نتایج تحقیقاتی که یک موسسه انگلیسی بر روی یکصد و هفتاد کشور انجام داده است نشان می دهد که جنوب اسیا و شرق افریقا از اسیب پذیرترین مناطق جهان در برابر تغییرات اب و هوایی هستند.
طبق نتایج تحقیقات گسترده ای که موسسه انگلیسی ماپلکرافت Maplecroft منتشر کرده است، کشورهای بنگلادش و هند در مقایسه با دیگر کشورهای جهان در برابر تغییرات اب و هوایی اسیب پذیرتر هستند.
پس از هند و بنگلادش نیز کشورهای نپال و موزامبیک با خطرات بیشتری از طرف این پدیده طبیعی روبرو هستند و ساکنان انها در سی سال اینده از تغییرات اب و هوایی و پیامدهای ان تلفات و خسارات بیشتری متحمل خواهند شد. موسسه انگلیسی هدف از تحقیق خود را در این زمینه جهت دهی مناسب به سرمایه گذاریهای راهبردی و اگاه سازی و هدایت مقامات سیاسی کشورهای مختلف اعلام کرده است. موسسه انگلیسی در مطالعات و بررسیهای خود حدود چهل عامل زیست محیطی، اجتماعی و اقتصادی را ملاک قرار داده است.
این موسسه همچنین در نتیجه گیریهای خود میزان مسئولیت پذیری و حساسیت دولتها را در حفاظت از شهروندان، اکوسیستمها و شرکتها در برابر خطرات تغییرات ناگوار اقلیمی مد نظر قرار داده است. آنا موس، تحلیلگر امور زیست محیطی موسسه ماپلکرافت اعلام کرد شواهد و قراین زیادی وجود دارد که نشان می دهد تغییرات اب و هوایی شمار و شدت فجایع و بلایای طبیعی را در جهان افزایش می دهد. وی افزود حوادث طبیعی که در سال دو هزار و ده در پاکستان و بنگلادش روی داد و نزدیک به بیست میلیون نفر را اواره کرد، مثال خوبی در این زمینه است. این کارشناس زیست محیطی خاطر نشان کرد تغییرات کوچک دمای زمین می تواند اثار گسترده ای بر محیط زندگی انسان بر جا گذارد.
این کارشناس انگلیسی تصریح کرد مهمترین پیامدهای این پدیده اقلیمی می تواند اثار منفی ان بر میزان دسترسی انسان به منابع اب اشامیدنی، میزان برداشت محصولات کشاورزی، تخریب زمینهای حاصلخیز به علت طغیان رودخانه ها و بالا امدن اب دریا و همچنین شیوع بیماریهای همه گیر در محیط زندگی انسانها باشد. در جدولی که موسسه تحقیقاتی انگلیس درباره کشورهای در معرض خطرات تغییرات اب و هوایی ارائه کرده، بنگلادش در جایگاه اول قرار گرفته است.
این کشور که تراکم جمعیتی بالایی دارد در حاشیه رودخانه های بزرگ گانج و براهماپوتر قرار گرفته است و با خطرات شدید خشکسالی و قحطی روبرو است.
اقتصاد این کشور که ساکنان ان از فقر شدید رنج می برند تا اندازه زیادی به بخش کشاورزی وابسته است این در حالی است که بخش کشاورزی بیشتر از دیگر بخشها در برابر تغییرات اب و هوایی اسیب پذیر است.
اما در کنار این عوامل، به ضعف مدیریتی دولت بنگلادش نیز باید اشاره کرد که توانایی مقابله موثر با تغییرات اقلیمی را ندارد. طبق تحقیق موسسه انگلیسی، علاوه بر بنگلادش، کشورهای پاکستان و نیجریه نیز از توانایی پائینی برای مقابله با تغییرات فاجعه بار اب و هوایی که در سی سال اینده شهروندان انها را تهدید می کند، برخوردار هستند. در جدولی که موسسه ماپلکرافت Maplecroft ارائه کرده است هند در جایگاه دوم قرار می گیرد چرا که تقریبا تمام بخشهای این کشور به علت تراکم بالای جمعیت و مصرف بالای منابع طبیعی، در برابر تغییرات اب و هوایی و پیامدهای ناگوار ان اسیب پذیر هستند.
به همه این موارد باید فقر شدید، ضعفهای شدید بخش بهداشت و درمان و وابستگی بالای هند به بخش کشاورزی را نیز اضافه کرد. طبق نتایج تحقیق این موسسه پژوهشی انگلیس، کشورهای عضو اتحادیه اروپا به استثنای مالت و یونان ( که در جدول یادشده به ترتیب رده های هفتاد و چهارم و هشتاد و هشتم را اشغال کرده اند)، با خطرات متوسط یا حتی ضعیف تغییرات اب و هوایی در سی سال اینده روبرو هستند.
کشورهای منطقه اسکاندیناوی نسبت به بقیه کشورهای جهان در برابر تغییرات اب و هوایی کمتر اسیب پذیر هستند و در جدول موسسه تحقیقاتی انگلیس نیز در رده های پائین قرار گرفته اند. نکته قابل توجه اینجاست که کشورهای صنعتی مثل اروپائیها و امریکا که اصلی ترین عامل تغییرات اب و هوایی هستند در برابر خطرات گرمایش زمین ایمن هستند و اسیب پذیرترین کشورها در برابر تغییرات اب و هوایی، نقش کمتری در گرمایش زمین دارند.
به عنوان مثال قاره افریقا به علت داشتن جنلگها و بوته زارهای وسیع، نقش قابل توجهی در مقابله با گازهای گلخانه ای در کره زمین ایفا می کند.
افریقا بیشتر از انکه گازهای گلخانه ای در جو زمین منتشر کند این گازهای خطرناک را جذب می کند و با این کار نقشی کلیدی در سیستم اب و هوایی جهان ایفا می کند و به گفته محققان افریقا شبیه ریه های زمین عمل می کند با این حال عملا بیشترین اسیب را از تغییرات اب و هوایی در جهان می بیند.
نتایج تحقیقات موسسه ماپلکرافت در حالی منتشر می شود که زمان زیادی تا برگزاری کنفرانس بین المللی اب و هوا در مکزیک نمانده است.
جامعه بین المللی از مدتها پیش تلاش می کند کنفرانس بین المللی اب و هوا که بیست و نهم نوامبر تا دهم دسامبر اینده در شهر کانکن مکزیک برگزار خواهد شد، موفقیت امیز باشد و دیگر تجربه تلخ کنفرانس بین المللی کپنهاگ تکرار نشود.
روند مذاکرات مربوط به اب و هوا و تغییرات اقلیمی از زمان کنفرانس سران در کپنهاگ متوقف شده است.
تنها نتیجه ای که در نشست کپنهاگ حاصل شد این بود که سران شمار معدودی از کشورهای ثروتمند و در حال توسعه جهان درباره سندی توافق کردند که در ان بر ضرورت محدود کردن افزایش دمای کره زمین تا دو درجه سانتیگراد تاکید شده بود اما در این سند از جدول زمانی مشخص یا راهکارهای موثر دستیابی به اهداف اعلام شده، خبری نبود.
جامعه جهانی انتظار دارد در نشست بین المللی اب و هوا در مکزیک، مذاکرات مربوط به مقابله با تغییرات اقلیمی به نتیجه برسد و زمینه برای تصویب پیمان جدید زیست محیطی به جای پروتکل کیوتو فراهم شود.
