بحران انرژی در اروپا موجب شده است تا اسپانیا به دنبال رفع تنش دیپلماتیک با الجزائر باشد، اما نمایندگان الجزائری ابتدا خواستار عذرخواهی مادرید هستند.
به گزارش گروه بینالملل خبرگزاری فارس، نمایندگان الجزائری میگویند که اگر اسپانیا خواهان رفع تنش با این کشور و افزایش واردات گاز است، ابتدا باید از موضع خود در قبال خودمختاری منطقه «صحرای غربی» عقبنشینی کرده و عذرخواهی کند.
در شرایطی که فرانسه و ایتالیا به دلیل بحران انرژی در اروپا در راستای بهبود هرچه بیشتر روابط خود با الجزائر گام بر میدارند، اما روابط میان اسپانیا و الجزائر حال و روز مناسبی ندارد، این در حالی است که مادرید تا چند ماه پیش بیشترین روابط را در مقایسه با دیگر کشورهای اروپایی با الجزائر داشت.
روابط الجزائر با اسپانیا پس از آن رو به تیرگی رفت که «پدرو سانچز» نخست وزیر اسپانیا در تاریخ ۱۹ مارس سال جاری میلادی (۲۸ اسفند ۱۴۰۰) در پیامی به پادشاه مغرب گفت: «اسپانیا پیشنهاد سال ۲۰۰۷ مغرب برای خودمختاری [بخشی از] صحرای غربی را به عنوان اساس و پایه ای برای حل اختلافات میداند.»
الجزائر همواره حامی «جبهه پولیساریو» بوده ،سازمانی که برای خودمختاری صحرای غربی که در غرب کشور مغرب قرار گرفته تلاش میکند و از سوی بسیاری از کشورهای جهان به رسمیت شناخته شده و در اتحادیه آفریقا نیز کرسی دارد، اما کشور مغرب تنها اجازه خودمختاری بخش کوچکی از این منطقه وسیع را میدهد.
بحران صحرای غربی، یادگار استعمار اسپانیا
نکته مهم اینکه بحران «صحرای غربی» ریشه در استعمار اسپانیا دارد و پس از پایان دوره استعمار اسپانیا در سال ۱۹۷۵، موریتانی پس از جنگی خانمان سوز با جبهه پولیساریو در سال ۱۹۷۸ از بخش جنوبی صحرای غربی صرف نظر کرد، اما مغرب دو سوم خاک صحرای غربی را تحت کنترل دارد.
به هر حال پس از اینکه در ماه مارس نخستوزیر اسپانیا در چرخشی تاریخی موضع مادرید در قبال صحرای غربی را تغییر داد و جانب کشور مغرب را گرفت، الجزائریها به شدت خشمگین شدند و در هشتم ماه ژوئن معاهده دوستی و حسن همجواری و همکاری خود با اسپانیا را که در اکتبر 2022 امضاء شده بود، لغو کردند
اما اخیرا «خوزه مانوئل آلبارس» وزیر خارجه اسپانیا در سخنانی خواستار بهبود روابط با الجزائر شده است. او پنج شنبه هفته گذشته در کنفرانس خبری با همتای پرتغالی خود، «ژائو گومز کراوینیو»، در شهر سویا گفت که لازم است دو کشور اختلافات خود را حل کرده و از تنش عبور کنند.
طبق گزارش روزنامه الشروق الجزائر، باید گفت که پس از تیرگی روابط، میزان صدور گاز از الجزائر به اسپانیا ۴۲ درصد در ماه ژوئن کاهش یافت، آن هم در شرایطی که کشورهای اروپایی در بحران انرژی به سر میبرند و درباره زمستان سخت به شهروندان خود هشدار میدهند. این در حالی است که اسپانیا تا قبل از خشم الجزائریها، بزرگترین وارد کننده گاز از این کشور بود، اما اکنون به رتبه سوم سقوط کرده و در همین حال خط لوله «المغاربی» نیز ماههاست که تعطیل شده است.
در این راستا «علی محمد ربیج» از نمایندگان پارلمان الجزائر در صفحه توئیتر خود نوشت که دولت اسپانیا با موضعگیری علیه صحرای غربی، دچار اشتباه راهبردی شد و به روابط تاریخی خود با الجزائر ضربه بدی زد که این موضوع برایش خسارت اقتصادی بزرگی به همراه داشت و از سوی دیگر موجب نزدیکی بیش از پیش کشورهای ایتالیا و فرانسه به الجزائر شد.
او افزود: «با وجود ادامه کار دولت فعلی در مادرید، نمیتوان به بازگشت روابط به حالت عادی امیدوار بود و پس از کنار رفتن این دولت میتوان درباره سطح دیگری از روابط سخن گفت. اسپانیا در بسیاری از عرصهها در مقایسه با فرانسه به الجزائر نزدیکتر بود اما موضع اخیرش درباره صحرای غربی دلیل تیرگی روابط است و این مسألهای است که الجزائر حساسیت بالایی به آن دارد.»
«احمد شریفی» نائب رئیس سابق پارلمان الجزائر نیز به خبرگزاری اسپوتنیک گفت که موضع اخیر دولت اسپانیا درباره صحرای غربی ناقض قطعنامههای بین المللی است و به روابطش با الجزائر ضربه بدی زده است.
او تأکید کرد که الجزائر از بهبود روابط استقبال میکند اما تا زمانی که مادرید از موضع خود درباره صحرای غربی عقبنشینی نکند، خبری از عادیسازی روابط نیست.
احمد شریفی همچنین خبر داد که اسپانیا به جای عذرخواهی و عقب نشینی از موضع خود به دیگر کشورهای اروپایی متوسل شده تا به الجزائر فشار آورد. او تأکید کرد که چنین فشارهایی نتیجه ندارد.
طبق آمار رسمی گمرگ الجزائر، حجم تبادلات تجاری با اسپانیا در سال گذشته میلادی به حدود هشت میلیارد دلار رسیده بود. اما در هفت ماه گذشته میزان صادرات گاز از الجزائر به اسپانیا ۲۴.۵ درصد از کل صادرات را تشکیل میدهد، در حالی که سال گذشته ۴۸ درصد گاز الجزائر به اسپانیا صادر میشد که نشان دهنده کاهش ۵۰ درصدی است. به نوشته روزنامه الشروق الجزائر، گازی که تاکنون به اسپانیا فروخته میشد اکنون راهی ایتالیا میشود.
نکته دیگر اینکه اسپانیا تا قبل از بحران روابط با الجزائر، بیش از میزان توافق شده از این کشور گاز میخرید، به طوریکه طبق متن توافقات، واردات گاز اسپانیا از الجزائر سالیانه هشت میلیارد متر مکعب است، اما مادرید دو میلیارد متر مکعب دیگر نیز خارج از توافقات از الجزائر گاز وارد میکرد تا حجم کل واردات گاز به ۱۰ میلیارد متر مکعب برسد که نشان از وابستگی بالای اسپانیا به سوخت وارداتی از الجزائر است.
علاوه بر اسپانیا کشورهای دیگر نیز در تکاپو برای دست یابی به گاز الجزائر هستند تا زمستان سرد را با تلفاتی کمتر از همسایگان خود سپری کنند.
در این راستا «امانوئل ماکرون» رئیسجمهور فرانسه در پنجم شهریور برای دومین بار راهی الجزائر شد تا شانس خود را در جلب کمکهای عربی در حوزه انرژی امتحان کند. ماکرون طی حضورش در الجزائر و در جمع خبرنگاران، ضمن اذعان به نیاز کشورهای اروپایی به جایگزینی گاز روسیه مدعی شد که «موضوع گاز، ماهیت سفر من به الجزائر را شکل نمیدهد. ما در موقعیت برخی کشورها نیستیم؛ زیرا گاز الجزایر چیزی است که میتواند معادله را بر هم بزند».
با این وجود و قبل از فرانسه، سایر برخی دیگر از کشورهای اروپایی از جمله ایتالیا و آلمان چرخش بیسابقهای نسبت به الجزائر داشتند؛ تا جایی که رسانهها گزارش دادند این تلاش اروپا برای نزدیک شدن به الجزائر، به معنای خالی کردن پشت اسپانیا در برابر مغرب است. سفر ماکرون و چرخش اروپا به سوی الجزائر هم بیفایده بود و حافظه تاریخی الجزائریها از غرب، امکان هر گونه کمک را از بین برد.