فرانس بیست و چهار درگفتگو با چند کارشناسان، موضوع درگیری ها و خشونت های قومی و قبیله ای در کشورهای آفریقایی بعد از استقلال آنها را مطرح کرد و ان را ناشی از قومیت سازی قدرت های استعماری، دخل و تصرف این قدرتها و عملکرد خود نخبگان آفریقایی بعد از دوران استعمار دانست.



شبکه خبری فرانس بیست و چهار، موضوع درگیری های قومی در کشورهای آفریقایی را در چارچوبی میزگردی با شرکت سه کارشناس مسائل سیاسی و اجتماعی این قاره به بحث و تبادل نظر گذاشت.

مجری این شبکه در ابتدای این برنامه با اشاره به استقلال کشورهای آفریقایی که اکنون تقریبا پنجاه سال از آن می گذرد گفت یکی از ویژگی های چشمگیر اجتماعی پنجاه سال گذشته ( تاریخی که کشورهای آفریقایی به استقلال رسیدند) بدون شک تکرار خشونت ها، مناقشات ، درگیری های قومی و قبیله بوده است.

این خشونت ها و درگیری ها آنقدر طی این سالها در کشورهای آفریقایی تکرار شده است که توگویی خشونت، درگیری و جنگ داخلی واقعا وجه تمایز جامعه آفریقایی است. مجری افزود البته کسی منکر بعد قومی و قبیله ای درگیری ها در قاره آفریقا نیست ، اما این تنها دلیل نیست بلکه مسائل اجتماعی ، دخل و تصرف های کشورهای استعماری در نظام اداری و حکومتی کشورهای آفریقایی و عملکرد خود نخبگان آفریقایی که بعد استقلال کشورهایشان زمان امور را به دست گرفتند در این فرایند تاثیرگذاربوده است . مجری در همین رابطه نظر "آداما گایه" روزنامه نگار، محقق و نویسنده کتاب "چین-آفریقا، اژدها و شتر مرغ" را در این باره جویا شد .وی گفت من واقعا نمی توانم خشونت های کشورهای آفریقایی طی پنجاه سال گذشته را صرفا"قومی و قبیله ای" توصیف کنیم.زیرا درگیری ها و خشونت های که طی این نیم قرن درآفریقا رخ داده است دلایل مختلفی داشته اند .به عنوان مثال، شما کشور سومالی را در نظر بگیرد .

در این کشور تنوع قومی وجود ندارد، یعنی تقریبا مردم این کشور از یک قوم و قبیله هستند اما بیشترین درگیری و خون ریزی را تاکنون در میان کشورهای آفریقایی داشته است .وی افزود در آنگولا، لیبرایا و کازامانس و تقریبا چند منطقه دیگر دلایل درگیری ها و خشونت نه قومی و قبیله بلکه بیشتر بر سر منابع طبیعی،فقر و تبعیضاتی بوده که در حق فقرای این کشورها روا داشته شده است .

این کارشناس مسائل آفریقا افزود این تازه یک روی سکه است ، طرف دیگر سکه، اقدامات نیروهای خارجی در طول جنگ سرد بود.

این نیروها برای آنکه نفوذ خود را در این کشورها حفظ کنند مردم را تحریک به درگیری های خشونت آمیز می کردند.

مجری برنامه در ادامه این میزگرد موضوع دخل و تصرف قدرت های استعماری در آفریقا را پیش کشید.

به گونه ای که آنها برای حفظ نفوذ خود در کشورهای آفریقایی، قومیت سازی و اختلاف افکنی را تشدید کردند .

به عنوان مثال ، تحولاتی را که قبل از وقوع نسل کشی سال هزار و نهصد و نود و چهار در روندا رخ داد، در نظر بگیرد .

در این مقطع زمانی، قدرت های استعماری همیشه بین قوم توتسی و هوتو تفاوت قائل می شدند .

یک قوم را قوم برتر و قوی تر و قوم دیگر ، پست تر و ضعیف تر توصیف می کردند و همین امر ، زمینه را وقوع درگیری خونینی بین آنها فراهم کرد . "کریستیان بوکه " استاد جغرافیای سیاسی دانشگاه" بوردو 3" در این باره گفت :طبیعی است کشورهای استعماری برای آنکه بر کشورهای آفریقایی همچنان حکومت برانند و در آنها اعمال نفوذ کنند، مجبور بودند در این کشورها اختلاف افکنی کنند.وی افزود اگر به طور دقیق تر به مسئله نگاه کنیم متوجه می شویم که در کشورهای آفریقایی ، چه آنهایی که مستعمره فرانسه بودند ، چه آنهایی که مستعمره انگلیس و بلژیک بودند ، استعمارگران از گروه قومی خاصی در مقابل گروه دیگر حمایت می کردند.بی جهت نیست که در دوران استعمار گروههای قومی که در مناطق غنی از نظر منابع طبیعی زندگی می کردند همیشه توسط استعمارگران در موضع پاپینی تر نسبت به دیگر قومیت ها قرار می گرفتند.در واقع در کشورهای آفریقایی در زمان استعمار یک گروه غالب و یک گروه مغلوب وجود داشت و گروه مغلوب اتفاقا در مناطقی که غنی از منابع و ثروت های طبیعی بود زندگی می کرد. "برون میناس" خبرنگار رادیو بین المللی فرانسه نیز درهمین باره افزود سیاست هایی که کشورهای استعماری در قاره آفریقا به اجرا در آوردند با سیاست های تبعیض نژادی آدولف هیلتر تفاوتی نداشت.وی افزود این سیاست تبعیض نژادی در رواندا عملا به اجرا در آمد.

برون میناس افزود کشورهای استعماری برای ادامه اعمال نفوذ خود در کشورهای مستعمره خود چاره ای جز این نداشتند زیرا دراین کشور که گروهها یا احزاب سیاسی مختلفی مانند کشورهای پیشرفته وجود نداشت که مثلا با اختلاف انداختن بین آنها و یا حمایت از یکی در مقابل گروه یا حزب دیگر بتوانند این کار را انجام دهند. "آداما گایه " در ادامه این میزگرد افزود در واقع کشورهای استعماری با این سیاست تفرقه افکنی بین قومیت ها در کشورهای آفریقایی خیلی خوب موفق شدند .

زیرا کسی از بیرون به اوضاع نگاه می کرد فکر می کرد که واقعا یک درگیری داخلی خاص آن کشور است و کسانی نیز که در داخل بودند خوب فکر می کردند مسئله ، به خاطر اختلافات خودشان هست و قدرت خارجی در این میان نقش ندارد. در ادامه این میزگرد شرکت کنندگان به عملکرد نخبگان آفریقایی بعد از پایان دوران استعمار و به استقلال رسیدن کشورهای آفریقایی پرداختند و تاکید کردند این نخبگان با توجه به اینکه برنامه اقتصاد و اجتماعی مدون و جامه ای برای پیشرفت و توسعه همه مناطق کشورهای محل حکومت خود نداشتند مجبور بودند به قوم و خویشان و در ابعادی گسترده تر به قومی که به آن تعلق داشتند تکیه کنند.

در نتیجه آنها با این تکیه و حمایت از قوم خود زمینه برای جنگ های داخلی و خشونت های قومی و قبیله ای در کشورهای متبوعشان فراهم می کردند. آداما گایه در بخش دیگر از سخنان خود افزود مشکلی که اکنون در آفریقا وجود دارد تنها خاص این قاره نیز بلکه در کشورهای حوزه بالکان نیز به عنوان مثال وجود دارد .وی افزود نیروهای سیاسی که تاکنون در آفریقا به قدرت رسیده اند از طریق همین قومیت گرایی به هدف خود رسیده اند.

آنها با جمع کردن قوم و گروههای محدوده زبانی خود و با ایجاد گروههای شبه نظامی و کودتا به قدرت رسیده اند.

برونو میناس در ادامه به مسئله نبود نظام چند حزبی و برعکس وجود نظام های دیکتاتوری در کشورهای آفریقایی پرداخت و گفت: از آنجائیکه که این کشورها ، فقیر هستند، گروهها تلاش می کنند تنها خود به قدرت برسند و ثروت اندک کشور را فقط به خود اختصاص دهند.

وی افزود به جز در آفریقای جنوبی ، تقریبا در همه کشورهای آفریقایی ، زمامداران متوجه شده اند که تنها با سیاستمدار شدن و به دست گرفتن قدرت در کشور می توانند ثروتمند شوند و در نتیجه دست به اقدام نظامی و درنهایت کودتا می زنند.