تحليلگران معتقدند در حالي که اوضاع در سومالي رو به وخامت دارد و در حال تبديل شدن به پايگاه القاعده است، قدرتهاي جهاني بر افغانستان تمرکز يافته اند.
رونالد سکاندي در تحليلي نوشت کشورهاي آمريکا، انگليس و ديگر بازيگران اصلي سياسي در جهان اعلام کرده اند که تصميم دارند دهها هزار نظامي ديگر را به منظور جنگ با طالبان که با القاعده به عنوان يک گروه تروريستي در ارتباط هستند، راهي افغانستان کنند.
وي افزود اين قدرتها به ويژه آمريکا اعلام کرده اند سي هزار نظامي ديگر را به افغانستان مي فرستند تا توجهات بين المللي را به خود جلب کنند اما در نشست کارشناسان نظامي که در شهر کامپالا، پايتخت اوگاندا برگزار شد، سومالي همانند بمب ساعتي توصيف شد که جهان توجه زيادي به آن نمي کند و اين کشور همانند افغانستان، پايگاه القاعده به شمار مي رود که بر اساس اظهارات ناتان موگيشا، فرمانده نيروهاي حافظ صلح اتحاديه آفريقا در سومالي در حال قدرتمندتر شدن هستند.
بر اساس گزارشها، گروه الشباب که در حال نبرد با دولت سومالي است مناطق راهبردي اصلي را در طول خط مرزي سومالي و کنيا به تصرف خود در آورده و اين گروه که با القاعده در ارتباط است جوانان را از مناطق مختلف از جمله آفريقا بکار مي گيرد.
وافولا وامونينيا، معاون نماينده ويژه اتحاديه آفريقا در سومالي گفت نيمي از نيروهاي بکار گرفته شده ( در گروه الشباب ) از کشور کنيا هستند و شماري ديگر نيز از کشورهاي آفريقايي از جمله اوگاندا، تانزانيا و برونئي با اين گروه همکاري و نيروهايي ديگري نيز از کشورهاي افغانستان، پاکستان، آمريکا، بنگلادش و ديگر کشورها اين گروه را همراهي مي کنند.
انفجار انتحاري روز پنجشنبه که در مراسم فارغ التحصيلي دانشجويان پزشکي در شهر موگاديشو، پايتخت سومالي رخ داد و به کشته شدن سه وزير دولتي و شماري ديگر و زخمي شدن دويست تن منجر شد، يک نمونه از اين قبيل اقدامات تکان دهنده اي است که در اين کشور در منطقه شاخ آفريقا به وقوع پيوسته است.
وامونينيا در اين گفتگوي خبري هشدار داد جنگ با القاعده تشديد شده است و اين گروه تروريستي به احتمال بسيار به سومالي منتقل خواهد شد و واضح است که نظاميان در افغانستان به القاعده فشار وارد مي آورند و چنانچه اين نيروها بخواهند بگريزند تنها محل امن آنها سومالي خواهد بود.
وي ضمن درخواست در خصوص استقرار نظاميان بيشتر، خاطر نشان کرد کشورهاي آفريقايي که احساس مي کنند امنيت دارند و يا تهديدها تاثيري بر آنها نمي گذارند، زماني که هدف حملات قرار گيرند متوجه اين موضوع خواهند شد.
ناظران بر اين عقيده اند که سومالي را نمي توان با افغانستان يا جمهوري دموکراتيک کنگو که از منابع غني معدني برخوردار است، مقايسه کرد زيرا کشورهاي توسعه يافته و يا شرکتهاي چند مليتي منافع اقتصادي مهمي در اين کشور ندارند.
آمريکا در حالي در افغانستان و عراق ايفاي نقش مي کند که تمرکز بر سومالي را به عنوان يک تهديد راهبردي مهم در نظر نمي گيرد.
ارتش اوگاندا نيز اعلام کرد آفريقا بايد مسئوليت برقراري صلح و آرامش را در سومالي بر عهده بگيرد زيرا در صورتي که القاعده اجازه يابد تا پايگاههاي قدرتمندي را در اين کشور هرج و مرج زده ايجاد کند، کشورهاي اين قاره نخست بايد اقدامات خشونت آميز اين گروه را تحمل کنند.
فليکس کولايگه (Felix Kulayigye)، سخنگوي ارتش اوگاندا در پايان اين نشست دو روزه گفت نيروهاي نظامي کنوني و حتي بالقوه کشورهاي آفريقايي که در چارچوب هيئت اتحاديه آفريقا در سومالي موسوم به آميسوم (AMISOM) که به عنوان نيروهاي صلحبان فعاليت و کمک مي کنند از جمله غنا و نيجريه نبايد نيروها و حتي ناوگان خود را خارج کنند.
وي افزود در پي اکراه و بي ميلي کشورها به منظور استقرار نظاميان بيشتر، اوضاع در سومالي گواهي مي دهد به جاي استقرار هشت هزار نيروي حافظ صلح که در ابتدا مطرح بود، بايد چهل هزار نظامي در اين منطقه استقرار يابند.
اين مقام نظامي ارشد اوگاندايي خاطرنشان کرد بيش از بيست هزار نيروي صلحبان و بيست هزار نظامي ديگر وابسته به دولت فدرال انتقالي سومالي به منظور برقراري صلح و آرامش در سراسر سومالي نياز است و چنانچه ( کشورهاي آفريقايي ) از آميسوم حمايت کنند همان طور که در ابتدا متعهد شده بودند اوضاع بسيار متفاوت خواهد شد.
در حال حاضر حدود چهار هزار و سيصد نيروي صلحبان از کشورهاي اوگاندا و بروندي در کشور سومالي مستقر هستند و ديگر کشورهاي آفريقايي به تعهدات خود در خصوص کمک به اين نيروها احترام نگذاشته اند.
به نظر مي رسد استقرار نيروهاي بيشتر در کشور سومالي در آينده نزديک نيز عملي نباشد زيرا کشورهاي آفريقايي در خصوص موضوعات مختلف از جمله مسئله مالي و پرداخت مربوط به آن نگراني دارند.
کمکهاي حاميان مالي هيئت صلحبانان اتحاديه آفريقا به ويژه از ميان کشورهاي توسعه يافته امکان خريد يا اجاره کردن تجهيزات سنگين نظامي را نمي دهد که از ضروريات شرکت در اين عمليات به شمار مي روند.
بيشتر حاضران در کنفرانس کامپالا معتقد بودند دزدي دريايي در خليج عدن افزايش يافته است پس از آنکه کشورهاي آفريقايي و جامعه بين المللي در خصوص حل و فصل اين موضوع در کشور سومالي علاقه اي از خود نشان نداده اند و پرداخت پول به منظور آزاد کردن کشتي هاي ربوده شده باعث افزايش اين اقدامات شده است.
خبرگزاري شينهوا در ادامه گزارش خود از کامپالا به نقل از موگيشا افزود دزدان دريايي مجبورند تا درصدي از پول گرفته شده را نيز به منظور استفاده از منطقه به شورشيان بدهند.
عليرغم اين چالشها، شماري از تحليلگران بر اين باور هستند که با وجود تجهيزات ناکافي در آميسوم، اين نيروها مي توانند مشابه روند صلح را در سومالي ايجاد کنند که دستکم مي تواند امنيت برخي تاسيسات و مناطق مهم را از جمله شهر بندري موگاديشو، پايتخت اين کشور و فرودگاه آنرا که امکان دسترسي به مناطق ديگر را فراهم مي کند، برقرار کند .
