کارشناسان می گویند اگر مشکلات سیاسی باقی مانده در پرونده همه پرسی تعیین سرنوشت مردم جنوب سودان حل نشود، برگزاری این همه پرسی در هر شرایطی مشکل ساز خواهد بود.
هفته نامه فرانسه زبان الاهرام ابدو در پایگاه اینترنتی خود در مطلبی به قلم "عبدالعظیم حمد" درباره اوضاع سیاسی حاکم بر سودان در چند ماه مانده به برگزاری همه پرسی تعیین سرنوشت جنوب این کشور نوشت : اندک اندک راهبرد موسوم به "راه حل همه جانبه" برای حل مشکلات کنونی ناشی از درگیری های شمال و جنوب سودان جامه عمل به خود می پوشد.
همه پرسی که قرار است در نهم ژانویه سال دو هزار و یازده در بخش جنوب سودان برگزار شود.
راهبرد موسوم به "راه حل همه جانبه" از آن آنجا مهم است اگر مردم جنوب به جدایی خود از سودان رای دهند، زمینه برای تقسیم مسالمت آمیز این کشور فراهم می شود.
کشوری که اکنون سالهاست که از اختلافات قومی رنج می برد.
بحث درباره راهبرد "راه حل همه جانبه" را برای نخستین بار "باکان آموم" دبیر کل جنبش مردمی آزادیبخش سودان مطرح کرد .
این جنبش نماینده مردم جنوب در توافقنامه صلح با شمال و شریک حزب کنگره ملی حاکم بر سودان است .
با این حال ، اسکات گراتیون Scott Gration نماینده ویژه باراک اومابا در سودان ابتدا راهبرد را برای سودان مطرح کرد .
گراتیون در اظهار نظری در همین باره اعلام کرده بود دلیل نارضایی دو طرف در حل مشکلات باقی مانده ، دستور کار مذاکرات است که به دلایلی هنوز به کنار گذاشته نشده است .
وی تاکید کرده است که موفقیت مذاکرات ایجاب می کند که امتیاز دهی ها دو طرفه باشد.از سوی دیگر ، وقتی جنوبی ها حاضر نیستند آنگونه که باید درباره منطقه آبه که یک منطقه نفت خیز است مذاکره کنند.
زیرا این منطقه را جزو لاینفک سرزمین خود می دانند و همچنین حاضر نیستند هر گونه پیشنهاد برای به تعویق انداختن این همه پرسی درباره تعیین سرنوشت شان را بپذیرند، چگونه می توان انتظار داشت که این همه پرسی واقعا به خوبی به سرانجام برسد.
این در حالی است که کارشناسان می گویند اگر مشکلات باقی مانده حل نشود، برگزاری همه پرسی نیز در هر شرایطی که باشد مشکل ساز خواهد بود.
جنوبی ها حتی حاضر نیستند که یک همه پرسی ویژه نیز درباره سرنوشت آبه برگزار شود.
مشکلی که در اینجا وجود دارد این است که کسی از حکمیت بین المللی درباره منطقه آبه نیز سخنی به میان نمی آورد.
حال آنکه، حکومت مرکزی سودان(شمالی ها) این وضع را نمی پذیرند.
اکان آموم دبیر کل جنبش مردمی سودان در این باره می گوید بهایی که حکومت مرکزی سودان در ازای صرف نظر کردن از آبه مطالبه می کند ، در واقع همان در خواست هایی است که خرطوم از آمریکا مطرح کرده است .
مثلا اینکه آمریکا نام سودان را از فهرست کشورهای حامی تروریسم حذف کند ومجازات های اعمال شده علیه این کشور را نیز بردارد.
درخواست دیگری که سودان خواستار آن است هرچند که آموم آن را بیان نکرده است این است که حکم جلب بین المللی عمر البشیر لغو شود.
دادگاه کیفری بین المللی عمر البشیر را به ارتکاب جنایت علیه بشریت و جنایت جنگی در دارفور متهم کرده است .
سودان همچنین تلاش می کند که از ارجاع این پرونده به شورای امنیت سازمان ملل جلوگیری کند که در این صورت است ممکن است شورای امنیت نیز حکم بازداشت بین المللی عمر البشیر را صادر کند. اما همه اینها جنبه منفی مسئله است ، این پرونده جنبه های مثبتی نیز دارد:درست است که مشکلات زیادی سر راه برگزاری این همه پرسی وجود دارد ، اما برخی خوشبینی ها نیز در این باره وجود دارد.
زیرا عمر البیشر رئیس جمهوری سودان و سالوا کر معاون رئیس جمهوری سودان که رهبر جنبش جنوب سودان را نیز بر عهده دارد تعهد داده اند که بدون در نظر گرفتن نتیجه همه پرسی، روابط بین شمال و جنوب را در حد خوبی نگهدارند و با هر گونه اندیشه برای از سرگیری یک جنگ داخلی دیگر مبارزه کنند.