20 هزار دز واکسن آزمايشي سالک به کشور سودان در افريقاي شمالي صادر شد.
اين خبر را دکتر کسري اسماعيلي نيا معاون بخش تحقيق و توليد واکسنهاي انگلي موسسه تحقيقات واکسن و سرم سازي رازي مستقر در کرج در اختيار ايرنا قرار داد.
اين در حالي است که تاکنون هيچ نوع واکسن قطعي براي بيماري انگلي سالک در جهان کشف نشده است، بنابراين اين خبر در نوع خود مي تواند بسيار حايز اهميت و يکي ديگر از موفقيت هاي محققان و پژوهشگران ايراني تلقي شود.
گواه اين موفقيت نيز در اطلاعات ارايه شده توسط دکتر اسماعيلي نيا نهفته است زيرا او مي گويد: اين 20 هزار دز واکسن آزمايشي سالک بعد از آن به سودان فرستاده شد که پيش تر نيز مقدار اندکي از اين واکسن به اين کشور صادر شده بود.
وي تاکيد کرد: طبق بررسيها، تقاضاي دوباره براي دريافت واکسن سالک ازسوي کشور سودان نشان مي دهد که واکسن هاي توليدي محققان ايراني بين 30 تا 70 درصد در پيشگيري از ابتلا به سالک در اين کشور موثر بوده است.
وي گفت: واضح است که تاکنون واکسن قطعي براي بيماري سالک در جهان کشف نشده است ليکن محققان موسسه واکسن و سرم سازي رازي موفق شدند نمونه واکسني را کشف و توليد کنند که با تقويت سيستم ايمني بدن، احتمال ابتلا به اين بيماري را کاهش داده و دوره درمان را کوتاه کند.
اسماعيلي نيا درمورد روند تحقيق و توليد واکسن آزمايشي سالک در ايران اظهار داشت: از دو دهه پيش سازمان جهاني بهداشت برنامه‌اي براي مبارزه با برخي بيماريها که در چند دهه اخير آمارشان در دنيا کاهش نيافته، پي ريزي کرد و با کمکهاي مالي به برخي کشورها از آنها خواست در خصوص اينگونه بيماريها تحقيق کنند.
وي يادآور شد: يکي از اين بيماريها سالک بود و ايران نيز براساس درخواست سازمان جهاني بهداشت تحقيق و پژوهش درمورد اين بيماري را در موسسه واکسن و سرم رازي آغاز کرد.
وي تاکيد کرد: اکنون پژوهشگران ايراني توانسته اند به عنوان کشوري پيشرو، واکسن آزمايشي سالک را که دستکم در نوع رايج آن در کشور سودان درحد قابل قبولي جواب داده است توليد کنند هرچند تحقيقات درمورد اين بيماري ادامه دارد.
وي با ابراز اميدواري نسبت به اينکه محققان ايراني بتوانند در آينده نه چندان دور واکسن قطعي سالک را کشف و توليد کنند، افزود: بيماري سالک نوعهاي مختلف دارد ازجمله اينکه انگل آن در دو نوع مرطوب و خشک است.
اسماعيلي نيا گفت: با اينکه ايران نيز در زمره مناطقي است که بيماري سالک در برخي نقاط آن از جمله در اطراف اصفهان وجود دارد اما واکسن آزمايشي توليد شده بر نوع داخلي آن بي اثر است در حالي که بر نوع ديگري که در کشور سودان رايج بوده در مواردي تا 70 درصد موثر بوده است.
معاون بخش تحقيق و توليد واکسنهاي انگلي موسسه تحقيقات واکسن و سرم سازي رازي تاکيد کرد: تحقيق و پژوهش در اين موسسه براي دست يابي به واکسن قطعي سالک بطور جدي ادامه خواهد داشت.
سالک را در علم پزشکي "ليشمانيوز" مي نامند و همانگونه که از نامش پيداست لک و يا بيماري آن يک سال طول مي کشد.
گفته مي شود در گذشته ساکنان مناطق سالک خيز ايران به روشي ابداعي و جالب دست يافته بودند به نحوي که افراد سر و بقيه بدن بجز پاها را مي پوشاندند و خود را در معرض گزش پشه سالک قرار مي دادند تا به اين وسيله درمقابل اين بيماري واکسينه شوند و اين راهي بود که از ايجاد زخم هميشگي برروي ديگر نقاط بدن بخصوص صورت جلوگيري مي کرد.
ليشمانيوز جلدي يا سالک عفونت ناشي از انگل ليشمانياست که با گزيدگي کوچک شروع و اغلب زخمي مي‌شود که براي هميشه باقي مي ماند.
اين بيماري در بسياري از کشورهاي گرمسير به صورت بومي ديده مي‌شود.
بيماري سالک در بسياري ازکشورهاي مناطق حاره و تحت حاره شيوع دارد و بيماري در نقاط مختلف آسيا نظير چين، سوريه، عربستان، عراق، ايران، فلسطين، قفقاز و جنوب‌شرقي روسيه، پاکستان، افغانستان و هند شايع است.
از کانونهاي اين بيماري در ايران مي توان از نواحي مرزي در مرز ترکمنستان، ناحيه سرخس، لطف آباد، ترکمن صحرا، منطقه اسفراين در استان خراسان، خوزستان، قم، کاشان، طبس و بخصوص مهمترين کانون اصفهان آن‌هم در ناحيه شرق، شمال (شهرستان برخوار و ميمه)، شمال شرق (شهرستانهاي اردستان، نطنز، آران وبيدگل و کاشان) را نام برد.
ليشمانيا در بدن موش زندگي مي کند، يک نوع پشه بسيار کوچک به نام پشه خاکي موش را مي گزد و اين انگل وارد بدن پشه مي شود، اين پشه کوچک که قدرت پرواز زيادي هم ندارد چنانچه شخصي را نيش بزند، اين موجود تک سلولي يعني ليشمانيا وارد پوست شخص شده و بيماري سالک را به وجود مي آورد.
