براساس تحقیقی که جمعه منتشر شد اظهارات تند بین جنوبی ها و شمالی های سودان همراه با مشکلات تدارکاتی، احتمالا همه پرسی استقلال جنوب سودان را به " فاجعه ای ملی " تبدیل خواهد کرد و پنهاورترین کشور آفریقایی را در جنگ غوطه ور خواهد ساخت."
موسسه مطالعاتی "ریفت ولی" که متخصص امور سودان است در این تحقیق شصت وپنج صفحه ای هشدار داد :" در این مرحله نهایی، راهبرد راه حل سریع ، تاخیرها و وعده های عملی نشده ( از سنت های قدیمی سیاست سودان) ممکن است چالش های سیاسی و فنی همه پرسی ها را به فاجعه ای ملی تبدیل کند." ساکنان جنوب سودان قرار است در همه پرسی نهم ژانویه بین باقی ماندن در سودانی یکپارچه یا جدایی یکی را برگزینند.
این همه پرسی نکته کلیدی توافقنامه صلحی است که در سال دوهزار وپنج به بیش از دو دهه جنگ داخلی بین شمال مسلمان نشین و جنوب که بخش اعظم آن را مسیحیان تشکیل می دهند پایان داد. کمیسیون همه پرسی اکنون با جدول زمانی بسیار فشرده ای با آغاز دوره ثبت نام رای دهندگان در پانزده نوامبر و انتشار فهرست نهایی در چهارم ژانویه یعنی پنج روز پیش از آغاز این همه پرسی مواجه است. محمد ابراهیم خلیل رئیس کمیسیون همه پرسی این هفته هشدار داد برگزاری همه پرسی در تاریخ مقرر به معجزه نیاز خواهد داشت. این تحقیق تحت عنوان " شمارش معکوس" افزود :" در منطق رای علیه یکپارچگی سودان ، یک همه پرسی با نقایص فراوان ممکن است مشروعیت جدایی جنوب سودان را با خطر مواجه کند." این تحقیق اعلام می کند نتایج مورد اعتراض این انتخابات ممکن است وسیع ترین کشور آفریقایی را به رویارویی مسلحانه ای وارد کند." در این تحقیق از مقامات سودانی خواسته شده است تا از انتخابات ملی که با اتهامات تقلب و تخلف همراه بود درس بگیرند. این تحقیق هشدار می دهد:" فقط اقدام بین المللی هماهنگ و دیپلماسی ماهرانه می تواند روند تعیین سرنوشت جنوب سودان را به پایانی موفقیت آمیز برساند.
شکست می تواند به معنای بازگشت جنگ باشد." همه پرسی دیگری به صورت همزمان درباره باقی ماندن منطقه مورد منازعه آبه در شمال یا جنوب سودان پیش بینی شده است .
منطقه آبه در مرز شمال و جنوب وسودان قرار دارد و قبایل جنوبی دینکا انگوک و کوچ نشینان عرب میسریه مدعی مالکیت آن هستند. به گزارش خبرگزاری فرانسه از خرطوم ، این تحقیق تاکید می کند تاخیر در همه پرسی آبه مطلوب نیست اما اجتناب ناپذیر است زیرا طرف ها درباره واجدان شرایط شرکت در رای گیری برای این همه پرسی و ترکیب این کمیسیون همه پرسی دیگر تفاهم ندارند."
