در حالي كه كشورهاي مستقل منطقه و به‌خصوص ايران همواره رژيم صهيونيستي را به دليل دارا بودن تسليحات هسته‌يي عامل ناامني خاورميانه مي‌دانستند و خواستار نظارت آژانس بر فعاليت‌هاي هسته‌يي اين رژيم شده بودند، يك روزنامه چاپ ژوهانسبورگ نوشت: يك وزير كابينه دوران آپارتايد "عامل انفجاري هسته‌يي" را به عنوان بخشي از اقدامات پرتوريا براي ساخت بمب اتم داخل چمدان دستي خود از اسراييل به آفريقاي جنوبي برد.
به گزارش خبرگزاري دانشجويان ايران (ايسنا)، روزنامه گاردين با اشاره به خبر فوق افزود: دو روزنامه‌نگار مشهور آفريقاي جنوبي فاش كردند كه اشل رودي ـ وزير اطلاعات دولت آپارتايد ـ كه نقش محوري در ايجاد روابط نظامي با اسراييل داشته است، در سال 1979 به طور خصوصي فاش كرد كه چگونه "عامل انتحاري" را در يك چمدان دستي در پروازي از تل‌آويو به پرتوريا منتقل كرده است. اما اين خبرنگاران مي‌گويند در آن زمان به دليل سانسور و نگراني‌هاي وزير پيشين از ايمني‌اش قادر به انتشار اين موضوع نبودند.
آليستر اسپاركز، كه در دوران هفتاد سالگي به سر مي‌برد و دبير روزنامه با نفوذ اما منسوخ شده "رندي ديلي ميل" بوده است گفت باوجود تضمين‌هاي پشين كه براي محرمانه نگه داشتن اين مساله داده بود، در پي افشاگري‌هاي هفته‌هاي گذشته روزنامه گاردين و يك كتاب جديد در اين‌باره با عنوان "اتحاد ناگفته" كه گفته بودند اسراييل پيشنهاد فروش كلاهك هسته‌يي به آفريقاي جنوبي در دوران آپارتايد را داده بود، تصميم به علني كردن اين مساله گرفته است.
اسپاركز در مطلبي كه در روزنامه "بيزنس دي" منتشر شد گفت كه رودي اغلب در اواسط دهه 70 به اسراييل سفر مي‌كرد و گهگاه هندريك وان دنبرگ ـ وزير اطلاعات جاسوسي آفريقاي جنوبي ـ وي را همراهي مي‌كرد.
اسپاركز نوشت: رودي گفت كه گفت‌وگوهايي ميان دو طرف انجام گرفت كه در نهايت منجر شد او و وان دنبرگ مسووليت آوردن "عامل انفجاري" به آفريقاي جنوبي را به عهده بگيرند كه وي گفت اين كار را با بسته‌بندي آن در يك جعبه چاي و حمل آن به عنوان بخشي از چمدان دستي‌اش در يك پرواز تجاي " خطوط هوايي آفريقاي جنوبي" انجام داده است.
رودي مدتي بعد اين اطلاعات را براي مروين ريز ـ خبرنگار تحقيقي ارشد روزنامه "رند ديلي ميل" ـ فاش كرد كه فعاليت وي يك صندوق كار چاق‌كني دولت را افشا كرد و موجب پايين كشيدن جان ورستر ـ رييس‌جمهور وقت ـ و نيز خود وزير شد.
ريز با تاييد اظهارات اسپاركز كه در گاردين منتشر شد افزود كه رودي جزييات كامل "عامل انفجاري" را نداده بود.
ريز گفت: از وي در اين‌باره سوال كردم و وي گفت كه نمي‌توانم به هيچ جزيياتي اشاره كنم اما فقط مي‌گويم كه اين يك قطعه حياتي يك عامل انفجاري بود كه قرار بود براي توان هسته‌يي آفريقاي جنوبي به كار گرفته شود.
گاردين ادامه داد: ممكن است آن چه رودي عامل انفجاري ناميد تريتيوم بوده، يك ايزوتوپ راديو اكتيو كه براي انفجار انواع خاص بمب هسته‌يي مورد نياز است. اين مساله فاش شده است، اگرچه به طور رسمي تاييد نشده است كه اسراييل 30 گرم تريتيوم را در اواسط دهه 70 در اختيار آفريقاي جنوبي قرار داد كه براي ساخت تعدادي بمب اتم كافي بود.
مقامات دوران آپارتايد انكار كرده‌اند كه از اين تريتيوم به عنوان بخشي از برنامه تسليحات هسته‌يي اين كشور استفاده شده باشد و خاطرنشان كرده‌اند كه آفريقاي جنوبي نوعي بمب اتمي را توليد كرد كه به آن نوع ويژه راديو اكتيو نيازي نداشت.
اما اسپاركز و ريز مي‌گويند كه رودي به صراحت گفت كه آن چه عامل انفجاري خوانده بود از اسراييل به عنوان بخشي از برنامه توليد سلاح هسته‌يي آفريقاي جنوبي منتقل شد و اين بيش‌تر فاش مي‌كند كه دو طرف همكاري مي‌كردند.
رودي كه در سال 1993 از دنيا رفت به ريز گفت كه پس از تماس‌هايي كه در طول تعطيلاتش در اسراييل داشت به نماينده كشورش در معامله با اسراييلي‌ها تبديل شده بود. ملاقات‌هاي رودي با شيمون پرز ـ وزير جنگ وقت اسراييل ـ گامي مهم در ايجاد همكاري بسياري نزديك در توليد تسليحات بود. پرز كه اكنون رييس‌جمهور اسراييل است نامه‌اي به رودي در 1974 نوشت و از نقش برجسته آفريقاي جنوبي در ايجاد 11 همكاري مهم ميان دو كشور تقدير كرد.
ريز گفت كه رودي در مكالمات مفصل خود در اكوادور و سپس در جنوب فرانسه پس از اخراجش از دولت در پي فضاحت ده‌ها ميليون دلاري كه از بودجه دفاعي پروژه‌هاي سري تبليغات شده بود، به وي اطمينان كرد.
ريز گفت كه اگر چه گزارش وي در "رند ديلي ميل" عامل فاش شدن اين فضاحت شده بود، رودي از چيزي كه وي تبديل شدن به سپر بلاي ديگران در دولت مي‌دانست، خشمگين بود و تصميم گرفت آن چه درباره پروژه‌هاي سري مي‌دانست را فاش كند.
ريز گفت كه در نشست با رودي در فرانسه در مارس 1979، وان دنبرگ از وزير پيشين خواست در پاريس با وي ملاقات كند.
ريز گفت: او رفت و فرداي آن روز با حالتي پريشان بازگشت و گفت كه از سوي وان دنبرگ نه به نمايندگي از آفريقاي جنوبي بلكه از طرف اسراييلي‌ها درباره هرگونه افشاگري كه ممكن است درباره توان هسته‌يي آفريقاي جنوبي صورت بگيرد، تهديد شده است. وي به وضوح آشفته بود.
رودي در كتاب خود در سال 1983 با عنوان "فضاحت اطلاعاتي واقعي" به هشدار وان دنبرگ اشاره كرد.
وي نوشت: من بخش عمده اين اطلاعات فوق محرمانه را با يك علت ساده به دست آورده بودم و آن اين بود كه يكي از اشخاصي بودم كه پيشگام روابط با برخي كشورها بودم.
او مي‌افزايد: به (وان دنبرگ) اطمينان دادم كه پروژه‌هاي مختلفي كه نگرانش بود هرگز فاش نخواهد شد مگر اين كه من به مرگي غيرطبيعي از دنيا بروم."
رودي و ريز در طول اين مصاحبه‌ها با يكديگر دوست شدند و ريز زماني غذا در اختيار رودي قرار مي‌داد و به مراقبت از اين وزير پيشين پس از آن كه دولت آفريقاي جنوبي استرداد وي را به دليل اتهاماتي درباره اختلاص از بودجه دولت در فرانسه در زندان به سر مي‌برد، كمك كرد.
ريز گفت كه به اظهارات رودي باور دارد زيرا اثبات شده بود كه وي گزارشات معتبري از ديگر پروژه‌هاي سري در اختيار داشت.
رودي موافقت كرد كه درباره "رند ديلي ميل" به شرطي صحبت كند كه انتشار اطلاعاتي را به تعويق بيندازد كه در نهايت تصميم گرفت نبايد فاش شوند. وي اين مساله را درباره افشاگري مربوط به همكاري هسته‌يي نيز اعمال كرد.
اسپاركز گفت كه قوانين مربوط به سانسور مانع از آن شد كه وي آن را منتشر كند. اما وي گفت كه امروز با توجه به اين كه رودي ديگر زنده نيست و با توجه به افشاگري‌هاي جديد درباره روابط هسته‌يي آفريقاي جنوبي با اسراييل، زمان افشاي حقيقت رسيده است.
اسپاركز گفت: ما اين كار را مي‌كنيم زيرا معتقديم كه اكنون واضح است كه همكاري هسته‌يي ميان اسراييل و آفريقاي جنوبي وجود داشته است كه هر دو طرف را قادر ساخت، بمب هسته‌يي توليد كنند و با توجه به وضعيت اشاعه هسته‌يي در جهان امروز به نفع عمومي جهاني است كه تمامي اطلاعات در دسترس درباره معاملات مشكوك با اين تسليحات فاجعه‌آ‌ميز علني شود.
ايالت فريش ـ سخنگوي پرز ـ در پاسخ به افشاگري‌هاي اخير به بيانيه اف دبليو دي كلرك ـ رييس‌جمهور پيشين آفريقاي جنوبي ـ اشاره كرد مبني بر اين كه كشورش با هيچ دولت خارجي در توسعه تسليحات هسته‌يي همكاري نكرده است.
دي كلرك در 1993 ادعايي مشابه را در برابر پارلمان آفريقاي جنوبي مطرح كرد و گفت كه كشورش از هيچ كشور خارجي فن‌آوري و مواد هسته‌يي را كسب نكرده است و نيز با دولت‌هاي خارجي در توسعه بمب اتم همكاري نكرده است.
در هر حال، اين اظهارات وي از آن زمان به بعد با افشارگري‌هايي درباره ميزان كيك زردي كه آفريقاي جنوبي در اختيار اسراييل قرار داد، محموله‌هاي تريتيوم و توليد و آزمايش مشترك موشك‌هاي قابل حمل تسليحات هسته‌يي در آفريقاي جنوبي به چالش كشيده شد.
