طبيعت آفريقاي جنوبي همچون همه نقاط جهان در بهار جان و رنگ و بوي تازه مي گيرد و زيبايي حيات در پرتوريا پايتخت اين كشور لذت زندگي را نيز در ماه اكتبر (اواسط مهر تا اواسط آبان) با رنگ ارغواني شكوفه هاي زيباي 50 هزار اصله درخت جكرانداي آن دو برابر مي كند.



به گزارش ايرنا، پروتوريا در جهان بيش از اينكه به 'پايتخت صاعقه ها' شهرت داشته باشد بيشتر به پايتخت 'جاكراندا' در جهان معروف است. چرا كه در همه جاي اين شهر علاوه بر رنگ گل ها و گياهان مختلف آن ملون به رنگ ارغواني جاكراندا است.
جاكراندا نوعي درخت است كه گل هاي نيلي و ارغواني مايل به بنفش آن گرچه رايحه چنداني براي عرضه ندارد، ولي جامه زيبايي كه انبوه شكوفه هاي آن بر تن محيط اجتماعي اين شهر مي پوشاند، براي مدت يك ماه نوازشگر چشمان هر بيننده اي است.
به همين دليل ماه اكتبر 'هاي زيزن' يا ماه اوج سفرهاي خارجيان به اين كشور و به ويژه به پايتخت سياسي و ديپلماتيك آن است و در همين ماه است كه ذهن هاي خسته از زمستان نه چندان سرد شهروندان اين كشور و به ويژه ميهمانان آنرا آرامش بخشيده و بطور كل جامعه انساني را در اين كشور به شور شعف خاص وا مي دارد.
** خواستگاه جكراندا
درحت جاكراندا براي نخستين بار در سال 1880 (1259 هجري شمسي) از آرژانتين و به روايت هايي در سال 1888 (1267) از برزيل در آن سوي اقيانوس اطلس، به اين كشور آورده شده است.
نخستين بدز اين درخت در حياط منزل تاجر بزرگ بازار 'يپيه گيليرز' پرتوريا در منطقه ساني سايد كاشته شد. بعدها در سال 1903 (1281) 'جيمز كلارك' با گسترش نهال اين درخت تعدادي از آنها را به شهرداري پرتوريا هديه كرد و در سال 1906 (1285) بود كه شهرداري اين شهر بلافاصله پس از تطبيق آن با محيط جديد خيابان 'بوسمن' را با اين درخت مشجر كرد.
گفتني است كه گرچه شهر پروتريا در سال1855 ميلادي توسط 'مارتينوس' پسر 'آندريس پرتوريس' يكي از دولتمردان سفيد پوست جمهوري آفريقاي جنوبي آن زمان ساخته شده بود ولي اين شهر با كسب زيبايي از جكراندا در همين سالها يعني در سال 1910 به پايتخت اداري آفريقاي جنوبي تبديل شد.
گفتني است كه سفيد پوستان اين كشور مهاجران عمدتا هلندي تبار غير بومي هستند كه بر اساس برنامه هاي استعماري در قرن 17 ميلادي هنگام لشكركشي به اندونزي و مالزي، با مهاجرت به سرزمين هاي قاره آفريقا در اين كشور سكني گزيده و كشاورزي را در اين كشور رونق دادند.
از آنجايي كه زيبايي اين خيابان بدليل وجود گل هاي زيباي اين درخت دو برابر شده بود شهرداري پرتوريا تصميم گرفت اين درخت را در مقياس وسيع تكثير و كل منطقه مركزي پرتوريا به ويژه خيابان پاول كروگر، استروبن، پرتوريوس و آركاديا (منطقه ديپلماتيك) شهر را با 50 هزار اصله نهال اين درخت مزين كرد.
اين درخت بدون ميوه گرچه براي انسان به عنوان غذاي جسم، حاصلي براي خوردن ندارد، ولي اثري كه انسان با حض بصري از آن مي گيرد، به راحتي بهترين غذاي روح انسان است تا آلام و كدورت هاي اجتماعي جامعه آفريقاي جنوبي با بالاترين ميزان جرم و جنايات جهان (هشت برابر بيشتر از ميانگين جهاني آن) را بتوان با آن برطرف كرد.
آفريقاي جنوبي كشوري نيمه خشك است و نزولات آسماني آن فقط به شكل باران و عمدتا به صورت سيل آسا و همراه صاعقه بر محيط زيست آن فرود مي آيد، برفي دركار نيست مگر در چند نقطه محدود از ارتفاعات اين كشور كه برف سبك و كم ارتفاع را شاهد است.
گرچه درختان اين كشور هرگز جامع سفيد از برف بر تن نمي پوشند، ولي در دو ماه از سال براحتي لباسي ارغواني و بنفش بر تن دارند كه چشم هر بيننده اي را براي مدت ها به خود خيره كرده و نوازش مي دهد.
زماني كه در محيطي برف بر درختي مي نشيند، يك زيبايي خاص خلق مي شود، اما اين زيبايي تنها تا زماني دوام مي آورد كه اولين اشعه خورشيدي بتابد. اما در محيط طبيعي آفريقاي جنوبي برعكس هرجا، هرچه ميزان اشعه هاي خورشيدي بر شكوفه جاكراندا بيشتر مي شود، زيبايي آن نيز دو برابر مي شود، گويي شهر چهره جواهرنشان و ارغواني رنگ خود را بيشتر به رخ جواهر دوستان مي كشد.
خداوند متعال اين بار طبيعت - تهديد شده توسط بشر - را چنان زيبا مي كند كه گويي انبوه درختان آن را تك تك در پاتيلي از رنگ ارغواني فرو برده و بار ديگر در كنار ديگر درختان سرسبز اين شهر بر زمين قرار داده اند.
يادآوري مي شود دو گونه جاكرانداي ديگر يكي قرمز و ديگري سفيد است نيز از گونه هاي نادر جاكرانداي جهان است كه به تعداد معدود در شهر پرتوريا وجود دارد.
** جايگاه جاكراندا در فرهنگ مردم آفريقاي جنوبي
جاكرندا در طول يك قرني كه در اين كشور جان گرفت و به محيط آن جان تازه داد، در ادبيات و فرهنگ عامه آن نيز جايگاه ويژه يافت به گونه اي كه واژه 'جاكراندا' امروزه از كلماتي است كه در فرهنگ مردم و در هر 11 زبان رسمي آفريقاي جنوبي تكرار مي شود.
جاكراندا خود واژه اي بسيط است ولي امروزه در بسياري از تركيبات اسمي ادبيات و زبان اين كشور جاي گرفته و امروزه حتي راديويي به همين نام در 'مونته كازينو'ي ژوهانسبورگ فعال است و بطور 24 ساعته برنامه هاي متنوع پخش مي كند.
جاكراندا كه زماني يك گياه غير متجانس در محيط زيست آفريقاي جنوبي بود، امروزه به نشانه اي ملي در اين كشور و شهره پايتخت آفريقاي جنوبي شده است، به گونه اي كه در اغلب متون و اشعار ادبي و نواهاي محلي اين كشور نام آن تكرار مي شود.
اشعاري در سطح جامعه متداول است به اين مضمون كه شكوفه جاكراندا نويد بخش آمدن سال نو (ميلادي) و بهاري زيبا (در نيم كره جنوبي جهان) است كه بايد آن را به فال نيك و جشن گرفت.
اين درخت بر اساس تقويم سال تحصيلي آفريقاي جنوبي در اواخر سال در ماه اكتبر به شكوفه مي نشيند و لذا در فرهنگ عامه اين كشور به شكوفه خوش يمن براي دانش آموزان و دانشجويان معروف است.
مردم اين كشور معتقدند كه هرگاه شكوفه جاكراندا بر سر طالبي از علم و دانش ببارد، آن دانشجو و يا دانش آموز بهترين نمره را در امتحانات پايان آن سال اخذ خواهد كرد و لذا آنها بر رسم عادت براي درس خواندن و مطالعه به زير سايه اين درخت پناه مي برند تا هم با اعتماد به نفس درس بخوانند و هم نمره خوبي كسب كنند.
افشره برگ اين درخت نيز خاصيت ضد باكتري داشته و به عنوان داروي آنتي بيوتيك مورد استفاده عموم قرار مي گيرد.
در پايان ياد آور مي شود كه پرتوريا به عنوان يكي از 23 شهر خواهر خوانده تهران نيز در ايران معروف است.