جمهوری زیمبابوه جمهوری زیمبابوه، سرزمین آبشار ویکتوریا با پایتختی هراره، یکی از عجایب طبیعی جهان است که در در سال 1970 استقلال خود را به دست آورد، این کشور مدتی" رودزیای جنوبی " نامیده می ‌شد.

زیمبابوه با وسعت 390 هزار و 580 کیلومتر مربع از جنوب با آفریقای جنوبی، از جنوب غربی با بوتسوانا، از شمال غرب با زامبیا و از شرق با موزامبیک همسایه و شهرهای مهم آن : حراره ، بولاوابو و چیتانگیز است. این کشور در قرن نوزدهم میلادی مستعمره انگلیس شد، از سال 1965 کم‌کم تلاش‌ ها برای استقلال در این کشور آغاز شد و سرانجام در سال 1970 میلادی، به طور رسمی جمهوری زیمبابوه اعلام موجودیت کرد. در سال 1980، رابرت موگابه به عنوان نخست وزیر این کشور انتخاب شد.

پس از آن در سال 1987 در قانون اساسی این کشور اصلاحاتی ایجاد که بر اساس آن موگابه رئیس جمهور شد و تاکنون این سمت را به عهده دارد . نمایشگاه بین المللی کتاب زیمبابوه که هر ساله در اول اوت برگزار می‌ شود، معتبرترین نمایشگاه کتاب در قاره آفریقا محسوب می‌ شود. سیاست در زیمبابوه قدرت در زیمبابوه در دست رابرت گابریل کاریگامومبه موگابه رئیس جمهور است.

این کشور دو مجلس دارد: مجلس سنا که در سال 2005 دوباره تشکیل شد و مجلس ملی که قانونگذاری را به عهده دارد.

اقتصاد در زیمبابوه زیمبابوه حدود 4 میلیون نفر نیروی کار دارد و تولید ناخالص داخلی این کشور 6 ممیز 186 میلیارد دلار است.

رشد تولید ناخالص داخلی آن در سال 2007 میلادی منفی بود. محصولات صادراتی این کشور شامل پلاتینیوم، پنبه، تنباکو، طلا، آلیاژهای آهن و منسوجات است که به کشورهای آفریقای جنوبی (24 و 8 دهم درصد)، جمهوری‌دموکراتیک‌کنگو(17 و 6 دهم درصد)، بوتسوانا (15 و 7 دهم درصد) و آمریکا (10و 4 دهم درصد) صادر می‌ شود. محصولات وارداتی این کشور شامل ماشین‌آلات و تجهیزات، محصولات کارخانه ‌ای، مواد دارویی و سوخت است که از کشورهای آفریقای جنوبی (40 و 8 دهم درصد)، زامبیا (29 و 6 دهم درصد) و آمریکا (4 و 9 دهم درصد) وارد می‌شود. در زیمباوه منابع بسیار زیاد معدنی وجود دارد و در تمام مراحل تولید از استخراج تا فرآوری، سهم بری شرکای خارجی 50 درصد تعیین شده است.

زیمباوه مقام دوم را از لحاظ داشتن ذخایر پلاتین با قابلیت اکتشاف 300 هزار تن داراست. مردم زیمبابوه جمعیت این کشور 12 میلیون و 311 هزار و 143 نفر است که میانگین سنی آنها 20.1 سال است. 66 درصد نیروی کار زیمبابوه در کشاورزی ، 10 درصد در صنایع و 24 درصد به کارهای خدماتی مشغولند.

زبان رسمی زیمبابوه انگلیسی است. ارتباطات در زیمبابوه 331 هزار و 700 خط تلفن ثابت و 832 هزار و 500 خط تلفن همراه در این کشور وجود دارد. زیمبابوه 15 هزار و 507 میزبان اینترنت و یک میلیون و 220 هزار کاربر دارد. رئیس جمهور زیمبابوه : رابرت موگابه رئیس جمهوری این کشور و در عین حال رهبر حزب حاکم زا نو پی اف است.

موگابه، مخالفینش را «تازه متولدین استعمارگر» می‌ نامد، وی و طرفدارانش، مدعی هستند که مشکلات زیمبابوه، «میراث استعمار» است. در پی انتقاد گوردن براون، نخست وزیر بریتانیا از «وجود تقلب» در انتخابات 29 مارس 2008 زیمبابوه، موگابه وی را «یک نقطه ریز بر روی کره زمین» خواند. روابط ایران و زیمبابوه ایران یکی از حامیان عمده بخش کشاورزی زیمبابوه و اصلاحات اخیر این کشور در حوزه کشاورزی است.

انتظار می ‌‌رود حجم تجارت میان دو کشور تا سال 2010 ، سالانه به یک و نیم میلیارد دلار برسد. در 9 ماه از سال 1388 حجم مبادلات دوکشور با تراز بازرگانی به نفع زیمبابوه در مجموع 798 هزار دلار بوده است . دو کشور جمهوری اسلامی ایران و جمهوری زیمبابوه در سال های گذشته تاکنون، پنج دوره کمیسیون مشترک اقتصادی برگزار کرده اند. تلاش برای برقراری و نهایی کردن یک خط اعتباری 15 میلیون یورویی، مهمترین دستاورد کمیسیون مشترک سوم و چهارم بود که از این خط اعتباری، عملاً در سال 1383 برای واردات 428 دستگاه تراکتور، 23 دستگاه کمباین و تعدادی تجهیزات دیجیتالی برای صدا و سیمای زیمبابوه استفاده شد. کمیسیون مشترک اقتصادی پنجم (27 تا 29 آبان 1385) همزمان با سفر آقای رابرت موگابه رئیس جمهور زیمبابوه به تهران تشکیل شد که دستاوردهای مهمی در بخشهای مختلف به ویژه اعطای کمک توسعه ای بلاعوض از سوی کشورمان به زیمبابوه به همراه داشت.

در این سفر جدای از یادداشت توافق پنجمین اجلاس کمیسیون مشترک، 5 یادداشت تفاهم در زمینه های همکاری کشاورزی، کمک توسعه ای، نفتی، اقتصادی ـ فنی و آموزشی میان دو کشور به امضاء رسید.

بزرگترین موضوع قابل ذکر در روابط دو جانبه که در واقع بزرگترین سرمایه گذاری مشترک دو کشور محسوب می شود، خرید یک کارخانه نساجی به نام مدزون بود که در سال 1997 با مشارکت صندوق معذوریت از کار و بازنشستگی وزارت جهاد کشاورزی از یک طرف و سازمان توسعه صنایع زیمبابوه ( IDC ) از طرف دیگر انجام شد. 83 درصد سهام این کارخانه متعلق به وزارت جهاد کشاورزی ایران و 17 درصد آن متعلق به طرف زیمبابوه ای است.

این کارخانه به صورت یک شرکت مادر اداره می شود و دارای سه شرکت زیر مجموعه به نام های ایرازیم، پتوی تراوان و افروران است که در رأس هر کدام یک مدیر ایرانی قرار دارد.

تولید پتو، انواع پارچه و نخ از عمده ترین محصولات مدزون بوده است که به خارج نیز صادر می شود.

کارخانه نساجی مدزون، در سال 2001 جایزه نمونه بهترین واحد تولیدی سال در بخش نساجی زیمبابوه را به خود اختصاص داد.

در سال های گذشته، زمینه های همکاری در بخش های مختلف نظیر معادن، انرژی (طرح توسعه نیروگاه آبی کاریبا، بازسازی پالایشگاه نفت فروکا)، کشاورزی ( تراکتور، کمباین، کود شیمیایی، واکسن، احداث کارخانه مونتاژ تراکتور در زیمبابوه، احیای مزارع و ...

)، حمل و نقل، مخابرات و دیگر زمینه ها شناسایی شده و در اغلب این زمینه ها اسناد مربوط، به امضاء مقامات دو طرف رسیده است. در سال 2005 با سفر رئیس جمهور وقت به زیمبابوه، 12 سند همکاری در زمینه های مختلف به امضاء مقامات دو طرف رسید که مهمترین آنها عبارتند از: موافقتنامه اجتناب از اخذ مالیات مضاعف، یادداشت تفاهم ایجاد خط آهن میان شهر حراره ـ چیتونگیزا، یادداشت تفاهم همکاری در بخشهای مخابرات، انرژی، اتاقهای بازرگانی، احداث کارخانه خط مونتاژ تراکتور در زیمبابوه و سایر موارد.

همچنین در جریان این سفر، کلینیک درمانی هلال احمر در شهر حراره افتتاح شد و این درمانگاه پس از تجهیز با محموله دارویی ارسالی از سوی جمعیت هلال احمر جمهوری اسلامی ایران، هم اکنون با مدیریت یک پزشک اعزامی از کشورمان به فعالیت مشغول است.

در بحث اسناد و موافقتنامه ها لازم به ذکر است که اقدامات لازم برای نهایی شدن و امضاء دیگر موافقتنامه ها نظیر موافقتنامه تجارت ترجیهی، موافقتنامه گردشگری، موافقتنامه همکاری در زمینه خدمات هوایی و سایر موارد نیز انجام شده که همچنان در حال پیگیری است. ایران و زیمبابوه در بخش مبادلات تجاری از روابط نسبتاٌ خوبی برخوردار بوده اند.

کشورمان در سالهای قبل همواره وارد کننده مواد معدنی از قبیل آزبست، نیکل و نیز توتون از زیمبابوه بوده و در مقابل طیف متنوعی از کالاهای صنعتی و سنتی را به زیمبابوه صادر کرده اما روند واردات این اقلام به زیمبابوه از انسجام برخوردار نبوده است. آمار واردات و صادرات دو کشور حاکی از آنست که در خلال سال های گذشته، تراز تجاری ایران با زیمبابوه، همواره به نفع زیمبابوه مثبت بوده است.

اما با تلاش فراوان سرانجام در سال 2004 با اجرایی شدن و استفاده از خط اعتباری 15 میلیون یورویی و وارد شدن محموله تراکتورها، کمباینها و تجهیزات دیجیتالی صدا وسیما و با درنظر گرفتن مبادلات در دیگر بخشها، نخستین بار در طول دو دهه گذشته توازن تجاری میان دو کشور ایران و زیمبابوه، به نفع طرف ایرانی مثبت شد . در سال های 2005 و 2006 (1385 - 1384 ) نیز به علت رکود شدید وضعیت اقتصادی زیمبابوه و مشکلات ناشی از کمبود ارز خارجی، حجم مبادلات دوکشور کاهش یافت و به علت توان ضعیف مالی طرف های زیمبابوه ای برای واردات کالاهای ایرانی، مجدداً تراز تجاری به نفع کشور زیمبابوه رقم خورد.

ـ قرارداد اجرایی توسعه نیروگاه کاریبا ( تیرماه 84 ـ حراره ) ـ یادداشت تفاهم همکاری های کشاورزی، نفتی، اقتصادی ، فنی و آموزشی و کمکهای توسعه ای ، ( آبان 85 ـ تهران ) از دیگر سندهای همکاری امضاء شده تهران و حراره است. تهران و حراره، همچنین برای امضاء موافقتنامه های تجارت ترجیهی، خدمات هوایی متقابل ( BASA Agreement ) و همکاری های گمرکی و یادداشت های تفاهم همکاری علمی و تکنولوژیکی، فنی و حرفه ای و همچنین یادداشت تفاهم میان بانک توسعه صادرات ایران و وزیر معادن زیمبابوه با یکدیگر گفتگوهائی انجام داده اند.

زیمبابوه دارای ظرفیت های اقتصادی بسیاری برای جمهوری اسلامی ایران است، معادن غنی و کشاورزی این کشور می تواند رشته همکاری های اقتصادی دو کشور را به هم مرتبط کند.

پیشرفت های ایران در صنعت انرژی ، نفت، سد سازی، صنایع پیشرفته کشاورزی، توسعه روستایی و آموزش نیروهای زیمبابوه ای در بخشهای مختلف از جمله مواردی هستند که از سوی کشورمان برای توسعه روابط اقتصادی با زیمبابوه مطرح هستند.

اگرچه زیمبابوه هم اکنون، به علت چالش های سیاسی با غرب از وضع اقتصادی چندان مساعدی برخوردار نیست، اما این کشور ضمن دارا بودن ظرفیت ها و زیرساخت های خوب اقتصادی و مطرح بودن به عنوان دومین کشور صنعتی حوزه جنوب آفریقا، بعد از آفریقای جنوبی همچنان جایگاه خاص خود را در این منطقه حفظ کرده است.

ششمین کمیسیون همکاری های مشترک ایران و زیمبابوه جلسات مقداماتی این کمیسیون با تشکیل18 کمیته قبل از سفر اردیبهشت آقای احمدی نژاد به زیمبابوه برگزار شد، که کمیته های تجارت و صنعت، انرژی و توسعه نیرو، معادن، حمل و نقل و توسعه زیربنایی، کشاورزی و آموزش و پرورش و فرهنگ از مهمترین آنها بود. قرار است اسناد نهایی ششمین کمیسیون همکاری های مشترک ایران و زیمبابوه با حضور محمود احمدی نژاد و رابرت موگابه روسای جمهوری اسلامی ایران و زیمبابوه در حراره امضا شود.