پايگاه خبري الجزيره با اشاره به نزديك شدن موعد انتخابات رياست جمهوري مصر و تلاش حزب حاكم براي حفظ قدرت اعلام كرد كه دولت مصر چهار سناريو پيش رو دارد كه دو مورد نخست آن تمديد دوره رياست و موروثي كردن قدرت است.
به گزارش فارس پايگاه خبري الجزيره قطر در گزارشي مشروح، به آينده سياسي مصر پرداخت و در اين گزارش به قلم "عبدالخالق فاروق " احتمالات مختلف در اين كشور را با توجه به انتخابات رياست جمهوري سال آتي اين كشور بررسي كرد.
الجزيره نوشت: مصر سال‌ها است كه دچار بحراني سياسي و اجتماعي با ابعاد گوناگون است؛ از حركت‌هاي اعتراضي واعتصاب‌گونه گرفته تا تظاهراتي كه در دو سال اخير شمار اعضاي آن به چهار هزار نفر رسيده است. در كنار اين بايد بحران اقتصادي فزاينده و بحران رهبري سياسي و چگونگي آينده سياسي مصر را نيز در نظر گرفت كه سي سال يا بيشتر است كه مسدود و فلج به نظر مي‌رسد.
بنابر اين گزارش در 10 سال اخير نشانه‌هاي بحران در سياست‌هاي نظام مصر روشن‌تر شده است. اين امر به دليل تلاش‌هاي آشكاري است كه در راستاي "موروثي كردن قدرت " در خصوص "جمال مبارك " فرزند "حسني مبارك " رئيس‌جمهوري مصر رخ داده است.
نتيجه دادن اين تلاش‌ها، تغيير قانون اساسي را مي‌طلبيد تا فرصت را به طول كامل از هر نامزد يا رقيب جدي در مقابل جمال مبارك بگيرد، همچنان كه اين امر الغاي نص و روح ماده 88 قانون اساسي را مي‌طلبيد كه بر اساس آن روند انتخاباتي كاملا تحت نظارت دستگاه قضا قرار مي‌گرفت.
به نوشته الجزيره، موروثي كردن حكومت مصر، واكنش‌هايي از اطراف مختلف به دنبال داشت. برخي مواضع و واكنش‌ها آشكار و فريادگر و برخي ديگر تا اين لحظه خاموش و خفه است بويژه واكنش‌ها در محافل موثر در نهادهاي دولتي.
روز به روز نگراني محافل معارض دولت افزايش يافت تا اين كه اين نگراني در دوره اخير به ادارات دولتي و حكومتي نيز كشيده شد تا جايي كه حسني مبارك ناخوش‌احوال شد و بارها به چند كشور اروپايي -كه آخرين آن آلمان بود- اعزام شد تا عمل جراحي حساسي همزمان با احتمالات مختلف سياسي در مصر انجام بدهد. احتمالاتي كه هر كدام مي‌تواند مصر را در خطر و معرض سرنوشتي نامعلوم قرار بدهد.
عبدالخالق فاروق نويسنده مقاله نوشت: در اين مقاله به سناريوها و احتمالات آينده مصر در پانزده ماه آينده (تا انتخابات رياست جمهوري 2011) پرداخته شده است. اين احتمالات بر اساس تحليل پيچيده آينده سياسي مصر انتخاب شده است زيرا هر كدام از احتمالات طبيعتا شيوه‌هايي هستند كه داراي ويژگي‌هاي ذيل است:
1- نقص و كمبود در برخي اطلاعات
2- تنوع حضور طرف‌هاي مختلف در عرصه سياسي و تفاوت وزن هر يك كه خود داراي چند احتمال است.
3- عدم باور در برخي مقاصد برخي اشخاص يا رقبا.
4- در نظر گرفتن عنصر غافلگيري كه گاهي غلبه مي‌كند.
بايد گفت كه اين مقاله محور بحث شماري از كارشناسان و تحليلگران عضو "جماعت اقدام ملي " هستند. جماعتي كه در مارس 2010 شكل گرفت و در كنفرانسي مملو از اعضاي اتحاديه روزنامه‌نگاران مصر اعلام موجوديت كرد.
الجزيره نوشت: عناصر موجود در ماهيت رقابت و درگيري آينده سياسي مصر، پنج عنصر اساسي است:
1- طرح موروثي كردن (ماهيت اتحاد اجتماعي قدرت حاكم- ماهيت تمايل شخصي حسني مبارك و خانواده‌اش).
2- قدرت نيروها و جنبش‌هاي مخالف مصر بخصوص:
* محمدالبرادعي و يارانش
* نيروهاي جامعه مدني
* احزاب رسمي مخالف
* جمعيت‌ها و جنبش‌هاي اجتماعي متعدد
* اخوان المسلمون
3- آرزوها و تمايلات برخي رهبران دستگاه‌هاي نظامي
4- قدرت نهادهاي امنيت داخلي
5- تمايل و رويكردهاي آمريكا و قدرت تاثير آن بر مراكز مهم كشور مصر (ارتش، بازرگانان و تجار- اطلاعات و...)
نخست: طرح موروثي كردن حكومت
الجزيره نوشت: موروثي كردن حكومت و تحويل آن به جمال مبارك ديگر صرفا تصميم شخصي يا خانوادگي حسني مبارك يا همسر آن نيست. اين طرح، گزينه انتخابي ائتلاف اجتماعي، اقتصادي و سياسي گروه‌هاي بازرگانان و تجار مرتبط با قدرت حاكم مصر است (كه تقريبا دو هزار نفر مي‌شوند) وحدوداً 24 درصد درآمد ملي يعني 200 ميليارد ليره مصري سالانه درآمد دارند و علاوه بر اين با غرب و اسرائيل نيز ارتباطي قوي دارند اما در اين حال ظهور محمدالبرادعي اقبال جبري عمومي را به اين امر دچار مشكل كرده است.
دوم: سناريوهاي احتمالي پيش روي حسني‌مبارك ونظام مصر:
به نوشته الجزيره اگر طرح موروثي كردن چنين باشد كه در بالا گرفته شد سناريوهاي محتمل پيش روي حسني مبارك و دولت او چيست؟
چهار سناريو به شرح ذيل وجود دارد:
سناريوي اول: تمديد دوره رياست جمهوري
اين است كه حسني مبارك دوران رياست خود را تمديد كند(يعني براي انتخابات آتي اعلام نامزدي كند) ولي اين اقدام خطراتي دارد:
1- وضع سلامتي و جسمي او دگرگون شود و نظام را در خطر قرار دهد.
2- حالت فكري و ذهني او قدرت كنترل امور را از او سلب كرده است بنابراين مراكز قدرت با رقابت با يكديگر شكل مي‌گيرند (دفتر رياست جمهوري- اطلاعات- فرماندهي ارتش- وزارت كشور- حزب ملي...).
3- چه بسا ناخوش‌احوالي مبارك سبب سرپيچي‌ها يا بلندپروازي‌هاي خارج از دايره كنترل نهاد نظامي يا هر دو طرف ديگري در نهادهاي قدرت شود.
4- چه بسا بيماري او سبب از هم پاشيدگي دروني حزب نظام (حزب ملي حاكم) و افزايش شدت درگيري‌ها ميان اشخاص، گروه‌ها و اطرافيان وي شود. زيرا سرپا ماندن ظاهري اين حزب در گرو اشخاصي است مانند خود حسني مبارك، صفوت شريف رئيس مجلس شورا و دبير كل حزب حاكم و زكريا عزمي رئيس دفتر رياست جمهوري و بيش از هر كس ديگري جمال مبارك.
با وجود همه خطرات در اين احتمال، شايد بهتر باشد كه حسني مبارك همانطور كه پيش از اين تاكيد كرده است، براي تضمين وفاداري دستگاه نظامي (ارتش) به قدرت خود متمسك باشد.
سناريوي دوم: موروثي كردن حكومت
اين سناريو بر پايه تسريع و عجله حسني مبارك و دولت او در موروثي كردن قدرت و دولت در چند ماه آينده است از طريق راه‌هاي ذيل:
* ترفيع جمال مبارك تا منصب نخست‌وزير (طبق اصلاحات اخير، در صورت مرگ رئيس‌جمهور قدرت موقتا و تا اجراي انتخابات به نخست‌وزير محول مي‌شود).
* يا تحويل منصب دبير كلي حزب حاكم به جمال مبارك (با جلب رضايت صفوت شريف براي منصب بلندپايه ديگر).
* اجراي انتخابات رياست جمهوري كه جمال مبارك در آن نامزد حزب ملي باشد و پيروز شود. زيرا تضميني براي سلامت انتخابات بويژه پس از لغو نظارت دستگاه قضا بر روند انتخابات نيست.
الجزيره نوشت: اين سناريو نيز خطراتي در خود دارد كه مهم‌ترين آن شايد ظهور محمدالبرادعي از دل تغييراتي باشد كه در مردم، بخش‌هاي وسيعي از نخبگان، برخي سران و فرماندهان دستگاه نظامي و امنيتي و مهم‌تر از همه در آمريكا و اروپا روي داده است.
بايد گفت كه نظام حسني مبارك براي پيشبرد طرح موروثي كردن قدرت و دولت براي پسر خود بر عناصر و عوامل زير متكي است:
* رضايت نيروهاي مسلح
* تاييد دستگاه امنيت داخلي كمك
* حزب حاكم
* پذيرش اين موضوع نزد آمريكا، غرب و اسرائيل
نويسنده نوشت كه در نظر من دو عنصر مهم در اين مسئله، نيروهاي مسلح و امنيت داخلي مصر است زيرا به اعتقاد نگارنده به طور كلي غرب و به طور خاص آمريكا، پس از ظهور البرادعي آنچنان هيجاني براي موروثي شدن قدرت ندارد.
