آخرين رئيس جمهور دوران آپارتايد در افريقاي جنوبي روز سه‌شنبه بيستمين سالروز سخنراني تاريخي خود را که در آن از آزادي زندانيان سياسي از جمله نلسون ماندلا و قانوني بودن احزاب سياه‌پوست خبر داد جشن مي‌گيرد.
به گفته فردريک ويلم دو کلرک مدير بنياد اف دبليو FW (Frederik Willem) اين سخنراني چرخشي در تاريخ آفريقاي جنوبي به شمار مي‌رود. به اعتقاد سياهپوستان افريقاي جنوبي اين سخنراني نشان دهنده پايان قرنها تحقير و اختلاف است زيرا به حدود سيصد سال موضع حاکم آنها پايان داد.
به اعتقاد سياهپوستان آفريقاي جنوبي رويدادهاي فوريه 1990 ، سخنراني فردريک ويلم و آزادي ماندلا حکايت از عصر تازه‌اي از عزت، برابري و حقوق سياسي داشت.
بنياد اف دبليو به مناسبت سالروز اين سخنراني سه‌شنبه در کيپ تاون در جنوب غربي افريقاي جنوبي نشستي را با عنوان "بيست سال پس از دوم فوريه 1990: نگاه به گذشته ،نگاه به آينده" برگزار کرد که چند شخصيت از جمله کلرک در آن سخنراني مي‌کنند.
آخرين رئيس جمهور سفيدپوست افريقاي جنوبي سخنراني مهم خود را دوم فوريه 1990 تنها پنج ماه پس از انتخابش به اين سمت ايراد کرد و اين درحالي بود که بسياري از شهروندان به خشم آمده بودند و اقتصاد افريقاي جنوبي تحت تحريمهاي بين المللي در حال فرو پاشي بود.
پل گراهام مدير موسسه دموکراسي در جنوب افريقا اين گونه تحليل مي‌کند که اين اقدام کلرک بسيار شجاعانه بود اقدامي بسيار شجاعانه براي جلوگيري از اين که کشور وارد هرج و مرج شود.
چند روز بعد نلسون ماندلا قهرمان مبارزه با آپارتايد پس از بيست و هفت سال حبس در ميان تعجب بسياري از اتباع افريقاي جنوبي از زندان آزاد شد.
دزموند توتو اسقف پيشين کيپ تاون و از مبارزان پيشين نيز اظهارات کلرک را کاملا باور نمي‌کرد.
وي افزود من اول متقاعد شده بودم که ماندلا بالاخره روزي آزاد خواهد شد اما اطمينان داشتم که در زمان حيات من اين اتفاق خواهد افتاد.
وي در حالي که ماندلا هنوز آزاد نشده بود به ديدار او رفت و نتيجه مذاکرات بين دو طرف اين شد که کشور به خروج از جنگ داخلي و به سوي دموکراسي حرکت کند.
کلرک گفت ماندلا زودتر از بيشتر همکارانش به ضرورت راه حلي صلح آميز و از طريق مذاکره رسيد و نقش بسيار مهمي در گسترش آشتي ملي جامعه جديد افريقاي جنوبي داشت.
افريقاي جنوبي شانزده سال پس از نخستين انتخابات با شرکت نژادهاي متعدد وارد دوره دموکراسي شد اما با ميزان شديد بيکاري و جنايت، آموزش و پرورش رو به افول و شکاف شديد طبقاتي بين ثروتمندان و فقرا مواجه شد.
