خبرگزاری رویترز در گزارشی از قاهره به قلم ادموند بلر ، تردیدها درباره آینده سیاسی و ریاست جمهوری مصر را بزرگترین خطر پیش روی این کشور دانست.



این خبرگزاری نوشت : حالت تردید در این باره که چه کسی رهبری مصر را پس از حسنی مبارک رئیس جمهور هشتاد و دو ساله بر عهده می گیرد بزرگترین خطری است که باید سال آینده با نزدیک شدن به انتخابات ریاست جمهوری مصر در سال 2011 به دقت پیگیری شود .

علاوه بر این ، برخی نگرانیهای مداوم نیز درباره حکمرانی حکیمانه و ناآرامیهای اجتماعی و بنیادگرایی اسلامی از جمله خطراتی است که مصر را سال آینده تهدید می کند .

آنچه در زیر می آید برخی خطرات مهم سیاسی است که مصر با آن روبروست : انتقال قدرت : مبارک ، جانشین مشخصی ندارد و اعلام نکرده است که آیا برای دوره جدید در سال 2011 در انتخابات ریاست جمهوری شرکت خواهد کرد یا خیر .

اگر این کار را انجام ندهد رایج ترین دیدگاه آن است که وی قدرت را به فرزند چهل و شش ساله خود که از سیاستمداران حزب ملی حاکم بر مصر است واگذار خواهد کرد .

شاید انتخاب جمال مبارک به ریاست جمهوری ، بازرگانان را خرسند کند زیرا هم پیمانان جمال مبارک در دولت از تدابیر آزادسازی اقتصاد مصر که به رشد سریع این کشور در پنج سال گذشته کمک کرده است حمایت می کنند .

اما فرزند رئیس جمهور پیشینه نظامی ندارد و همین مسئله امکان دارد مانعی در کشوری باشد که افسران ارشد سابق ارتش از سال 1952بر آن حکومت می کنند .

نخستین انتخابات چند حزبی در مصر در سال 1952 برگزار شد اما قواعد حاکم بر کشور تقریبا باعث شده است که هیچ شخصی بدون حمایت حزب حاکم به صورت واقعی برای نامزدی تلاش نکند .

در نتیجه احتمالا انتخاب هرگونه رئیس جمهور جدید پشت درهای بسته خواهد بود و نه از طریق صندوقهای رای .

در گذشته انتقال ریاست جمهوری بدون هیچ گونه خلایی در قدرت انجام می شد.

در سال 1970 زمانی که جمال عبدالناصر درگذشت ، او معاون داشت و در سال 1981 نیز زمانی که انور سادات ترور شد وی نیز معاون داشت اما مبارک برای خود معاونی انتخاب نکرد و همین باعث شده است که درباره چگونگی انتقال قدرت تردیدهایی به وجود آید .

پیش بینی بیشتر تحلیلگران آن است که ناآرامیهای اجتماعی به وجود نخواهد آمد اما پرسشها همچنان به قوت خود باقی است .

محمد البرادعی مدیر کل سابق آژانس بین المللی انرژی اتمی که گفته است احتمالا نامزد ریاست جمهوری خواهد شد و در حال تبلیغات است خواستار تغییرات سیاسی شده و به هدف خود برای جمع آوری یک میلیون رای نزدیک شده که نشان دهنده حالت سرخوردگی سرکوب شده است .

همین بر فشارها بر دولت می افزاید اما شماری از تحلیلگران می گویند تبدیل این وضع به جنبشی که باعث آمدن مردم به خیابانها شود به یک شبکه بزرگتر و دارای پایگاه گسترده مردمی نیاز دارد .

اما تحلیلگران درباره گروه اخوان المسلمین مصر که یک گروه مخالف است و حق فعالیت ندارد می گویند این گروه تنها گروهی است که می تواند هزاران نفر از هوادارانش را به خیابانها سرازیر کند اما اخوان المسلمین از رویارریی مستقیم با دولت پرهیز می کند اما اگر این گروه شیوه خود را تغییر دهد امکان دارد به یک قدرت موثر تبدیل شود .

موسسات بزرگ اعتبارسنجی ، مصر را در ردیف کشورهایی قرار داده اند که توصیه کرده اند در آن مستقیم سرمایه گذاری نشود . شماری از تحلیلگران می گویند خطرات جانشینی ، فشارهای موثری محسوب نمی شود اما تردیدها سایه خود را بر اعتبار سنجی مصر انداخته است .

آنچه باید پیگیری شود ... سرازیر شدن سرمایه .

ظهور هرگونه شاخصی مبنی بر کاهش ذخایر ارزی پس از آنکه به بیش از سی و پنج میلیارد دلار افزایش یافته بود نشانه آن خواهد بود که بانک مرکزی مصر از مشتریان لیره در مقابل آن در داخل و خارج دفاع می کند .

لیره در مقابل دلار امریکا به پایین ترین حد خود ظرف سه و نیم سال گذشته نزدیک می شود اما شماری از بازرگانان اکنون بیش از آنکه اوضاع مصر را مسئول این وضع بدانند بازارها را مسئول این وضع می دانند .

- اوراق بهادار خارجی که از آن استقبال اندکی شده است ، بدهیهای خارجی را تضمین می کند .

درآمد ناشی از فروش اوراق بهادار در ماه مارس گذشته با وجود شایعات مربوط به وضع جسمانی حسنی مبارک ثابت مانده است اما افزایش نگرانی ها به علت مسئله جانشینی شاید بر درآمدها بیفزاید .

بیمه و سهام : شاید هزینه های بیمه باعث شود ناتوانی مصر در پرداخت بدهی هایش در سایه نگرانی های مربوط به سلامت مبارک افزایش یابد . ارزش سهام در مصر عملا پس از آغاز افزایش تبادل تعهد در مقابل تضمین و پیش بینی های مربوط به جراحی حسنی مبارک در مارس گذشته رو به افزایش گذاشت . - تحرکات خیابانی .

این موضوع پیگیری شود که هواداران محمد البرادعی در پایگاههای اینترنتی می توانند در عمل نیز تجمع کنند .

همچنین این موضوع نیز پیگیری شود که اخوان المسلمین امکان دارد شیوه اش را تغییر دهد .

تاکنون هیچ نشانه ای از تحرکات خیابانی که امکان دارد جلوی انتقال قدرت را به جمال مبارک یا هر شخصیت دیگری از نظام حاکم بگیرد وجود ندارد .

تغییر موضع البرادعی : برای البرادعی شرکت در انتخابات از طریق یکی از احزاب مخالف کنونی آسان ترین کار خواهد بود .

وی با این کار مخالفت کرده است اما تا اواخر سال کنونی همچنان می تواند موضعش را تغییر دهد .

اگر این چنین شود باب رقابت گشوده خواهد شد .

سلامت سرمایه گذاری و فساد : سرمایه گذاری در پنج سال گذشته که شاهد گامهای آزادسازی اقتصادی بوده با وجود کندی رشد ناشی از بحران جهانی افزایش یافته است .

این نشان می دهد که سرمایه گذاران خارجی از بابت دارایی ها امنیت خاطر دارند .

اما بدون تدابیر نظارتی و بازخواست سیاسی امکان دارد هزینه فعالیتهای بازرگانی افزایش یابد .

موسسه شفاف سازی بین المللی که میزان فساد را زیر نظر دارد مصر را از لحاظ شاخص فساد در سال 2009 در بین نوزده کشور خاورمیانه و شمال آفریقا در رتبه یازدهم و در بین صدو هشتاد کشور جهان در رتبه صدو یازده گنجانده است .

کشوری که در صدر فهرست موسسه شفاف سازی بین المللی گنجانده شود به معنای آن است که کمترین فساد را دارد . این موسسه ماه مه گذشته اعلام کرد فساد ، فامیل بازی ، رشوه و پارتی بازی از امور شایع در مصر است . سرمایه گذاران ، منازعه حقوقی بین اوراسکام تلکام و فرانس تلکام را درباره مالکیت شرکت موبینیل به دقت زیر نظر دارند .

این دو طرف آوریل گذشته پس از آنکه یک دادگاه مصری جلوی تلاش شرکت فرانسوی را برای خرید موبینیل گرفت مصالحه کردند .

همچنین ماه مه ژوئن گذشته ، حکمی صادر شد که بر اساس آن فروش یک قطعه زمین متعلق به شرکت طلعت مصطفی غیر قانونی اعلام شد زیرا به مزایده گذاشته نشده بود اما دولت این زمین را به این شرکت بازخواهد گرداند .

چنین موردی نگرانی هایی را درباره معامله زمینهای مشابه به وجود آورده است .

دولت می گوید در تصمیمات مربوط به تقسیم اراضی بازنگری می کند اما سرمایه گذاران ، تدبیری را که اتخاذ خواهد شد پیگیری خواهند کرد تا چنین موردی تکرار نشود و شفافیت بیشتر تضمین شود . آنچه که باید پیگیری شود ... صدور حکمهای مهم دیگر بر ضد موسسات خارجی یا قضایای مشابه مربوط به اراضی که امکان دارد نشانه یک رویکرد باشد و احساسات منفی به وجود آورد . تورم و اعتراضات ... میانگین تورم در مصر اوت سال دو هزار و هشت به افزایش قیمت کالاهای اساسی در سطح جهان به بیست و سه ممیز شش دهم درصد افزایش یافت که اعتراضات کارگری را به دنبال داشت و دولت در ارتباط با تدابیر شدید امنیتی با آنها برخورد کرد اما سپس قول داد دستمزدهای آنها را افزایش دهد .

میانگین تورم با وجود آنکه بیش از ده درصد است کاهش یافت . افزایش قیمتهای جهانی گندم در این اواخر باعث نگرانی های مجدد شده است اما شماری از کارشناسان و وزیران می گویند دولت به اندازه کافی ذخایر غلات و ذخایر مالی برای پرداخت یارانه نان در اختیار دارد . اما افزایش قیمتها در کشوری که بیشتر ساکنان هفتاد و هشت میلیونی آن برای تامین نیازهای اولیه دست و پنجه نرم می کنند و بیش از یک پنجم آنها نیز درآمد روزانه آنها کمتر از یک دلار است ، همچنان یک موضوع حساس است . اعتصابات برای بهبود دستمزدها به یک امر عادی و رو به افزایش تبدیل شده اگرچه تلاشهای فعالان برای تشویق به یکپارچگی تلاشها ناکام مانده است .

آنچه باید پیگیری شود ... -تحرکات کارگری هماهنگ .

ناآرامیهای کارگری گسترده حاکی از آن خواهد بود که فعالان ، مردم را به شیوه موثرتری بسیج خواهند کرد که یک چالش بزرگتر در پیش پای دولت خواهد بود . بنیادگرایی اسلامی ... نیروهای امنیتی با یک جنبش مسلح وابسته به بنیادگرایان اسلامی در دهه نود میلادی جنگیدند و آنها را سرکوب کردند .

اعضای این جنبش مسلح به بانکها و وزیران و مقامات ارشد یورش بردند . اسلامگرایان در سال 1997 میلادی پنجاه و هشت گردشگر را در معبدی در الاقصر کشتند .

شماری از شخصیتهای اسلامی " جماعت اسلامی " که رهبری این حمله مسلحانه را داشت زندانی شدند اما شمار زیادی از آنها در دهه کنونی پس از آنکه ایدلوژی خشونت را کنار گذاشتند آزاد شدند .

تحلیلگران معتقدند نشانه های قابل توجهی که حاکی از بازگشت جنبش اسلامی بنیادگرای سازمان یافته باشد وجود ندارد اما آنها می گویند احتمالا هر از چند گاهی حملاتی که مناطق گردشگری را در سینا در سال 2004 تا 2006 لرزاند ، صورت بگیرد .

در آخرین حمله یک گردشگر زن در قاهره در سال گذشته کشته شد. گردشگری که یازده درصد تولید ناخالص داخلی مصر را تشکیل می دهد پس از حملات 1997 کاهش یافت اما تاثیرات حملات بعدی محدود بود و بخشی از علت کاهش تاثیرات آن بود که حتی در نیویورک ، لندن و مادرید نیز حملاتی صورت گرفت . اما عملیات گسترده امنیتی علیه هرگونه فعالیت اسلامگرایان نشان دهنده نگرانی های رسمی از سازمان دهی مجدد آنها در مصر است .

مصری که زادگاه بسیاری از اندیشمندان برجسته اسلامی و همچنین زادگاه ایمن الظواهری فرد شماره دوی القاعده است .

آنچه باید پیگیری شود ... - حملات .

امکان دارد وقوع مجموعه ای از حملات زنجیره ای و نه حملات فردی احتمالی ، ثابت کننده آن باشد که تندروها سازماندهی مجدد کرده اند .