نام محمد البرادعی بیشتر از هر چیز تداعی کننده آژانس بینالمللی انرژی اتمی است، کسی که پس از گذراندن سه دوره چهارساله به عنوان مدیر کل آژانس بین المللی انرژی اتمی، جای خود را به «یوکیا آمانو» نماینده ژاپن داد تا عرصه دیگری در سیاست این بار در خاک کشورش بردارد.
ابراز تمایل محمد البرادعی، برای حضور در رقابت انتخاباتی ریاستجمهوری مصر و تاکید وی بر لزوم تغییرات در قانون اساسی و اعطای آزادی اجتماعی و سیاسی با استقبال رسانهای کمنظیری مواجه شده است، چیزی که مردم مصر سالها در انتظار برآورده شدن آن هستند.
البرادعی اکنون کسی هست که از دید اکثریت مردم و منتقدین گزینه مناسبی برای انتخابات ریاستجمهوری مصر محسوب می شود و نامزدی وی را تنها مسیر برای رهایی ار قدرت نمایی مبارک می دانند، چرا که معمولا در کشور مصر برگزاری تظاهرات غیردولتی و علیه دولتی کاری قانونی نبوده و جرم محسوب می شود.
در واقع اپوزیسیون مصر موقعیت زیادی برای ابراز وجود در طیف سیاسی این کشور ندارد اما مدتی است که کمپین حمایت از البرادعی برای شرکت در انتخابات ریاست جمهوری مصر به شدت از سوی گروههای اجتماعی مصری مورد توجه قرار گرفته است.
این در حالی است که دولت مصر اخیرا تلاش زیادی داشته تا از محبوبیت رقبای احتمالی ریاستجمهوری در مصر جلوگیری کند،اما البرادعی 67 ساله بعنوان یک چهره مهم بینالمللی از شهرت و محبوبیت نسبتا بالایی چه در داخل و چه در خارج از کشور برخوردار است که می تواند، تنها شانس برای نجات از تداوم حکومت خانواده مبارک باشد.
حسنی مبارک در حال حاضر بیست و نهمین سال حضور خود در راس قدرت در مصر را میگذراند و پیش از این، حتی حرف زدن در مورد جانشین احتمالی او در این پست، جرم محسوب میشد. حالا اما مبارک 81ساله است و دوران ریاستجمهوری فعلیاش هم در سال 2011 میلادی به پایان میرسد. حالا امیدها و نگرانیهای زیادی در خصوص جانشین احتمالی او به وجود آمده است و بسیاری از صاحبنظران گمان میکنند او تلاش دارد پسرش جمال مبارک را جانشین خود کند.
جمال، فرزند 43 ساله حسنی مبارک و وارث پدر، اعتقاد چندانی به اصلاحات ساختاری قدرت و اشاعه دموکراسی و آزادیهای مدنی ندارد گرچه وی تلاش کرده که با ارائه طرحهای مدون اقتصادی، خود را به کنترل بحران در سطح جامعه موظف نشان دهد ولی اکثر مخالفان، وی را فردی بیتجربه در عرصه سیاسی دانسته و بر این باورند که جانشینی جمال مبارک میتواند مهر تاییدی بر وراثتی بودن قدرت در سرزمین فراعنه قلمداد شود، همین چشمانداز اما نسل جوان مصر را به مخالفت با حکومت موروثی در مصر سوق داده و این جنبش دائما دارد قدرتمندتر میشود.
حالا هم مشخص نیست که البرادعی نامزدی برای انتخابات ریاست جمهوری را بپذیرد یا نه. حتی اگر هم او این پیشنهاد را بپذیرد، مشکلاتی را هم خواهد داشت، چرا که قانون اساسی کشور مصر محدودیتهای زیادی برای کاندیداها گذاشته و بعید است که البرادعی آنها را بپذیرد. از طرف دیگر، البرادعی پیشتر گفته که فقط در انتخاباتی شرکت خواهد کرد که به صورت آزاد و عادلانه و تحت نظارت قوه قضائیه و ناظران بینالمللی برگزار شود، علت این موضوع نیز این است که سیستم فرمایشی انتخابات و نیز فضای بسته سیاسی مصر با توجه به کنترل منابع قدرت از سوی دولت حاکم، شانس زیادی برای رقیبان حسنی مبارک باقی نمیگذارد.
حالا باید منتظر بود تا دید که اولا البرداعی نامزد ریاست جمهوری خواهد شد، و اگر این موضوع عملی شود، آیا خواهد توانست خود را با شرایط قانون انتخابات مصر تطبیق دهد، و آیا خواهد توانست، قدرت خانواده حسنی مبارک را سرنگون کند؟