يك كارشناس مسائل آفريقا با اشاره به تنش‌هاي احتمالي بين قدرتهاي اقتصادي در آينده بر سر منابع انرژي نوشت: آفريقا در حال گرفتن جاي خليج فارس براي تامين منابع انرژي آمريكاست.
به گزارش فارس فوزيه شيخ تحليلگر مسايل بين‌الملل در مقاله‌اي كه پايگاه خبري "گلوبال ريسرچ " آن را منتشر كرد نوشت: تكميل خط لوله گاز طبيعي بين چين و قزاقستان در ايام اخير كنترل ابرقدرت آسيايي بر منابع انرژي مورد نيازش براي تأمين سوخت لازم جهت اقتصادي در حال شكوفايي را ـ نيازي كه اين كشور را در جستجوي منابع نفت و گاز به ديگر نقاط جهان فرستاده است ـ افزايش داد.
چين تنها كشوري نيست كه سعي در دستيابي به امنيت انرژي دارد. قدرتهاي جهاني مانند روسيه و آمريكا نيز كه نيازمند نفت و گاز هستند از راهبردهاي متفاوتي براي كسب منابع غني سوخت استفاده مي‌كنند اما تلاش آنها ترديدهايي را درباره احتمال تعارض‌ها و برخوردهاي آتي بوجود آورده است.
* استفاده بهينه چين از بحران اقتصادي جهاني جهت تامين منابع انرژي بلند مدت
مديريت اطلاعات انرژي آمريكا، چين را دومين مصرف كننده انرژي در جهان پس از آمريكا اعلام كرد. بن مونتالبو، تحليلگر پژوهشي ارشد بنياد پژوهش‌هاي سياست انرژي واقع در واشنگتن گفت كه اين ابرقدرت آسيايي با استفاده از بحران مالي جهاني، از ذخيره ارزي خود براي سرمايه‌گذاري در روسيه و آسياي مركزي ـ براي ساخت نيروگاه‌ها و ديگر زيرساخت‌هاي داخلي در ازاي دريافت تأمين گاز و نفت در طولاني مدت ـ استفاده كرده است.
مونتالبانو در مصاحبه‌اي با "www.OilPrice.com " گفت: چين كه با كمبود ذخاير انرژي روبرو است سرمايه‌گذاري‌هاي زيادي در آفريقا، آسياي مركزي و ونزوئلا انجام داده است. همچنين براي تأمين مصرف روز افزون گاز خود به دنبال گاز طبيعي بوده و طي سال گذشته پايانه‌هاي دريافت گاز طبيعي مايع ساخته است.
پيتر فام مدير پروژه آفريقا در كميته ملي سياست خارجي آمريكا و استاديار دانشگاه جيمز مديسون در هريسونبرگ ويرجينيا گفت: "اگر دسترسي چين را به منابع طبيعي آفريقا قطع كنيم، رشد اين كشور متوقف مي‌شود " اما اين رقابت شديد براي دستيابي به منابع انرژي تنش‌هايي را با جامعه جهاني موجب شده است. فام معتقد است "چين با استفاده از استراتژي سرمايه‌گذاري به آساني مي‌تواند حمايت طبقه حاكم را جلب كند ولي لزوماً مردم عادي را تحت تاثير قرار نمي‌دهد ".
وي افزود: "شركت‌هاي دولتي چيني در عرصه اكتشاف سرمايه‌گذاري نمي‌كنند، بلكه تسهيلات تشويقي ارائه مي‌كنند. پيشنهاد تسهيلات چندين ميليون دلاري چين به آنگولا، براي خارج شدن اين كشور از مذاكرات با صندوق جهاني پول و بانك جهاني ـ به منظور انجام اصلاحات ضروري و ايجاد شرايط خاص ـ پيش از اينكه اين سازمان‌ها چنين تسهيلاتي را ارائه كنند، حياتي بود. سپس چين سهام كمپاني نفت را از دولت آنگولا خريداري كرد. همچنين چين از طريق همكاري در ساخت حداقل سه كارخانه اسلحه‌سازي در سودان به دولت خارطوم كمك كرد از تحريم‌هاي سازمان ملل اجتناب كند ".
فام گفت: "روسيه نيز براي اينكه از چين عقب نماند به دنبال منابع طبيعي براي بازيابي جايگاه ابرقدرتي‌اش با نيروي قابل توجهي به آفريقا بازگشته است. شركت‌هاي روسي در تلاش هستند با توليدكنندگان منابع براي ايجاد "جريان گاز طبيعي اپك " همكاري كنند.
طبق گزارش سازمان مديريت اطلاعات انرژي آمريكا، روسيه دومين ذخيره گاز طبيعي و هشتمين ذخيره نفت جهان را در اختيار دارد. مونتالبانو كارشناس بنياد پژوهش سياست انرژي به اويل پرايس (OilPrice.com) گفت: سال آينده تقريباً 50 درصد بودجه اين كشور از صدور گاز و نفت تأمين خواهد شد كه نشانگر وابستگي به صادرات گاز است. چين و روسيه تا حدي در زمينه نفت و گاز با همديگر كار كرده‌اند. اوايل امسال چين اعلام كرد در ازاي 20 سال تأمين نفت خام، وام 25 ميليارد دلاري به شركت‌هاي روسي داده است.
* آفريقا در حال جايگزيني خليج‌فارس براي تامين انرژي آمريكا
مونتالبانو معتقد است كه روسيه ديگر آن "غول ذخاير مالي " دو سال پيش نيست و نظام بانكي و صنعت "نسبتاً ضعيفي " دارد. "روسيه در عين مذاكره بر سر پروژه‌هاي خاص با ايران و عراق، عمدتاً درگير افتتاح ميدان‌هاي گازي عظيم شمالي است، زيرا ميدان‌هاي فعلي‌اش رو به اتمام هستند ".
بويكو نيتزوف، مدير مركز انرژي اروپا/آسيا در شوراي آتلانتيك در واشنگتن گفته است: روسيه و ديگر كشورهاي شمالي به سراغ قطب شمال در حال ذوب شدن رفته‌اند اما نقشه اين منطقه هنوز كامل نشده است. استخراج نفت و گاز در مقياس گسترده همچنان تقريباً در منطقه قطب شمال ناممكن و دسترسي به اين ناحيه در زمستان بسيار دشوار است.
شركت‌هاي نفت آمريكايي كه براي تأمين نيازهاي انرژي به خاورميانه متكي بودند نيز توجه خود را به آفريقا معطوف كرده‌اند؛ يك تأمين كننده انرژي عمده كه طي چند سال گذشته از نظر صادرات انرژي به آمريكا بر خليج‌فارس پيشي گرفته است. فام مي‌گويد شركت‌هاي آمريكايي قراردادهاي مبتني بر شريك شدن در محصول يا توسعه اكتشاف منابع منعقد مي‌كنند اما بخاطر تحريم‌هاي دولت آمريكا و فشار جامعه، در تلاش خود براي دستيابي به منابع نفتي در مناطقي مانند آفريقا فاقد اختيار تام هستند.
فام، كارشناس امور آفريقا پيش‌بيني كرد رقابت براي دستيابي به منابع انرژي احتمالاً نه به برخورد و تعارض آشكار، بلكه به افزايش تنش سياسي منجر خواهد شد. سازمان‌هاي آفريقايي برجسته، اروپا و آمريكا كودتاي نظامي گينه در سال گذشته را كه به قتل‌عام اعضاي اپوزيسيون انجاميد هرگز به رسميت نشناختند. با اين حال چين قراردادي با دولت نظامي امضا كرد كه ممكن است باعث در نظر گرفته شدنش به عنوان بازيكني ياغي در تلاش براي دستيابي به منابع منظور شود.
مونتالبانو افزود: روسيه و چين هر دو از سرمايه‌گذاري‌هاي مشترك در زمينه نفت و گاز سود برده‌اند و اين مسئله احتمال بروز برخورد بين آنها در آينده نزديك، "10 يا 20 سال ديگر " را كمرنگ‌تر مي‌كند.
