شانا _ اقتصاد نیجریه به نفت وابسته است؛ اما نشت مداوم نفت، سبب نابودی ساحل جنوبی این کشور شده و زندگی مردم فقیر این منطقه را تهدید می کند.



به گزارش خبرگزاری آسوشیتد پرس از ایوو اوکپوم در نیجریه، فاجعه نشت نفت در خلیج مکزیک در حالی توجه جهانیان را به خود جلب کرده است که طی 50 سال گذشته، فعالیت شرکت های غربی در استخراج نفت مرغوب نیجریه، نشت نفت را به بخش جدایی ناپذیر زندگی روزمره مردم این کشور تبدیل کرده است.

طبق برآوردهای دانشمندان، در این 50 سال، بیش از 13 میلیون گالن نفت در دلتای رودخانه نیجر ریخته شده است.

کناره های دلتای نیجر که منطقه ای پر از باتلاق، مرداب و جویبارهای بسیار است، به لکه های سیاه نفتی آغشته شده، اما مشخص نیست که چه کسی مسئول پاکسازی و جبران خسارت های زیست محیطی در این جاست.

ساموئل آیادی، یکی از نمایندگان دامداران و ماهیگیران محلی گفت: وقتی نفت در کشورهای غربی نشت می کند، شرکت های غربی باید خسارت ها را بپردازند، اما در کشور ما این شرکت ها ماهیگیران را با مشکلات خود رها می کنند.

نیجریه که بیش از دو قرن پیش به خاطر روغن خرما مستعمره انگلستان شده بود، از سال 1956 و پس از حفر اولین چاه شرکت شل در دلتای نیجر، تبدیل به یک قدرت نفتی شد.

به تدریج، دیگر شرکت های نفتی از جمله شورون، شرکت ایتالیایی انی، اکسون موبیل آمریکا و توتال فرانسه، با مشارکت شرکت ملی نفت نیجریه حفاری در این منطقه را آغاز کردند. بخش عمده نفت نیجریه به آمریکا صادر می شود.

بنا بر آمار منتشر شده از سوی اوپک، تولید نفت نیجریه حدود 2 میلیون بشکه در روز است، اما سود حاصل از فروش نفت، با خسارت های شدید زیست محیطی همراه است.

طبق آمارهای دولت نیجریه، بین سال های 1976 تا 2001 میلادی، 6 هزار و 800 مورد نشت نفت در این کشور اتفاق افتاده و 3 میلیون بشکه نفت هدر رفته است.

متخصصان محیط زیست معتقدند آمارهای دولتی خسارت های ناشی از حمله شبه نظامیان و خسارت های مناطق دوردست را که امکان دسترسی به آنها وجود ندارد، در بر نمی گیرد.

در سال 1998 در اثر خرابی یک خط لوله متعلق به اکسون موبیل در روستای ایوو اوکپوم نیجریه، حدود 38 هزار بشکه نفت به دریا ریخته شد که دامنه نشت آن تا شهر 14 میلیون نفری لاگوس نیز رسید.

آثار نشت نفت همچنان در این روستا باقی مانده است و بر کیفیت گوشت ماهی های صید شده در این منطقه تأثیر می گذارد.

نمایندگی اکسون موبیل در نیجریه اعلام کرده که تا کنون هواپیماهای بسیاری برای پخش کردن مواد تجزیه کننده نفت بر فراز آب ها آلوده به نفت ارسال کرده است، اما متأسفانه بخشی از لکه های نفتی به ساحل رسیده اند.

در اعلامیه این نمایندگی همچنین آمده که قراردادهایی به اهالی محلی پیشنهاد شده است تا در پاکسازی منطقه همکاری کنند، اما مسئولان روستای ایوو اوکیوم این ادعا را رد کرده اند.

بیش از 7 هزار کیلومتر خط لوله و ایستگاه های انتقال در دلتای رود نیجر وجود دارد که بعضی از آنها با ده ها سال عمر دچار پوسیدگی شده و هر لحظه در معرض نشت در اثر فشار هستند.

البته شرکت های نفتی درباره تمام موارد نشت نفت مقصر نیستند. شبه نظامیان نیجریه از سال 2006 به این سو همواره مشغول حمله به خط لوله ها و آدم ربایی کارگران نفتی بوده اند.

شرکت ها از ترس حمله و آدم ربایی، جرأت نمی کنند نیروهایی خود را برای پاکسازی به نقاط نشت نفت بفرستند و معمولا کارمندان خود را در سکوهای دریایی و اردوگاه های دارای حفاظت نظامی نگه می دارند.

در منطقه باتلاقی و نفتخیز اوگونیلند در دلتای نیجر، روستاییان در دهه نود شورش کردند و شرکت های نفتی را از منطقه بیرون کردند. با این حال، خط لوله متعلق به شرکت شل، همچنان از این منطقه عبور می کند.

شهر بودو یکی از شهرهای این منطقه است که در آن، با پایین رفتن آب دریا، آبگیرهای سیاهی از نفت نمایان می شوند. هیچ پرنده ای در آسمان و هیچ ماهی زنده ای در آب های این منطقه دیده نمی شود.

به گفته اهالی بودو، این پرندگان و ماهی ها مرده اند و هرگز باز نخواهند گشت.

روستاییان منطقه، شرکت شل را به خاطر نشت نفت از خط لوله این شرکت مقصر می دانند. کرولین ویتگن، سخنگوی شرکت شل اعلام کرد این شرکت درباره نشت های موردی نفت اظهار نظر نمی کند.

بنا بر یکی از گزارش های زیست محیطی شرکت شل، تقریبا تمام موارد نشت نفت از خطوط این شرکت، نتیجه خرابکاری بوده است.

گروه های شورشی، معمولا در مناطق دوردست و بدون حفاظت، به خط لوله ها دستبرد می زنند. بنابر برآوردهای دولت، 15 درصد از نفت دلتای رود نیجر به سرقت رفته و برای فروش در بازار سیاه، به کشتی منتقل می شود.

بعضی از گروه های شورشی، پالایشگاه های غیر قانونی دارند و در آنها بنزین قاچاق تولید می کنند و در حاشیه راه های منطقه دلتا به فروش می رسانند. دلیل اصلی این فعالیت ها، فقر شدید مردم منطقه است.

با وجود ادامه دزدی ها، در پی اعلام عفو عمومی از سوی دولت نیجریه، در ماه های اخیر میزان خشونت ها کمتر شده است. گودلاک جوناتان، رئیس جمهور جدید نیجریه از اهالی منطقه دلتای نیجر است و قول داده است برقراری صلح را در اولویت برنامه های خود قرار دهد.

با این همه، به نظر می رسد برنامه عفو عمومی با مشکلاتی رو به رو شده است و پافشاری مخالفان بر تقاضاهای جبران خسارت، ادامه دارد. اوکون ساندی، یکی از سران روستای ایوو اوکپوم انتظار دارد شرکت اکسون موبیل میلیاردها دلار غرامت به مردم بپردازد.

به گفته وی، اگر خسارت ها به خوبی جبران نشود، اقدام مسلحانه اجتناب ناپذیر است.