شانا - چهارمین و آخرین نشست اوپک در سال جاری میلادی فردا (22 دسامبر/ اول دی) در آنگولا برگزار می شود.

اوپک سالانه دو نشست عادی برگزار می کند، یکی در ماه مارس و دیگری به فاصله شش ماه در سپتامبر. بنابر این نشست کنونی فوق العاده است.

اما نشست فوق العاده آنگولا در شرایطی برگزار می شود که از قضا شرایط بازار بسیار عادی است. اکنون ماه هاست که بهای نفت در محدوده 70 تا 80 دلار نوسان می یابد؛ قیمتی که هم از نگاه تولید کنندگان و هم مصرف کنندگان مطلوب می نماید.

همین دقایقی پیش بود که خبرگزاری رویترز، یک روز مانده به نشست وزرای نفت، به نقل از دبیرکل اوپک از لواندا (پایتخت آنگولا)، محل برگزاری اجلاس اوپک، گزارش داد که اعضا در مورد تداوم سقف تولید اتفاق نظر دارند.

رئیس اوپک نیز اعلام کرده است که اعضا از قیمت های کنونی راضی اند و لزومی نمی بینند سقف تولید را تغییر دهند. عربستان و ایران به عنوان اولین و دومین تولید کنندگان نفت اوپک نیز پیش از این نظر همانندی داشته اند.

صرف نظر از دیدگاه اعضای اوپک، شرایط کنونی بازار جهانی نفت و وضعیت قیمت ها گویای آن است که حفظ سقف تولید کنونی محتمل ترین گزینه خواهد بود.

مرور تحولات بازار نفت در سال جاری میلادی نشان می دهد که قیمت ها کمتر با عرضه و تقاضا ارتباط داشته و بیشتر تحت تاثیر دو عامل غیر بنیادی بوده اند: کاهش ارزش دلار و بهبود شاخص ها در بازارهای بورس.

کاهش ارزش دلار که طی ده ماه نخست سال جاری میلادی ادامه یافت، سبب شد تا فعالان بازار مبادله نیویورک و دیگر بازارها برای حفظ ارزش دارایی های خود به خرید کالا روی آورند. به این ترتیب نه تنها بهای نفت بلکه بهای طلا نیز افزایش چشمگیری یافت؛ هر چند در روزهای اخیر که ارزش دلار افزایش یافت روند افزایش بهای نفت و طلا نیز متوقف شد. به این ترتیب بهای نفت که پانزده روز پیش از مرز 80 دلار عبور کرده بود، تحت تاثیر این تغییرات در هفته گذشته تا مرز 70 دلار و حتی کمتر از آن کاهش یافت.

دیگر عامل افزایش بهای نفت، خوشبینی به دورنمای اقتصاد جهانی، پایان رکود و به دنبال آن بهبود شاخص ها در بازارهای بورس بود. این وضعیت سبب شد پدیده کانتانگا (افزایش بهای نفت در معاملات آتی در مقایسه با داد و ستدهای فوری) بر بازار نفت حاکم شود. بر این اساس با وجود این که ذخایر نفت در کشورهای مصرف کننده و ظرفیت مازاد تولید در کشورهای عضو اوپک طی سال جاری همواره بالا بود و بر اساس منطق اقتصادی باید به کاهش بهای نفت کمک می کرد، اما خوشبینی به آینده سبب شد تا بهای نفت، بدون این که از بنیادها تاثیر پذیرد، پیوسته افزایش یابد.

اما عوامل دیگری نیز سبب می شود تا تثبیت تولید بهترین گزینه نشست آنگولا باشد. همچنانکه در بالا گفته شد، بهای نفت در سال جاری میلادی کمتر با بنیادها ارتباط داشته است. از این رو اوپک به درستی نمی تواند تاثیر هرگونه تصمیم تغییر میزان تولید را بر بازار جهانی پیش بینی کند. اگر اوپک تصمیم بگیرد تولید را افزایش دهد، ممکن است تاثیر آن بر قیمت ها فاجعه بار باشد زیرا افزایش تولید در کنار میزان بالای ذخیره سازی و ظرفیت مازاد تولید می تواند زمینه را برای کاهش قابل ملاحظه قیمت ها فراهم کند.

در مقابل اگر اوپک به امید افزایش قیمت ها از تولید خود بکاهد، در این صورت روند بهبود اقتصاد جهان، که به تازگی آغاز شده است، ممکن است تحت تاثیر افزایش قیمت ها کند شود و افزایش تقاضا برای نفت و به تبع آن ثبات قیمت ها به خطر افتد.

با توجه به این شرایط به نظر می رسد محتمل ترین تصمیم اوپک در نشست آنگولا تمدید سهمیه ها و حفظ سقف تولید باشد؛ تصمیمی که پیشاپیش اعضا د رمورد آن به توافق غیر رسمی دست یافته اند. همین هم رایی زودهنگام سبب می شود تا نشست فوق العاده اوپک، یک نشست "فوق العاده عادی" نیز به شمار آید.