معاون همکاری‌ها و امور بین‌الملل حوزه های علمیه که پیش از این رایزن فرهنگی ایران در مصر بود به تفصیل درباره تاریخچه الازهر مصر،شاخه های آن و همچنین دکتر احمد الطیب شیخ جدید الازهر و موضعگیری های وی سخن گفت.
حجت الاسلام والمسلمین زمانی در گفت وگو با مرکز خبر حوزه، به جایگاه شیخ‌الازهر و تفاوت آن با رییس دانشگاه الازهر و مفتی مصر اشاره کرد و اظهارداشت:این مقام‌های سه گانه کاملاً متغایر بوده و وظایف متفاوتی دارند؛ الازهر بزرگترین و عالی‌ترین موسسه دینی مصر است که حدود هزار سال قبل در دوران فاطمیون با استمداد از نام مبارک حضرت زهرا(علیها السلام) تاسیس شده و امروز دارای سه بخش است. 1- دانشگاه الازهر 2- مجمع البحوث الاسلامیه 3- مشیخة الازهر
وی‌افزود: دانشگاه الازهر توسط ریاست دانشگاه الازهر نظارت می‌شود که این ریاست 450 هزار دانشجوی حاضر در دانشکده‌ها را اداره می‌کند؛ دانشجویان این دانشگاه عمدتاً در رشته‌های دینی و جمعی نیز در علوم انسانی و علوم تجربی مانند: فلسفه، اقتصاد، تاریخ، پزشکی، کامپیوتر و کشاورزی تحصیل می کنند.
رایزن سابق فرهنگی ایران در مصر ادامه‌داد: اکثر دانشکده‌های این دانشگاه در مصر و تعدادی از آنها درکشورهای اسلامی تاسیس شده‌اند، همه دانشجویان رشته‌های علوم دینی حافظ کل قرآن هستند، چون شرط ورود به رشته‌های علوم دینی دانشگاه الازهر حفظ کل قرآن مجید است و دانشجویان رشته‌های غیر دینی نیز باید بخشی از قرآن را حفظ و در طول تحصیل به حفظ کامل قرآن مجید بپردازند، بنابراین همه علمای دینی، اساتید فلسفه، فقه، اقتصاد و نیز پزشکان، مهندسین کامپیوتر و کشاورزی و دکترهای فارغ التحصیل این دانشگاه، حافظ کل قرآن مجید هستند.
وی گفت: مجمع البحوث الاسلامیه بخش دوم دانشگاه الازهر است که جایگاه پژوهشی و علمی دارد و اعزام مبلغ، انتشار مجلات و صدور فتوا در این مجمع با حضور بیش از60 نفر از متفکران و اندیشمندان بزرگ دینی مصر صورت می‌گیرد و ریاست آن با دبیر کل مجمع البحوث الاسلامیه است.
حجت الاسلام والمسلمین زمانی بیان داشت: مَشیَخه الازهر بخش سوم این دانشگاه است که مکتب و دفتر شیخ‌الازهر محسوب می‌شود و دارای بخش‌های متعددی از جمله معاهد‌الازهریه است که شامل مراکز آموزشی دبستانی تا پیش دانشگاهی الازهر است و بیش از 2 و نیم میلیون دانش‌آموز در این مراکز تحصیل می‌کنند تا به دانشگاه الازهر وارد شوند. شیخ الازهر عالی‌ترین مقام دینی کشور مصر است که اشراف عالی بر هر سه بخش را به عهده دارد.
وی ادامه داد: مفتی مصر مقامی خارج از الازهر است و اکنون دکتر علی جمعه سمت آن را بر عهده دارد و مفتی مصر از نظر تشکیلاتی به وزارت اوقاف و امور دینی مصروابستگی دارد.
معاون بین الملل حوزه های علمیه اظهارداشت: رییس دانشگاه الازهر، دکتر احمد الطیب بود که بعد از انتخاب ایشان به جای دکتر محمد سید طنطاوی به عنوان شیخ الازهر معرفی شده‌اند و ریاست دانشگاه الازهر به زودی انتخاب خواهد شد.
وی گفت: انتخاب شیخ الازهر از سال 1950 توسط بزرگان الازهر صورت می‌گرفت؛ یعنی بزرگان الازهر3 نفر را از بین خود انتخاب کرده و ریاست جمهوری از میان این سه کاندیدا یک نفر را انتخاب می‌کرد، ولی به تدریج این روند تغییر کرد و امروز رییس جمهور اقدام به انتخاب و نصب یک نفر از بزرگان الازهر می نماید که شیخ طنطاوی و دکتر الطیب این گونه انتخاب شدند. دکتر احمد الطیب به عنوان چهل و ششمین شیخ‌الازهر توسط ریاست‌جمهوری به این مقام منصوب شد.
وی اضافه کرد: دکتر احمد الطیب 63 سال سن دارد و متولد مناطق جنوب مصر است و جزو سادات و از نسل امام حسن مجتبی(ع) است و در ده سالگی وارد مدارس ازهری شد و لیسانس را در رشته عقاید و فلسفه از دانشگاه الازهر دریافت کرد و استاد همان دانشگاه شد، دکترای خود را در سال1977 از الازهر گرفت و بخشی از مراحل اتمام پایان‌نامه را در دانشگاه سوربن فرانسه گذراند بنابراین به زبان فرانسه کاملاً مسلط است و چندین کتاب را به زبان عربی ترجمه کرده است.
حجت الاسلام والمسلمین زمانی تصریح کرد: وی در آغاز رییس دانشکده اسلام شناسی دانشگاه الازهر در جنوب مصر و سپس رییس دانشگاه اصول دین دانشگاه اسلامی پاکستان شد و بعد از یک سال به مصر عزیمت کرده و در سال 2002 مفتی کشور مصر شد و یک سال و چند ماه منصب فتوای مصر را بر عهده داشت و در سال 2003 رییس دانشگاه الازهر گردید و اخیرا به عنوان شیخ الازهر معرفی شد.
معاون همکاری‌ها و امور بین‌الملل حوزه گفت: دکتر احمد محمد احمد الطیب از معتقدان جدی وحدت امت اسلامی و همکاری تشیع و تسنن است و در اولین مصاحبه خود به عنوان شیخ الازهر اظهارداشت: یکی از پایه‌های اعتقادی و محکم الازهر موضوع اعتدال، حد وسط بودن و حفظ وحدت امت اسلامی است و متاسفانه اخیراً این موضع الازهر درحال آسیب دیدن بود، چون در آخرین جلسه به ریاست طنطاوی،مصوبه‌ای توسط جریان تندرو مطرح شد مبنی بر اینکه اهانت کننده به صحابه کافر است که با صدور این فتوا بی طرفی الازهر زیر سوال می رفت و خدشه دارمی‌شد.
وی بیان داشت: الازهر تاکنون مظهر وحدت شیعه و سنی بوده و به اعتقاد من الازهر سنگر حمایت از تشیع در دل جهان اهل سنت در برابر دشمنان تشیع است و الازهر نمی‌گذارد وهابیت وارد دانشگاه الازهر و مصر شود و هنوز دژ دفاعی وحدت تشیع و تسنن در دنیای عرب و دنیای اهل سنت محسوب می‌شود.
رایزن سابق فرهنگی ایران در مصر ادامه داد: دکتر طیب تدریس فقه امامیه در دانشگاه الازهر را مشروع می‌داند، البته شرایط امنیتی حاکم بر مصر تاکنون اجازه تدریس رسمی مذهب امامیه را در دوره های اخیر نداده است، ولی ایشان این شجاعت را به خرج داد و اعلام کرد این موضوع مشروعیت دارد.
حجت الاسلام والمسلمین زمانی تاکید کرد: آمریکا و دشمنان جهان اسلام برای اینکه توجه کشورهای اسلامی را از موضوع مظلومیت فلسطین و خطر اسرائیل غاصب منحرف کرده و غافل نمایند، یک خطر دروغین را برای اهل سنت دنیا تبلیغ کرده تا به آن مشغول شوند و اسرائیل بتواند به اهداف شوم خود برسد، و آن موضوع خطر گسترش تبلیغ تشیع در کشورهای اهل سنت و تغییر مذهب اهل سنت دنیا و نابودی تسنن است.
آمریکا در بین اهل‌سنت چنین شایعه پراکنی می‌کند که جمهوری اسلامی ایران کمر همت بسته تا هر چه سریع‌تر مذهب شیعه را در همه سرزمین‌های سنی‌نشین جهان حاکم کرده و بساط تسنن را برچیند و متاسفانه برخی علما بزرگ هل سنت مانند آقای قرضاوی تحت تاثیر این توطئه استعماری قرار گرفته و فریاد خطر «تبشیر شیعه» یا «مد شیعی» را سر دادند و اهل سنت را از نزدیک شدن به شیعیان بر حذر داشتند: آقای دکتر طیب هم علی‌رغم نگاه مثبت و واقع بینانه‌ای که به شیعه دارد و بخاطر اطلاع از مبانی علمی قوی و اصالت مکتب ائمه اهل‌بیت(ع) معتقد به وحدت اهل سنت با شیعه و مفید بودن تدریس فقه اهل‌بیت(ع) در الازهر و جوامع فقهی اهل سنت است و این دانش افزایی را برای ارتقاء علمی مسلمین مفید می‌داند، اما تا حدودی تحت تاثیر این شایعه پراکنی قرار گرفت و در سال گذشته که من در قاهره بودم این نگرانی را ابراز کرد. حجت‌الاسلام هادی خسروشاهی نامه‌ای را در این باره به ایشان نوشت که من برای ایشان بردم و تحویل دادم و خود گزارش مفصلی از مواضع وحدت طلبانه جمهوری اسلامی ایران را به دکتر طیب عرضه کردم و تاکید کردم که ایران علی‌رغم اینکه می‌توانست اقدام به تغییر مذهب اهل سنت ایران و برخی کشورها کند، اما نه تنها این کار را در طول سی سال انجام نداد بلکه از مساجد و مدارس دینی و روحانیت آنها حمایت کرد تا بتوانند به تعلیم معارف مذهبی‌شان برای پیروانشان بپردازند چنانکه در سطح جهان از همه نهضت‌های آزادی‌بخش اسلامی اهل سنت حمایت کرده، بدون اینکه مذهب آنان را تغییر دهد این متانت و کرامت مواضع ایران قابل تقدیر است نه اینکه به آن اعتراض شود، امیدوارم آقای دکتر طیب به این نکته مهم توجه نموده و سخنانی در جهت توطئه‌های استکبار جهانی بر زبان نیاورد.
معاون بین الملل حوزه های علمیه ادامه داد: وی از مخالفان وهابیت است و پیرو یکی طریقت‌های تصوف است و از آنجایی که تصوف در جهان اهل سنت به شدت به اهل بیت(ع) محبت دارند بنابراین هرکسی در اهل سنت صوفی باشد، ضد وهابیت است و همچنین پدر ایشان از مشایخ تصوف بوده، یعنی رهبر طریقت احمدیه و حسینیه لذا ایشان نیز بعد از پدر مقام شیخوخیت را گرفته است و از بنیاد روحی ضد وهابیت تربیت شده است.
وی گفت: شیخ الازهر ستون فقرات الازهر را ایمان به تفکر اعتدالی دانسته و تاکید کرده است با هر فکری که مخالف حد وسط بودن و اعتدال الازهر باشد، مبارزه می‌کند و این اعلام جنگ با وهابیت است.
حجت الاسلام والمسلمین زمانی در عین حال اظهار داشت:بزرگان دینی در کشورهای عربی، غالباً دولتی هستند و یکی از ضعف‌‌های روحانیون این کشورها همین وابستگی آنها به دولت است که قطعاً بی تاثیر نخواهد بود.
وی اظهارداشت: دکتر طیب در دوران ریاست دانشگاه الازهر لباس کت و شلواری و بدون محاسن و گاهی کراوات می‌زد، الان که شیخ الازهر شده و مقامش بالاتر از مفتی است لباس ازهری که شامل پالتو با عمامه سفید به دور کلاه قرمز است می پوشد، البته در فقه اهل سنت در وجوب محاسن یا استحباب اختلاف است لذا برخی علمای شافعی که امام جمعه هستند محاسن ندارند ولی نظر فقه شیعه در این زمینه متفاوت است.
حجت الاسلام والمسلمین زمانی به برخی فتاوای شیخ جدید الازهر اشاره کرد و بیان داشت: یکی از فتاوایی که در گذشته داشته نسبت به نقاب داشتن برای زنان در دانشگاه الازهر بود او اعلام کرده بود نقاب داشتن جزء وظایف شرعی اسلام نیست البته ممنوع هم نیست ولی اصل حجاب،مشروع و واجب است لذا دختران دانشجویی که با نقاب وارد می شوند مجازند با نقاب رفت و آمد کنند جز هنگام ورود به خوابگاه دانشجویی و جلسه امتحان، فتوای دیگر، جواز نماز خواندن در مساجدی است که دارای ضریح و قبرباشد گرچه وهابیت ممنوع و حرام اعلام کرده است، ولی شیخ جدید الازهر با صراحت اعلام کرد نماز در مساجدی که دارای ضریح اولیاء و یا قبور است، منع شرعی ندارد و با این فتوا دست ردی به سینه وهابیت زد البته انتظار داریم این بزرگان بتوانند از گنجینه احادیث و فقه اهل بیت (ع) نیز بهره ببرد.
این استاد حوزه و دانشگاه اظهارداشت: دولت مصر هم، نگاه خوشی به وهابیت ندارد، چون وهابیت تندرو است و برای این کشور مشکلاتی بوجود آورده است و حکومت های فعلی را نمی پسندند به همین دلیل دولت با وهابیت رابطه خوبی ندارد البته در برخی موارد به عنوان ابزار برای دفع خطر بزرگتری ازآنها استفاده می‌کند.
حجت الاسلام والمسلمین زمانی در پایان خاطرنشان کرد: اگر ارتباط علمای حوزه علمیه تشیع و الازهر برقرار شود خواهیم توانست معارف ناب اهل بیت(ع) را که بسیار غنی‌تر از معارف سایر مذاهب است به عنوان هدیه به مصریان و علمای کشورهای اسلامی اهدا نماییم تا آنها از این نعمت بزرگ الهی بهره‌مند گردند.
