«محمد حسن زمانی» درباره علت اختصاص نخستين جلد از دانشنامه قاريان مصر به بررسی زندگانی و سبك قرائت «شيخ شحات محمد انور» گفت: نقش‌آفرينی اين قاری مصری در تربيت قاريان قرآنی و ارادت ملت ايران به شحات انور، علت اختصاص نخستين جلد از دانشنامه قاريان مصر به وی بود.
حجت‌الاسلام والمسلمين محمد حسن زمانی، معاون همكاری‌ها و امور بين‌الملل حوزه علميه در گفت‌وگوی تلفنی با خبرگزاری قرآنی ايران(ايكنا) با اعلام اين مطلب گفت: جلد نخست اين دانشنامه به علت نقش‌آفرينی «شيخ شحات محمد انور» در تربيت قاريان قرآنی، به بررسی زندگينامه و سبك قرائت وی اختصاص يافت و در همين راستا، از فرزندان شيخ شحات انور دعوت شد كه مجموعه اطلاعاتی اعم از تصاوير، سفرها و اطلاعات ذهنی تدوين اوليه كنند و در اختيار ما قرار دهند و برخی از قاريان كشورمان نيز همچون «عباس سليمی» و «رحيم خاكی» نيز اطلاعات و خاطرات خود درباره شحات انور را ارائه دادند كه اين مطالب به زبان عربی ترجمه و در جلد اول اين دانشنامه منتشر شد.
وی افزود: اين طرح با همكاری «محمود جابر» رئيس مركز پژوهش‌های قرآنی «النور» انجام می‌شود و تكميل اطلاعات دانشنامه برعهده ايشان است و استاد جابر مطالب گردآوری‌شده مربوط به شحات انور را ويرايش و به‌صورت يك كتاب ارزشمند تأليف كردند و جلد نخست دانشنامه با حمايت كامل رايزن فرهنگی ايران در قاهره چاپ شد.
محمدحسن زمانی در ادامه اين گفت‌وگو به انگيزه‌های تدوين دانشنامه قاريان مصر اشاره كرد و گفت: رايزنی فرهنگی ايران در قاهره به اين نتيجه رسيد كه يكی از مهم‌ترين گام‌های همكاری ميان ايران و مصر می‌تواند فعاليت علمی در حوزه قرآن كريم باشد، و در همين راستا، رايزنی فرهنگی چندين پروژه قرآنی را در دستور كار قرار داد كه طرح تأليف سلسله دانشنامه قاريان مصر، از پروژه‌های مهم قرآنی است كه دو سال پيش توسط رايزنی فرهنگی ايران در قاهره پايه‌گذاری شد.
وی اضافه كرد: در اين دانشنامه مقرر شد كه زندگی‌نامه و سبك و ويژگی‌های قرائت 20 نفر از قاريان مرحوم مصری همچون شيخ محمد رفعت و 20 نفر از قاريان برجسته مصر كه در قيد حيات از قبيل شيخ ابوالعينين شعيشع هستند، گردآوری شود و در همين راستا، برای اين‌كه كار به صورت جدی‌تر ادامه پيدا كند، توافقی با ابوالعينين شعيشع، رئيس اتحاديه قاريان مصر انجام شد و اين پروژه به تأييد ايشان نيز رسيد، لذا كار با همكاری و هماهنگی دو نهاد بزرگ قرآنی دو كشور ـ اتحاديه قاريان مصر و شورای عالی قرآن ايران ـ انجام می‌شود و مجری اين پروژه نيز رايزنی فرهنگی ايران در قاهره و مركز پژوهش‌های قرآنی «النور» به رياست «محمود جابر» هستند.
حجت الاسلام محمد حسن زمانی در ادامه اين گفت‌وگو با اشاره به اين‌كه زمينه‌های انتشار بقيه مجلدات اين دانشنامه نيز فراهم شده، يادآور شد: در زمانی كه من به‌عنوان رايزن فرهنگی ايران در مصر بودم از «ابوالعينين شعيشع» دعوت شد كه مجموعه خاطرات خود را ارائه دهد، تا محمود جابر آن را تكميل كند، بنابراين جلد دوم اين دانشنامه به احتمال زياد به بررسی زندگی‌نامه و سبك قرائت شعيشع اختصاص خواهد يافت، و جلد سوم نيز به مرحوم «عبدالباسط عبدالصمد» مشهورترين قاری جهان اسلام اختصاص دارد و با فرزند ايشان گفت‌وگو و موافقت لازم به عمل آمد كه مجموعه اطلاعات مربوط به پدر بزرگوار خود را در اختيار مركز پژوهش‌های النور قرار دهد.
وی گفت: پيش‌بينی می‌شود، جلد چهارم اين دانشنامه نيز به زندگی‌نامه و سبك قرائت استاد محمد رفعت اختصاص يابد كه در واقع مؤسس، پيشگام و طلايه‌دار قرائت قرآن در مصر محسوب می‌شود و ما از سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی و معاونت بين‌الملل و اداره كل آفريقايی و عربی اين سازمان می‌خواهيم كه پشتيبانی علمی و اطلاعاتی لازم را از مؤسسه قرآنی النور قاهره فراهم كنند تا محمود جابر، پژوهشگر قرآنی و مدير مركز پژوهش‌های قرآنی النور نيز بتواند تدوين اين داشنامه را ادامه دهد؛ همچنين، در انتشار جلد اول دانشنامه قاريان مصر، رايزنی فرهنگی ايران در قاهره پشتيبانی لازم را در زمينه انتشار و عرضه اين كتاب ارائه داد و مركز پژوهش‌های قرآنی النور نيز، انتظار دارد كه رايزنی فرهنگی ايران در قاهره نسبت به چاپ مجلدات بعدی اين دانشنامه همكاری كند.
زمانی در ادامه پيشنهاد كرد: اساتيد قرائت قرآن ايران نيز اطلاعات و خاطراتی كه از مرحوم عبدالباسط و ساير قاريانی كه بررسی زندگانی و سبك قرائت آنان در دستور كار است، را يادداشت و برای چاپ در اين دانشنامه به دفتر حفاظت منافع جمهوری اسلامی ايران در قاهره ارسال كنند.
حجت الاسلام زمانی در ادامه به انتشار دانشنامه قاريان ايران نيز اشاره كرد و گفت: در اين دانشنامه تعدادی از قاريان ايرانی كه در دنيای اسلام درخشيدند و حائز مقام‌های اول و بين‌المللی شدند، انتخاب شده‌اند و زندگی‌نامه آنان به زبان عربی تأليف و با گرفتن نظرات افراد قرآنی نسبت به اين قاريان، اطلاعات كاملی از اين قاريان ايرانی را در اختيار جامعه قرآنی مصر و ديگر كشورهای عربی قرار خواهيم داد.
وی در ادامه از شورای عالی قرآن كريم و سازمان اوقاف و امور خيريه خواست كه پيشتبانی لازم را در زمينه اجرايی‌شدن اين طرح انجام دهند و با همكاری مشترك با مركز پژوهش‌های قرآنی النور اين پروژه را محقق كنند و مسأله ديگری كه بسيار حائز اهميت است اين‌كه دانشنامه قاريان مصری به زبان فارسی ترجمه شود كه اين امر وظيفه مهم مراكز قرآنی كشور اعم از شورای عالی قرآن، سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی و خبرگزاری ايكنا است و من پيشنهاد می‌كنم كه نخستين جلد اين دانشنامه كه به بررسی زندگی‌نامه و قرائت استاد شحات انور اختصاص دارد، هرچه سريع‌تر به فارسی ترجمه شود.
وی گفت: تاكنون چندين كتاب راجع به زندگينامه قاريان مصری نوشته شده و يك كتاب مستقل نيز درباره زندگی مرحوم «محمود علی البناء» از قاريان مشهور مصری توسط دختر ايشان «آمال البناء» نوشته‌شده و ده نسخه از اين كتاب نيز به مراكز قرآنی ايران هديه شده است و كتاب‌های كوچكی نيز با هدف بررسی زندگی قاريان مصر نوشته‌شده، اما در پروژه دانشنامه قاريان مصر، نگاهی جامع به شخصيت قرآنی قاری شده و علاوه بر اطلاعات عمومی و شناسنامه‌ای، كارهای قرآنی قاری، شيوه و اسلوب قرائت، نقش‌آفرينی وی در ترويج فرهنگ قرائت و سفر قاری به كشورهای مختلف و شاگردانی كه داشته است، بيان شده و تحليلی نيز از شيوه قرائت وی انجام شده كه بسيار علمی و تخصصی است.
رايزن پيشين فرهنگی ايران در مصر تصريح كرد: بايد اذعان كنيم كه اساتيد قرآنی ايران در زمينه سبك قرائت قاريان مصری دارای تحليل‌های بسيار عميق، ژرف و عالمانه هستند و تلويزيون ايران نشست‌های علمی با حضور صاحب‌نظران و با موضوع بررسی اصول، مبانی و ويژگی‌های قرائت قاريان مصر برگزار كرد كه كارشناسان ايرانی، تحليل‌های علمی ارائه دادند كه برخی قاريان مصری آن را نمی‌دانند و اين تحليل‌های علمی و فنی بايد به قرآن‌پژوهان مصری منتقل شود.
محمدحسن زمانی در پاسخ به پرسشی درباره سفر هيأتی از مركز پژوهش‌های قرآنی «النور» قاهره به تهران و مذاكره با خبرگزاری ايكنا برای انتشار دانشنامه قاريان مصر به‌نام خبرگزاری ايكنا و با همكاری مركز قرآنی النور گفت: سفر اين هيأت مصری به ايكنا برای مذاكره درباره توافق برای انتشار دانشنامه قاريان مصر به‌نام ايكنا امری دور از انتظار است، زيرا به نظر می‌رسد مشكلات سياسی و عدم اجازه دولت مصر برای سفر، مانع تحقق اين امر شود.
وی در پايان گفت: با وجود اين كه روابط سياسی ايران و مصر، روابط حسنه‌ای نيست، و دولت مصر كمی نگرانی سياسی از روابط با ايران دارد و فعلا مصلحت نمی‌داند روابط سياسی خود را با ايران گسترش دهد، اما كارهای غيرسياسی، همكارهای علمی، دينی، قرآنی كه هيچ‌گونه شائبه سياسی در آن نيست، برای دو كشور و ملت بسيار مفيد و سودمند خواهد بود، لذا انتظار ما از مسئولان سياسی مصر اين است كه مشوق كارهای قرآنی و دينی محض باشند و در جهت توسعه و گسترش اين فعاليت‌های قرآنی تلاش كنند.
