یک مقام سازمان ملل متحد اعلام کرد بان کی مون دبیر کل سازمان ملل درحال بررسی تشکیل کمیته ای برای نظارت بر همه پرسی تاریخی ژانویه سال آینده در جنوب سودان است .
آلن لی روی مشاور ارشد بان کی مون در امور صلح بانی افزود هم حزب حاکم کنگره ملی به ریاست عمر البشیر رئیس جمهور سودان و هم جنبش شورشی آزایبخش خلق سودان وابسته به سالوا کر رئیس منطقه خودمختار جنوب سودان از سازمان ملل متحد خواسته اند در همه پرسی نهم ژانویه نقش نظارتی داشته باشد . سازمان ملل متحد و اتحادیه آفریقا اعلام کرده اند آماده همکاری با دولت سودان و جامعه بین المللی برای کمک به حل بحران در منطقه دارفور در غرب سودان و همچنین کمک به برگزاری همه پرسی آزاد و عادلانه در این کشور هستند. رمضان العمامرا کمیسر صلح و امنیت اتحادیه آفریقا با اشاره به نشستی که اخیرا بین نمایندگان اتحادیه آفریقا و سازمان ملل متحد در این زمینه برگزار شد گفت مشارکت سطح بالا در این نشست نشان دهنده عزم اتحادیه آفریقا و سازمان ملل برای کمک به مردم سودان و پایان دادن به مشکلات آنهاست . وی افزود در این نشست به مسائل کلیدی در سودان ازجمله چگونگی تقویت تلاش ها برای برقراری صلح در دارفور ، حمایت از اجرای موافقتنامه صلح جامع جنوب سودان و چگونگی برخورد با مشکلاتی که ممکن است پس از برگزاری همه پرسی بوجود آید پرداخته خواهد شد. کمیسر صلح و امنیت اتحادیه آفریقا همچنین از همه گروه های مسلح در منطقه دارفور خواست برای کمک به حل مسالمت امیز بحران در دارفور ، به مذاکرات صلح در این منطقه ملحق شوند. آلن لی روی همچنین بر اهمیت سرعت بخشیدن به روند مذاکرات بین دولت سودان و گروه های مسلح دارفور تاکید کرد و از آنها خواست به میز مذاکره بازگردند. وی تاکید کرد برگزاری همه پرسی آزاد و عادلانه در منطقه آبیی از اهمیت زیادی برخوردار است . آلن لی روی تصریح کرد آبیی همچنان یک نگرانی جدی نه تنها برای مردم این منطقه بلکه برای همه مردم سودان است . برگزاری همه پرسی در آبیی که قرار است نهم ژانویه سال دو هزار و یازده انجام شود به ساکنان این منطقه اجازه خواهد داد تا تصمیم بگیرند آیا بخشی از شمال باقی بمانند یا درصورت استقلال جنوب ، به این منطقه ملحق شوند . یاسر عمار از جنبش آزادیبخش خلق سودان که جنبش حاکم بر جنوب این کشور است گفت رهبران شمال و جنوب برغم چند ماه تلاش نتوانسته اند درمورد اعضای کمیسیون سازماندهی همه پرسی در آبیی به توافق برسند .
وی افزود درصورتیکه این ناتوانی آنها ادامه یابد ، راهی جز درخواست از سازمان ملل متحد برای برگزاری این همه پرسی باقی نخواهد ماند . تحلیلگران سیاسی می گویند زمان برای فراهم کردن مقدمات برگزاری همه پرسی در جنوب سودان رو به پایان است و اگر جنوبی ها فکر کنند شمالی ها در تلاش برای به تاخیر انداختن این همه پرسی هستند ممکن است موج جدیدی از خشونت ها در این کشور به راه بیفتد . شورای امنیت سازمان ملل متحد نیز آماده سازی به موقع مقدمات را برای برگزاری همه پرسی در جنوب سودان و منطقه نفت خیز آبیی خواستار شده است . برغم تلاش ها برای فراهم کردن مقدمات برگزاری همه پرسی در جنوب سودان ، سازمان های غیر دولتی اعلام کردند سودان برای برگزاری همه پرسی ماه ژانویه درباره استقلال جنوب این کشور به هیچ وجه آماده نیست و مداخله بین المللی برای جلوگیری از بازگشت این کشور به جنگی داخلی بسیار ضروری است . ائتلافی جهانی از سازمان های غیر دولتی در گزاشی با اشاره به همه پرسی نهم ژانویه در سودان برای تصمیم گیری درباره استقلال جنوب این کشور اعلام کرد زمان برای سودان به سرعت درحال سپری شدن است و این کشور درحال روبرو شدن با چیزی است که ممکن است مهمترین رویداد در تاریخ سودان باشد . این ائتلاف از سازمان های غیر دولتی در گزارش خود اعلام کرد سطح کنونی آماده سازی برای مقدمات برگزاری همه پرسی خیلی ضعیف است . در این گزارش که بیست و چهار سازمان حقوق بشر بین المللی آن را تهیه کرده اند آمده است موافقتنامه صلح جامع سال دو هزار و پنج به بیش از دو دهه جنگ داخلی بین شمال و جنوب سودان که دو میلیون کشته درپی داشت پایان داد.
برگزاری همه پرسی نیز بخشی از این موافقتنامه صلح است. عثمان حمده رئیس مرکز آفریقایی مطالعات درباره عدالت و صلح که بخشی از این ائتلاف جهانی است گفت موافقتنامه صلح جامع سال دو هزار و پنج به یکی از مرگبارترین درگیری های قرن بیست و یکم پایان داد . وی افزود ناکامی در برگزاری این همه پرسی در سودان باعث آغاز دوباره جنگی داخلی در این کشور خواهد شد .
