خبرگزاری فرانسه در گزارشی از خرطوم به قلم گیلومه لاوالی نوشت : سازمان های غیر دولتی روز چهارشنبه اعلام کردند سودان برای برگزاری همه پرسی ماه ژانویه درباره استقلال جنوب سودان به هیچ وجه آماده نیست و مداخله بین المللی برای جلوگیری از بازگشت این کشور به جنگی داخلی بسیار ضروری است .
ائتلافی جهانی از سازمان های غیر دولتی در گزاشی با اشاره به همه پرسی نهم ژانویه در سودان برای تصمیم گیری درباره استقلال جنوب این کشور اعلام کرد زمان برای سودان به سرعت درحال سپری شدن است و این کشور درحال روبرو شدن با چیزی است که ممکن است مهمترین رویداد در تاریخ سودان باشد . در این همه پرسی درباره پیوستن منطقه مرزی نفت خیز آبیی به شمال یا جنوب تصمیم گیری خواهد شد . این ائتلاف از سازمان های غیر دولتی در گزارش خود اعلام کرد سطح کنونی آماده سازی برای مقدمات برگزاری همه پرسی خیلی ضعیف است . در این گزارش که بیست و چهار سازمان حقوق بشر بین المللی آن را تهیه کرده اند آمده است موافقتنامه صلح جامع سال دو هزار و پنج به بیش از دو دهه جنگ داخلی بین شمال و جنوب سودان که دو میلیون کشته درپی داشت پایان داد.
برگزاری همه پرسی نیز بخشی از این موافقتنامه صلح است. عثمان حمده رئیس مرکز آفریقایی مطالعات درباره عدالت و صلح که بخشی از این ائتلاف جهانی است گفت موافقتنامه صلح جامع سال دو هزار و پنج به یکی از مرگبارترین درگیری های قرن بیست و یکم پایان داد . وی افزود ناکامی در برگزاری این همه پرسی در سودان باعث آغاز دوباره جنگی داخلی در این کشور خواهد شد .
یک مقام سودانی نیز پیشتر گفته بود سودان ممکن است از سازمان ملل متحد بخواهد همه پرسی درباره آینده منطقه ای حساس به لحاظ سیاسی را در جنوب این کشور برگزار کند زیرا رهبران شمال و جنوب نتوانسته اند درباره سازمان دهندگان این همه پرسی به توافق برسند. ساکنان منطقه آبیی تا روشن شدن این مسئله که آیا آنها باید بخشی از شمال یا جنوب سودان باشند کمتر از هفت ماه فرصت دارند . برگزاری همه پرسی در آبیی که قرار است نهم ژانویه سال دو هزار و یازده انجام شود به ساکنان این منطقه اجازه خواهد داد تا تصمیم بگیرند آیا بخشی از شمال باقی بمانند یا درصورت استقلال جنوب ، به این منطقه ملحق شوند . یاسر عمار از جنبش آزادیبخش خلق سودان که جنبش حاکم بر جنوب این کشور است گفت رهبران شمال و جنوب برغم چند ماه تلاش نتوانسته اند درمورد اینکه چه کسی باید به کمیسیون سازماندهی همه پرسی در آبیی ملحق شود به توافق برسند .
وی افزود درصورتیکه این ناتوانی آنها ادامه یابد ، راهی جز درخواست از سازمان ملل متحد برای برگزاری این همه پرسی باقی نخواهد ماند . تحلیلگران سیاسی می گویند زمان برای فراهم کردن مقدمات برگزاری همه پرسی در جنوب سودان رو به پایان است و اگر جنوبی ها فکر کنند شمالی ها در تلاش برای به تاخیر انداختن این همه پرسی هستند ممکن است موج جدیدی از خشونت ها در این کشور به راه بیفتد . شورای امنیت سازمان ملل متحد نیز آماده سازی به موقع مقدمات را برای برگزاری همه پرسی در جنوب سودان و منطقه نفت خیز آبیی خواستار شده است . سفیران آمریکا و انگلیس در سازمان ملل متحد بر ضرورت آماده سازی مقدمات برگزاری همه پرسی در جنوب سودان و منطقه آبیی تاکید کردند . سوزان رایس سفیر امریکا در سازمان ملل متحد گفت هرچه سریعتر باید کمیسیونی به منظور اماده سازی مقدمات این همه پرسی تشکیل شود . وی افزود بدون توجه به نتایج همه پرسی ، باید تلاش کرد روابط بین شمال و جنوب حفظ شود . دوره جدید ریاست جمهوری عمر البشیر رئیس جمهور سودان برای این کشور مهم است زیرا شورشیان سابق در جنوب در تلاش برای جدا شدن و دستیابی به استقلال هستند . انتخابات ریاست جمهوری اخیر سودان بخش مهمی از موافقتنامه صلح سال دو هزار و پنج به شمار می رود که به جنگ داخلی ویرانگر در این کشور را که دو دهه ادامه داشت پایان داد .
