شرکت‌های بزرگ آی.تی، مواد اولیه محصولات خود را از آفریقا تامین می‌کنند؛ اما درگیری‌های گسترده در آفریقا، این شائبه را به وجود آورده که این شرکت‌ها ناخواسته از طرفین درگیری حمایت مالی به عمل می‌آورند.
مجید جویا: همه تلاش‌های هیولت-پاکارد برای این که هم به لحاظ اجتماعی و هم به لحاظ زیست محیطی مسئولیت‌پذیرتر باشد، به موقعیتی غیرمنتظره (و دوست‌نداشتنی) منجر شده است: کشور جنگ‌زده جمهوری دموکراتیک کنگو.
به گزارش سی‌نت، شرکت اچ.پی در راستای تلاش‌ها برای بهبود وجهه زیست‌محیطی و اجتماعی خود در بین مصرف‌کنندگان، سعی دارد تا به نحوی از خرید مواد معدنی از معادنی در افریقا که تامین‌کننده نیازهای مالی طرفین درگیر در جنگ‌های این قاره است، اجتناب کند؛ ولی وقتی تمام راه‌ها برای تامین برخی از فلزات به کشور جنگ‌زده کنگو ختم شود، این کار آسان نخواهد بود.
هیولت-پاکارد نگران این است که خرید فلزات از این کشور ممکن است کمک به گروه‌های مسلح درگیر در جنگ در این کشور غرب افریقا باشد، از این‌رو به همراه تعدادی از شرکت‌های دیگر، توجه خود را معطوف به تامین‌کنندگان این فلزات کرده‌اند که شامل طلا، قلع، تانتالیوم و تنگستن می‌شوند و هرروز در کامپیوترها و تلفن‌های موبایل به کار برده می‌شوند.
ده سال تلاش مستمر
در اچ.پی، این اقدام در ادامه روندی است که بیش از یک دهه پیش از این آغاز شده تا اطمینان حاصل گردد شرکای این شرکت در چرخه تامین مواد اولیه به یک سری استانداردهای مشخص زیست‌محیطی و اجتماعی پایبند هستند.
هدف کوتاه مدت این کار، قطع خرید فلزات از منابعی است که ممکن است با طرفین درگیر جنگ در جمهوری دموکراتیک کنگو در ارتباط باشند، ولی یک هدف بلند مدت‌تر هم وجود دارد که به گفته زوی مک‌ماهون، مدیر زنجیره تامین مواد اولیه اچ.پی، تاییدیه مسئو‌لیت‌پذیری زیست‌محیطی و اجتماعی برای همه انواع مواد معدنی است.
تداوم عملیات غیرقانونی معدن‌کاوی که هم‌اکنون توسط نیروهای نظامی کنترل می‌شود، به تامین مالی طرفین و برافروخته ماندن شعله‌ها در بحران جاری که بین جمهوری دموکراتیک کنگو و کشور همسایه رواندا در جریان است کمک می‌کند.
اچ.پی از سوی گروه‌های خارجی تحت فشار بود تا کاری انجام دهد، گروه‌هایی که شامل مشتریان بزرگ، سرمایه‌گذارها و گروه‌های غیردولتی بودند که فشار می‌آوردند تا صنعت آی.تی شفافیت بیشتری در مورد تامین‌کنندگان منابع اولیه از خود نشان دهد. اچ.پی در بررسی‌های خود تصمیم گرفت تا تمرکز خود را عمدتا بر روی منابع تانتالیوم قرار دهد، چرا که در این صنعت بیش از دیگر فلزات به کار برده می‌شود، به خصوص در ساخت خازن‌ها.
فضای غبارآلود
گزارش اولیه‌ای که چند سال پیش از این تهیه شد، نشان می‌دهد خریدهای فلزات توسط اچ.پی به طور مستقیم به معادن مشکوک مرتبط نبوده و از همین رو ارتباط مسقیمی با خشونت نداشته است. ولی از آن‌جا که خشونت در این مدت گسترش یافته، اچ.پی دامنه بررسی‌های خود را گسترده‌تر کرد و این تصویر تا حدی غبارآلود شد.
مک‌ماهون می‌گوید: «از آن‌جاکه تامین‌کنندگان ما از مواد اولیه تولید شده در کنگو استفاده نمی‌کنند، این امر ما را آسوده خاطر کرده است. ولی تاکنون هنوز هیچ مکانیزم تاییدیه‌ای وجود ندارد که به ما این اطمینان را بدهد این مواد از کنگو نیامده‌اند. وقتی که فلزات در کارخانه ذوب شدند، دانستن این که پیش از آن در کجا بودند کار سختی خواهد بود».
به گفته مک‌ماهون فشار برای «قابل ردیابی بودن» در استخراج فلزات، ناشی از تجربیات اچ.پی در حسابرسی از شرکای این شرکت در زنجیره تامین مواد اولیه است برای اطمینان حاصل کردن از این‌که آنها درگیر نقض حقوق بشر و یا تخریب محیط زیست نیستند. با حسابرسی از تامین کنندگان، اچ.پی خطر لطمه وارد شدن به وجهه این شرکت را کاهش می‌دهد و به علاوه، دیگر مخاطرات تجاری را نیز کم می‌کند. وی افزود که دیگر شرکت‌های آی.تی که در مسئله معادن بحرانی کنگو شرکت دارند شامل اینتل، موتورولا، دل و فیلیپس می‌شوند.
در حال حاضر، گروه‌های محلی توصیه نمی‌کنند که تامین کنندگان مواد اولیه، خرید از افریقا و یا کنگو را متوقف کنند. در عوض، به گفته مک‌ماهون هدف این است که یک «جریان پاک» از مواد ایجاد شود و فرایند‌های معدن‌کاوی مسئولیت‌پذیرتری به لحاظ زیست‌محیطی و اجتماعی ترغیب شود.
یافتن منابع تانتالیوم
آفریقادر کل تاریخ صنعت آی‌تی، تلاش‌هایی برای روشن‌تر کردن ردپای زیست محیطی محاسبات صورت گرفته که عمده‌ترین آنها تولید کامپیوترهای با بازدهی انرژی بالاتر است.
همچنین، آگاهی در مورد تاثیرات زباله‌های الکترونیکی صادر شده بیشتر شده، و تلاش‌هایی نیز برای ارزیابی بازیافت‌کنندگان انجام گرفته است. قوانین کشوری همچنین منجر به افزایش در چرخه‌های محلی بازیافت الکترونیک شده است.
ولی مک‌ماهون هم اذعان دارد که مسئله قابل ردیابی بودن فلزات نیز خیلی چالش برانگیز است. به دست آوردن اطلاعات قابل اتکا کار ساده‌ای نیست، مخصوصا وقتی که شما پیچیدگی چرخه تامین مواد اولیه را در نظر بگیرید. یک کامپیوتر خانگی یا یک لپ‌تاپ می‌تواند 15 تامین‌کننده برای اجزای اصلی خود داشته باشد. هر یک از این تامین‌کنندگان نیز به نوبه خود قطعات خود را از تامین‌کنندگان متفاوتی می‌گیرند که آنها نیز تامین‌کنندگان متفاوتی دارند. به این ترتیب، یک محصول نهایی می‌تواند چند ده منبع متفاوت برای مواد اولیه خود داشته باشد.
سرمایه‌گذاری‌ها برای تهیه نقشه‌ها و ارزیابی تاسیسات مختلف تا حد بسیار زیادی متکی به حمایت‌های مالی دولت ایالات متحده است، چیزی که حتی با وجود این که قوانینی در مورد معادن در مناطق بحرانی وجود دارند و فشارهای دیپلماتیک زیادی هم در این مورد بر روی کشورهای افریقایی وجود دارد، چندان قابل اعتماد نیست.
با این وجود، مک‌ماهون می‌گوید تلاش‌هایی نیز صورت گرفته‌اند که می‌توانند به عنوان الگویی برای تاییدیه‌های اختصاصی صنعت آی.تی عمل کنند. نهاد «همیاری شهروندان در صنعت الکترونیک» در حال آماده کردن گزارشی است که در ماه آینده منتشر خواهد شد و در آن، نقشه‌هایی برای ردیابی مسیر قلع از معدن تا بازار مصرف تهیه کرده است. ماه آینده، نمایندگانی از صنعت زنجیره تامین تانتالیوم با اعضای IECC پشت یک میز خواهند نشست تا تلاش کنند که یک تاییدیه منابع اولیه که در جمهوری دموکراتیک کنگو قابل استفاده باشد، ایجاد کنند.
این امید وجود دارد که صنعت الکترونیک بتواند بر دیگر صنایع فشار بیاورد تا این تاییدیه را در صنعت خود هم مورد استفاده قرار دهند، صنایعی مانند هوافضا، جواهرسازی و خودروسازی.
او افزود: «ما خلاهایی در درک خود از محصولات خود داریم و هدف ما این است که این خلاها را پر کنیم. کسانی که در این میان حاضر نیستند، معامله‌کنندگان در کنگو هستند که بخش سخت قضیه هم همین است. در کنار هم قرار دادن تمام بخش‌های زنجیره تامین تانتالیوم، آشکار است که تلاش بیشتری باید انجام پذیرد».
