در پي بروز نوسان در قيمت بازار بورس و ارزهاي معتبر بين المللي و سوخت در سطح جهان، قيمت سوخت در آفريقاي جنوبي نيز طي هفته گذشته به طور ناگهاني و اجباري افزيش يافت.
روز جمعه بود كه قيمت هرليتر بنزين 13 درصد و هر ليتر گازوئيل 14درصد در اين كشور افزايش يافت در حالي كه اين افزايش قيمت خارج از پيش بيني قبلي دولت و حتي كارشناسان اقتصادي خارج از دولت، در اين كشور بود.
با آغاز برنامه هاي تداركاتي برگزاري بازهاي جام جهاني 2010 (خرداد ماه گذشته) در اين كشور بود كه دولت ناگزير به بالا بردن قيمت سوخت شده بود و در همان زمان وعده داده بود بلافاصله پس از برگزاري آن تورنمت جهاني قيمت سوخت را در مرحله نخست به حالت قبلي و پس از سه ماه در مهر ماه (امسال) به پايين تر از قيمت ابتداي سال ميلادي (ديماه 1388) برگرداند كه البته اين اقدام در دو مرحله با موفقيت صورت گرفت.
ولي نوسانات بازار جهاني سوخت طي يكي دو هفته اخير موجب شد قيمت سوخت از ابتداي سال 2010 در اين كشور بطور ناخواسته تا چهار مرحله افزايش يابد
چرا كه كاهش دماي هوا در زمستان نيم كره شمالي در شمال شرق و شمال غرب اروپا و نيز در منطقه شمال شرق آمريكا (كه بزرگترين بازار سوخت گرمايشي اين كشور محسوب ميشود) و در نتيجه افزايش تقاضا براي سوخت گرمايشي در اين نيمكره موجب شده است تقاضا براي سوخت و قيمت آن در جهان و به تبع حتي در اين كشور در منتهي اليه قاره آفريقا در نيم كره جنوبي نيز بالا رود.
لذا به اعتقاد تحليل گران تاثير پذيري بازار آفريقاي جنوبي در نيم كره جنوبي و دارنده سومين بازار بورس جهان پس از بورس نيويورك و لندن از اين نوسانات قيمت هاي جهاني، پديده چندان شگفت انگيزي نيست.
در هر حال در بيان عوامل مختلفي كه براي افزايش قيمت سوخت در آفريقاي جنوبي برشمرده شد، مهم ترين عامل آن افزايش قيمت سوخت جهاني و نفت خام بود كه به تبع اين افزايش قيمت جهاني، قيمت اين سوخت در بسياري از كشورهاي غير توليد كننده انرژي فسيلي نفت همچون آفريقاي جنوبي نيز افزايش يافت.
آفريقاي جنوبي كه تا 40 درصد مصرف نفت خام خود را از ايران تامين مي كند، با افزايش ميانگين بهاي هر بشكه نفت خام صادراتي ايران در هشتم آذرماه با يك دلار و 67 سنت نسبت به هفته قبل از آن، نتوانست از اين افزايش قيمت در امان بماند.
چون بر اساس آمارهاي امور بينالملل شركت ملي نفت ايران، ميانگين وزني بهاي هر بشكه نفت خام سبك ايران در هشتم آذر به مقصدهاي مختلف تغيير يافته بود بطوري كه قيمت هر بشكه نفت خام سبك ايران در بازار آفريقاي جنوبي 84 دلار و 23سنت و هر بشكه نفت خام سنگين ايران به اين بازار 82 دلار و 93 سنت رسيده بود.
براساس گزارش شركت نفت ايران طي دوره دوم آذرماه تا هشتم آذرماه، بيشترين افزايش در قيمت نفت خام سبك و سنگين ايران مربوط به بازارهاي شمال غربي اروپا، مديترانه و آفريقاي جنوبي با 21/2 دلار افزايش در هر بشكه بوده است.
كوتاه سخن اينكه بازار سوخت آفريقاي جنوبي به عنوان كشوري با رتبه نهمين كشور صنعتي جهان، تابع بازار جهاني است و لذا ناگزير شد طي هفته اخير شوك غير منتظره اي را تحمل كند و دولت اين كشور نيز ناگزير شد بطور ناخواسته قيمت سوخت را تا حدود 14 درصد افزايش دهد.
قابل توجه اينكه، كارشناسان اقتصادي براساس داده هاي بازار اقتصاد جهاني و بين المللي، حتي احتمال افزايش مجدد قيمت سوخت را در اين كشور مي دهند، چراكه عوامل تاثيرگذار بر تغييرات بازار هنوز برجاي خود هستند و لذا بايد منتظر تبعات بعدي افزايش بيشتر قيمت سوخت در بازار ديگر كالاها و خدمات مصرفي بسياري از كشورهاي جهان و بطور خاص و نمونه در آفريقاي جنوبي بود.