مردم آفريقاي جنوبي فردا (پنجشنبه) را به عنوان سالروز آزادي نلسون ماندلا، رهبر مبارزه با رژيم تبعيض نژادي جشن مي گيرند.

آنها فردا را همزمان با آزادي نلسون ماندلا، از زندانش تا شهرک "سووتو" جائي که او براي اولين بار سخنراني کرد راهپيمائي خواهند کرد و اين روز را با رقص و پايکوبي به سبک محلي آفريقائيان پاس خواهند داشت .
نلسون ماندلا در 11 فوريه 1990 (22 بهمن 1369) پس از 27 سال تحمل زندان مخوف اقليت حاکم سفيدپوست در اين کشور آزاد شد.
9 روز قبل از آزادي ماندلا ، رييس جمهور سفيد پوست وقت "فردريک دبيلو دکلرک" در نطقي در پارلمان اين کشور جهانيان را شگفت زده کرد و عفو عمومي همه زندانيان سياسي از جمله ماندلا را اعلام کرد و سرانجام در 11 فوريه اين رهبر انقلاب تبعيض نژادي از زندان آزاد شد.
دي کلرک در سخنراني خود همچنين لغو ممنوعيت فعاليت حزب کنگره ملي آفريقا (اي ان سي) به رهبري ماندلا، حزب کمونيست آفريقاي جنوبي و 32 سازمان غير قانوني ديگر را اعلام کرد و بطور همزمان ديگر افرادي نيز که تنها به خاطر عقايد سياسي خود در زندان بودند در چارچوب اقدامات مربوط به عبور قدرت به سوي دموکراسي آزاد شدند.
به اعتقاد تحليل گران نطق معروف دکلرک در برابر پارلمان در باره آزادي زندانيان سياسي، آزادي احزاب سياسي و لزوم تدوين قانون اساسي جديد در اين کشور تاريخ نوين آفريقاي جنوبي را رقم زد و خود سياهپوستان نيز معتقدند اين سخنراني نشان دهنده پايان تقريبا سه قرن تحقير و اختلاف بود.
اين نطق رييس جمهوري وقت آفريقاي جنوبي پنج ماه پس از انتخابش به اين سمت ايراد شد، اين درحالي بود که بسياري از شهروندان اين کشور در اوج خشم خود بسر مي بردند و اقتصاد افريقاي جنوبي نيز تحت تحريم هاي بين المللي در حال فرو پاشي بود.
دکلرک چند روز قبل گفته بود که وقايع زيادي پس از آن نطق رخ داد، اما آن 9 روزي که پس از نطق و آزادي ماندلا سپري شد، تاريخ آفريقاي جنوبي را به سمت و سويي ديگر کشاند.
"پل گراهام" مدير موسسه دموکراسي در جنوب آفريقا اين گونه تحليل مي‌کند که اين اقدام دکلرک بسيار شجاعانه و براي جلوگيري سقوط کشور به يک مرحله اضمحلال کامل بود.
"دزموند توتو" هم رزم ماندلا در دوران مبارزه، سر اسقف پيشين مسيحيان اين کشور و برنده ديگر جايزه صلح نوبل از آفريقاي جنوبي نيز اظهارات دکلرک را کاملا باور نکردني مي دانست و لذا در حالي که هنوز ماندلا آزاد نشده بود به ديدار او رفت و نتيجه مذاکرات بين آنها اين شد که کشور به خروج از جنگ داخلي و هرج مرج و به سوي دموکراسي پيش رود.
آزادگان جهان، مردم قاره آفريقا و بخصوص مردم آفريقاي جنوبي، به ويژه سياهان شخصيت کاريزماتيک ماندلا را همچنان مي ستايند و براي او احترام خاص قائل هستند.
چرا که به اعتقاد مردم آفريقاي جنوبي، اعم از سياه، سفيد و رنگين پوست، اگر ماندلا نبود هيچ رهبر ديگري نمي توانست بعد از پيروزي انقلاب عليه حکومت تبعيض نژادي سفيد پوستان که آن همه جنايت غيرانساني خلق کرده بود بين سياه و سفيد وحدت و اخوت بيافريند.
به عنوان مثال مکس سيليو، رييس پارلمان اين کشور او را محور جمعيت از هم پاشيده کشور خواند. سياه پوستان و رنگين پوستان از اعتقادات مختلف اعم از مسلمان، مسيحي، پيروان اديان بومي براي او احترام خاص قائل هستند.
مثلا "رونالد گيسريل" وزير اسبق اطلاعات دولت انقلاب ضد نژاد پرست آفريقاي جنوبي که يک سفيد پوست يهودي ضد نژاد پرستي است، چندي پيش ماندلا را مظهر آزادگي ناميد.
يکي از مسلمانان مبارز در دوره تبيعض نژادي و از هم بندهاي ماندلا در زندان مخوف در جزيره روبن در جنوب اين کشور، آزادي ماندلا در 11 فوريه 1990(22 بهمن 1369) را روز کسب وقار و حرمت جهاني براي مردم کشورش توصيف کرد.
احمد کاترادا افزود: آزادي ماندلا تنها آزادي سياه پوستان نبود، بلکه سفيد پوستان هم آزاد شدند، زيرا تا آن زمان سفيد پوستان هميشه زندگي ناامني داشتند، ليکن امروزه هر دوي اين نژاد سفيد و سياه در کنارهم براي ترقي کشور تلاش مي کنند.
آزادي ماندلا به معناي پايان آپارتايد اقليت سفيد پوست حاکم در اين کشور آفريقايي و برقراري دموکراسي و نظام عادلانه اجتماعي با حضور گروه هاي مختلف مردمي محسوب مي شود.
ماندلا رهبري بود که پس از تحمل 27 سال زندان و در زمان بيداري خشم هاي خفته از دوران ظلم ديرينه مردمش بلافاصله به جاي انتقام، مسير آشتي ملي را در کشورش برگزيد و از همه هموطنان سياهپوست و رنگين پوست خود خواست که از روش غيرمنطقي تلافي پرهيز کنند.
لذا همين امر موجب شد انتقال قدرت از آپارتايد به دمکراسي حزبي در اين کشور بصورت مسالمت آميز انجام شود.
او همچنين يک سال بعد در نخستين انتخابات سراسري همه نژادي آفريقاي جنوبي، با کسب اکثريت آراء به عنوان اولين رئيس جمهوري سياه پوست پس از انقلاب اين کشور انتخاب شد.
فردا روز افتتاح پارلمان حربي آفريقاي جنوبي و زمان ايراد نطق سالانه رييس جمهور در اين پارلمان است، از اين رو قرار است ماندلا کهنسال به عنوان ميهمان ويژه پارلمان پس از مدت هاي طولاني يک سخنراني نمادين انجام دهد.