خبرگزاری فرانسه در گزارشی از جوبا ( سودان ) به قلم گلومه لاوالی نوشت : دستیار ارشد بان کی مون دبیر کل سازمان ملل متحد روز جمعه هشدار داد همه پرسی درباره استقلال جنوب سودان نیازمند افزایش کمک های بشردوستانه به این منطقه خواهد بود زیرا هجوم رای دهندگان از شمال را به این منطقه درپی خواهد داشت .
والری آموس در مصاحبه با خبرنگاران در جوبا مرکز جنوب سودان گفت همه پرسی ماه ژانویه در جنوب سودان ریسک های غیر منتظره ای را درپی خواهد داشت . وی افزود علاوه بر اینکه ممکن است با نیازهای بشردوستانه جدید به علت خشونت های احتمالی مرتبط با برگزاری این همه پرسی روبرو شویم ، سرنوشت جنوبی ها که در شمال سودان زندگی می کنند و همچنین شمالی هایی که در جنوب زندگی می کنند همچنان نامشخص است .
رای دهندگان در جنوب سودان درحالی قرار است در همه پرسی نهم ژانویه شرکت کنند که برنامه ریزی برای برگزاری این همه پرسی از پیشتر با مشکلات لجستیکی روبرو بوده است . آموس تصریح کرد طی چند هفته و چند ماه آینده سرنوشت میلیون ها نفر از مردم سودان مشخص خواهد شد و زمان برای فراهم کردن مقدمات برگزاری این همه پرسی رو به پایان است اما همچنان مشکلات زیادی وجود دارد . همه پرسی در جنوب سودان که قرار است ماه ژانویه برگزار شود بخش مهمی از موافقتنامه صلح سال دو هزار و پنج بین شمال و جنوب این کشور به شمار می رود که به دو دهه جنگ داخلی در سودان پایان داد .
تحلیلگران می گویند اکثر مردم نفت خیز جنوب سودان خواستار استقلال هستند . هزاران نفر از جنوبی ها طی هفته گذشته خارج شدن از خرطوم پایتخت سودان را آغاز کرده و اکنون درحال بازگشت به جنوب در آستانه برگزاری همه پرسی هستند .
اینها به حدود دو میلیون ساکن جنوب سودان اضافه خواهند شد که پس از موافقتنامه صلح سال دو هزار و پنج به جنوب سودان بازگشته اند . اما براساس آمارهای منتشر شده همچنان حدود دو میلیون جنوبی در شمال سودان زندگی می کنند زیرا هیچ امیدی مانند کار ، خانه ، زمین و دام برای بازگشت ندارند . آموس همچنین درمورد پیامدهای ناشی از بازگشت جنوبی ها به زادگاهشان هشدار داد زیرا آنها باید جایی برای زندگی داشته باشند ، بتوانند به خدمات بهداشتی و مواد غذایی کافی دسترسی داشته باشند و اگر آنها بدون برنامه ریزی به جنوب سودان بازگردند پیامدهای انسانی وخیمی درپی خواهد داشت . سازمان ملل متحد یک برنامه فوری بیست و پنج میلیون دلاری به جنوب سودان اختصاص داده است تا دسترسی مردم این منطقه را به مواد غذایی کافی ، آب و دیگر نیازهای اولیه تضمین و همچنین از خشونت های پس از همه پرسی جلوگیری کند . اما آموس هشدار داد ما باید برای هرگونه وضع اضطراری در جنوب سودان آماده باشیم . قرار است این ماه نشستی در سطح وزیران درباره سودان در مقر سازمان ملل متحد و تنها دو روز پس از آغاز نام نویسی از شرکت کنندگان در همه پرسی این کشور که می تواند تجزیه بزرگترین کشور آفریقایی را درپی داشته باشد ، برگزار خواهد شود. مارک لیال گرانت سفیر انگلیس در سازمان ملل متحد گفت برغم تاخیرهایی که تاکنون برای برگزاری همه پرسی سودان صورت گرفته است ، همه پرسی در جنوب سودان و منطقه آبه نهم ژانویه انجام خواهد شد . ویلیام هیگ وزیر امور خارجه انگلیس ریاست این نشست را که قرار است شانزدهم نوامبر برگزار شود به عهده خواهد داشت . گرانت در کنفرانسی مطبوعاتی افزود ما معتقدیم در این لحظه حساس شورای امنیت سازمان ملل متحد باید اوضاع در سودان را از نزدیک دنبال کند . وی تصریح کرد جامعه بین المللی بار دیگر بر اهمیت برگزاری به موقع همه پرسی در جنوب سودان و منطقه آبه تاکید می کند . سفیر انگلیس در سازمان ملل متحد گفت درگیری ها در منطقه دارفور در غرب سودان نیز احتمالا در این نشست مورد بحث قرار خواهد گرفت . نام نویسی از شرکت کنندگان در همه پرسی سودان از چهاردهم نوامبر آغاز می شود . هیئت اعزامی شورای امنیت سازمان ملل متحد به سودان در سفر اخیر خود به این کشور درمورد جنگ در منطقه دارفور هشدار داد و درعین حال درمورد برگزاری به موقع همه پرسی در جنوب این کشور ابراز اطمینان کرد . برخی تحلیلگران می گویند اگر همه پرسی نهم ژانویه در جنوب سودان و منطقه نفت خیز آبه در زمان تعیین شده برگزار نشود ، این کشور ممکن است با یک جنگ داخلی جدید روبرو شود. بسیاری از دیپلمات ها از آن بیم دارند که تاخیر در برگزاری این دو همه پرسی در جنوب سودان و منطقه آبه منجر به اعلام استقبال یکجانبه جنوب سودان و آغاز درگیری های جدید در این کشور شود . تحلیلگران سیاسی می گویند زمان برای فراهم کردن مقدمات برگزاری همه پرسی در جنوب سودان رو به پایان است و اگر جنوبی ها فکر کنند شمالی ها در تلاش برای به تاخیر انداختن این همه پرسی هستند ممکن است موج جدیدی از خشونت ها در این کشور به راه بیفتد .