چهاردهمين نشست سران اتحاديه آفريقا با حضور رهبران 53 کشور قاره سياه و منوچهر متکي وزير امورخارجه کشورمان به عنوان ناظر درشهر سه ميليون نفري آديس آبابا پايتخت اتيوپي آغاز بکار کرد.
معمر قذافي رييس جمهوري ليبي به عنوان رياست دوره اي قبل ظهر روز يکشنبه بوقت تهران مراسم گشايش چهاردهمين نشست سران اتحاديه آفريقا را افتتاح و پس از سخنراني رياست دوره اي اين نهاد را به "بينگو وا موتاريکا " رييس جمهوري کشور مالاوي منتقل کرد.
در نشست امروز آديس آبابا علاوه بر رهبران 53 کشور آفريقايي، شماري از رهبران کشورهاي ديگر از جمله نيکلا سارکوزي رييس جمهوري فرانسه و زاپاته رو نخست وزير اسپانيا حضور داشتند.
اتحاديه آفريقا در سال 1963 ميلادي ابتدا با نام سازمان وحدت آفريقا با 32 عضو آغاز بکار کرد.
اين نهاد آفريقايي در آن سال بدنبال روند رو به افزايش استعمارزدايي پس از جنگ جهاني دوم تشکيل شد و در ابتدا بر اهداف سياسي که در ماده دوم اساسنامه آن ترسيم شده بود، متمرکز گرديد. اين سازمان نقش عمدهاي در استعمارزدايي از قاره آفريقا، حل و فصل مسالمت آميز منازعات مرزي کشورهاي اين قاره، دفاع از حاکميت ملي و تماميت ارضي اعضا و مبارزه با آپارتايد بر عهده داشت.
سازمان وحدت آفريقا به موازات دستيابي به برخي اهداف سياسي و نيز گسترش تعداد اعضا اهداف خود را به عرصههاي اقتصادي، فرهنگي و علمي گسترش داد. همچنين در پرتو تحولات نظام بين الملل پس از جنگ سرد، کشورهاي عضو سازمان وحدت آفريقا نيز براي آنکه بتوانند نقش و جايگاه اين قاره در مناسبات نظام بينالملل در قرن بيست و يکم را گسترش دهند، تلاشهايي براي تأسيس اتحاديه آفريقا از دهه 1990 آغاز کردند.
سران کشورهاي آفريقايي در نشست سيرت ليبي که به بيانيه سيرت معروف است تصميم به تغيير ساختارگرفتند و در نشست سال 2000 سران آفريقا در توگو اساسنامه اتحاديه آفريقا را تصويب کردند. يک سال بعد در زامبيا، طرح جديدي براي اجرايي کردن اتحاديه آفريقا ارايه شد که طي نشست سال 2002 سران آفريقا در آفريقاي جنوبي، اتحاديه آفريقا آغاز بهکار کرد و مقر آن نيز همانند سازمان وحدت آفريقا در شهر آديس آبابا است.
ارکان اتحاديه آفريقا نيز شامل اجلاس سران دولتها و حکومتهاي عضو، شوراي وزيران، کميسيون آفريقا، کميته دائم نمايندگان، شوراي صلح و امنيت، پارلمان پان آفريقايي، شوراي اقتصادي، اجتماعي و فرهنگي، ديوان دادگستري، و تعدادي کميتههاي فني و تخصصي است و همچنين نهادهاي مالي و کشورهاي اريتره، اتيوپي، آفريقاي جنوبي، الجزاير، آنگولا، اوگاندا، بنين، بوتسوانا، بورکينافاسو، بروندي، تانزانيا، تونس، توگو، جمهوري دموکراتيک عربي صحرا، آفريقاي مرکزي و ... در آن عضويت دارند.
ايران به عنوان ناظر در اتحاديه آفريقا حضور دارد و تا کنون در چند اجلاس سران اين اتحاديه حضوري فعال و موثر داشته و دارد. اهميت روابط با آفريقا هم براي ايران و هم براي کشورهاي اين قاره بهگونهاي است که کشورهاي آفريقايي، جمهوري اسلامي ايران را در يازدهمين اجلاس سران اين اتحاديه در شرم الشيخ مصر بهعنوان "شريک استراتژيک آفريقا" معرفي کرده بودند.
مالاوي در دوره رياست خود بايد به مسئله آماده سازي همه پرسي جنوب سودان در سال 2011 ، بازگشت دموکراسي به گينه، ماداگاسکار و نيجر و نيز تحقق مفاد نشست چهاردهم با عنوان "فن آوري اطلاعات و ارتباطات در آفريقا، چالش ها و چشم انداز توسعه" توجه زيادي از خود نشان دهد.