به گفته کارشناسان سیاسی، حزب عمر البشیر رئیس جمهوری سودان و شورشیان سابق جنوب مجبورند برای تضمین برگزاری همه پرسی معتبری در ژانویه درباره جدایی جنوب سودان باهم در دولت جدیدی که دیروز تشکیل شد کار کنند .
بشیر که نخستین رئیس جمهوری است که دیوان کیفری بین المللی علیه او حکم بازداشت بین المللی صادر کرده است دوشنبه شب یعنی دو ماه پس از انتخابات آوریل که او را در مقام خود و حزب او را در حکومت ابقا کرد در فرمانی ترکیب دولت جدید خود را اعلام کرد. دولت جدید که مرکب از سی وپنج وزیر ( بیست وچهار وزیر از حزب کنگره ملی بشیر ، هشت وزیر از شورشیان سابق جنوب جنبش آزادیبخش خلق سودان و سه وزیر از احزاب کوچک ) در آب های خروشان به سبب نزدیک شدن به همه پرسی سرنوشت ساز در باره جدایی جنوب کشتیرانی خواهد کرد. ترکیب کابینه جدید نوعی تغییر در ادامه مسیر قبلی است. محجوب محمد صالح سردبیر روزنامه الایام اعلام کرد :" تغییر زیادی وجود نداشت.
هنگامی که شورای وزیران برای نخستین بار تشکیل دهد جزئیات بیشتری از این کابینه مشخص خواهد شد." فواد حکمت کارشناس سودان در گروه بحران های بین المللی افزود:" آنها باید برنامه ای مشترک تدوین کنند ، اولویت ها را مشخص کنند و هماهنگ و به صورت کارامد با هم کار کنند. وی افزود:" کابینه باید باهم کار کنددر غیر این صورت مشکلات ایجاد و روند همه پرسی با تاخیر مواجه خواهد شد." حزب کنگره ملی تحت رهبری بشیر و جنبش آزادیبخش خلق سودان در سال دوهزار وپنج پس از جنگ داخلی شمال جنوب که به کشته شدن دو میلیون تن در طول بیست ویک سال منجر شد دولت وحدت ملی تشکیل داده بودند. این توافقنامه صلح برگزاری همه پرسی درباره جدایی جنوب سودان را پیش بینی می کند. جنوب سودان منطقه کمتر توسعه یافته ای در داخل آفریقا است که منابع طبیعی مهمی به ویژه ذخایر مهم نفت را در خود جای داده است. این همه پرسی برای حدود شش ماه دیگر پیش بینی شده است و کارهای زیادی برای فراهم کردن مقدمات برگزاری آن باقی مانده است و این درحالی است که نمایندگان پارلمان سودان هنوز اعضای کمیسیون برگزاری این همه پرسی را تایید نکرده اند. حزب رئیس جمهوری و شورشیان سابق جنوب قرار است درباره شرایط وحدت شمال و جنوب (تقسیم قدرت، احترام به حقوق آزادی ها) و جدایی( تقسیم منابع نفتی و بدهی شهروندان جنوب که در شمال سودان زندگی می کنند) گفتگو کنند. به گفته کلود هلر سفیر مکزیک در سازمان ملل که ریاست شورا را در ژوئن برعهده دارد ، این شورا دوشنبه شب بر " اهمیت تدوین کامل بندهای توافقنامه همه جانبه صلح به ویژه درباره مقدمات و برگزاری همه پرسی و همچنین پیشرفت ها در باره مسایل مربوط به پس از همه پرسی، تاکید کرد. به گفته شمار زیادی از تحلیلگران، گزینه جدایی طلبی احتمالا با فاصله زیادی به پیروزی خواهد رسید اما تعویق این همه پرسی احتمالا موجب شعله ور شدن اعتراضات در جنوب سودان که در آن مردم با بی صبری منتظر " این روز بزرگ " هستند خواهد شد. هرچند که شورشیان سابق جنوب و کنگره ملی دیدگاه های متفاوتی درباره آینده وسیع ترین کشور آفریقایی در معرض انفجار دارند این دو حزب بزرگ وظیفه دارند یکپارچگی " دلپذیری" را تا زمان برگزاری همه پرسی حفظ کنند. به گزارش خبرگزاری فرانسه از خرطوم، اتخاذ این موضع برای ساکنان جنوب دشوار خواهد بود و این درحالی است که جامعه مدنی جنوب سودان برگزاری تجمعاتی را در طرفداری از استقلال آغاز کرده است. براساس مفاد توافقنامه صلح، دولت جدید سودان باید به مدت شش ماه پس از برگزاری همه پرسی حتی در صورت پیروزی گزینه جدایی طلبی سرکار باقی بماند .
