته رسانههای نزدیک به حفتر این حمله اشتباهی صورت گرفت که موجب خشم فرماندهان لشکر شد.
به اعتقاد خالد السعید، استاد روابط بین الملل در دانشگاه طرابلس حفتر در تشکیل ارتشی که فرماندهی آن را برعهده دارد در ابتدای امر چند مولفه را در نظر داشت که مهم ترین آن عامل قبیله و همکاری با بقایای رژیم قذافی بود.
السعید در گفتوگو با الخلیج اونلاین افزود: گردانهایی که بر اساس اصول قبیلهای تشکیل شده، عرف و منافع قبیلهای بر آن حاکم است و مثل ارتشهای نظامها از یک عقیده رزمی یکپارچه برخوردار نیست و گهگاه تشکیلاتشان با هم درگیر میشوند. با ادامه جنگ و نبود نشانهای حاکی از نزدیک شدن حفتر به اهداف خود از به راه انداختن جنگ علیه طرابلس، حالا صفوف ارتش او متزلزل شدند و نیروهایشان به جان یکدیگر افتادهاند.
السعید تاکید کرد: ادامه نبرد طرابلس برای مدت زمانی طولانیتر منجر به گسترش دامنه درگیری و از هم پاشیدگی صفوف ارتش و در نهایت شکست داخلی آن میشود. از همین رو موج کمکهای حامیان منطقهای آنها شتاب گرفته به این امید که ظرف روزهای آتی اوضاع یکسره شود. نگرانی از فروپاشی نیروهای حفتر رهبران مصر را به طرح سناریوی مداخله نظامی مستقیم در نبرد سوق داده است. نظیر اتفاقی که سال 1977 در دوره انور السادات رخ داد.
سایت «لیبیا الخیر» هم دستیابی خطوط مقدم نیروهای حفتر به تسلیحات و مهماتی از مصر را تایید کرد و گفت: یکی از اسرای صفوف حفتر اعتراف کرد که شماری موشکهای سام 7 اخیرا از مصر به دست آنها رسیده است و بیشتر مهماتشان هم ساخت مصر است.
گزارشهای خبری حاکی است دولت وفاق ملی پس از تعطیلات عید فطر شمار بیشتری نیرو در طرابلس بسیج کرده تا نیروهای مهاجم را از مناطق حیاتی دور نگاه دارد. این در حالی است که جامعه بین المللی خواستار ایجاد آتشبس فوری شده است.