محمد البرادعي مديرکل پيشين آژانس بينالمللي انرژي اتمي اعتقاد دارد که استفاده از زور عليه برنامه هستهاي ايران کارساز نخواهد بود چرا که ايران از دانش هستهاي برخوردار گشته و امکان بمباران اين دانش نيز ممکن نيست.
البرادعي که در دوران مديريت خود بر نهاد نظارت هستهاي سازمان ملل با مسايل هستهاي کشورهاي متعددي مواجه بوده در گفتوگو با خبرنگار هفتهنامه نيوزويک در پاسخ به علت مخالفت خود با اقدام نظامي و همچنين تشديد تحريها عليه ايران گفت: استفاده از زور در بهترين حالت برنامه هستهاي ايران را دو سال عقب مياندازد.
وي افزود: اگر شما آنها را بمباران کنيد، آنها شيوه تندتري در پيش خواهند گرفت. آنها از دانش [هستهاي] برخوردار هستند و شما نميتوانيد اين دانش را بمباران کنيد. از اين رو بايد استفاده از زور را فراموش کرد.
مقام سابق آژانس بين المللي انرژي اتمي درباره تلاش براي تشديد تحريمهاي غيرقانوني عليه ايران نيز گفت: وقتي ميتوانيد از تحريمها سخن بگوييد که همه راهها را براي راهکار صلحآميز پيموده باشيد. اکنون که دولت اوباما در ابتداي راه است ما تنها تلاش خود را براي تعامل با آنها آغاز کردهايم. ايرانيها براي پاسخ وقت لازم دارند.
خبرنگار نيوزويک از البرادعي مي پرسد که به گفته برخيها، وي درباره ايران به آنگونه که بايد خشن نبوده است که مدير کل پيشين آژانس در پاسخ مي گويد: مردم بايد درک کنند که ما ارتش يا قدرت خدايي در دست نداريم. من نميتوانم به زور وارد تاسيسات و کارخانههاي ايران شوم. به شوراي امنيت بنگريد، تاکنون سه قطعنامه [عليه ايران] تصويب کرده که اجرا نشده اند.
اين هفتهنامه همچنين درباره امکان وجود ديگر تاسيسات غني سازي در ايران سوال ميکند و او اينچنين پاسخ ميدهد: ايران آنچه را که ما "پروتکل الحاقي" ميخوانيم اجرا نکرد. اين امر به ما دسترسي بيشتر به اطلاعات و اماکن ميدهد. "از اين رو درباره فعاليتهاي اعلام نشده اطمينان نداريم. زماني به ما درباره [تاسيسات] قم اطلاع داده شد که ايرانيها نامهاي در ماه سپتامبر به ما ارايه دادند. متاسفانه، بسياري از سازمانها و نهادهاي بينالمللي از اين امر خبر داشته و براي دو سال اين مرکز را تحت نظارت داشتند اما آنها نيز به ما خبر ندادند".
البرادعي در پاسخ به اين سوال که يافتههاي دو بار بازرسي از تاسيسات فردو در نزديکي قم چه بوده است، تاکيد کرد: اين مرکز در مرحله پيشرفتهاي است. در آنجا سانتريفيوژ يا مواد هستهاي قرار ندارد و تکميل آن يک يا دو سال طول ميکشد. آن مرکز در منطقهاي کوهپايه ساخته شده است. من بار ديگر تاکيد ميکنم که اين تهديدها عليه ايران کمکي نميکند بلکه تنها به تقابل بيشتر منجر شده و شايد برنامه هستهاي اين کشور را به صورت زيرزميني درآورد.
البرادعي گفته است: من ميدانم کساني که در تهران در قدرت هستند خواستار عاديسازي رابطه با آمريکا هستند و حتي بعد از انتخابات ژوئن هنوز تمايل حقيقي براي تعامل با آمريکا و رسيدن به بستهاي جامع وجود دارد. ما در دو ماه گذشته بر روي بسته مربوط به سوخت [هستهاي] کار ميکرديم. اين پيشنهاد کاملا از ميز پيشنهاد خارج نشده است. ايران ميگويد که آماده انتقال ذخاير خود به خارج است اگر بلافاصله سوخت را تحويل بگيرد. هنوز راهکارهايي وجود دارند که بايد پيموده شوند.
نيوزويک در ادامه سوال ميکند که آيا نميبايست اين اندازه توجه و حساسيت به برنامه تسليحات هستهاي کرهشمالي مبذول ميشد و مديرکل پيشين آژانس ميگويد: در نبود گفتوگوها، آنها [کرهشمالي] توانستند سوخت خود را به پلوتونيوم بدل کنند و برنامهاي تسليحاتي خود را توسعه دهند درسي که از کرهشمالي گرفته ميشود اين نيست که شما چقدر رفتار خاصي را نميپسنديد بلکه بايد گفتوگوها را ادامه دهيد. اين که آنها را عضوي از محور شرارت بخوانيد تنها تندروها را تقويت ميکند.
البرادعي در پاسخ به سوال پاياني نيوزويک درباره چگونگي عاري شدن جهان از سلاح هستهاي گفت: ما دو دهه را تلف کرديم. ما ميتوانيم گامهاي محکمي برداريم. اوباما [رئيس جمهور آمريکا] قصد دارد که پيشنهاد اين امر را به کنگره بفرستد و مذاکرات با حسن نيت با روسيه براي کاهش زرادخانه هسته اي به يک سوم در جريان است.
وي افزود: ما درحال شروع پيماني هستيم که توليد مواد هستهاي براي اهداف تسليحاتي را ممنوع ميکند. در نهايت ما به مرحلهاي ميرسيم که به سلاحهاي هستهاي همچون مقولاتي مانند بردهداري و نسلکشي نگريسته خواهد شد.