خبرگزاری رویترز در گزارشی از خرطوم به قلم اندرو هیونز نوشت: تحلیلگران می گویند اگر جنوبی ها در همه پرسی درباره استقلال جنوب سودان پیروز شوند و این منطقه از شمال جدا شود ، عمر البشیر رئیس جمهور سودان با خطر از دست دادن قدرت و جایگاه و همچنین نفت روبه رو خواهد شد و همین مسئله باعث شده است تا وی و متحدانش همچنان در فکر به تاخیر انداختن یا برهم زدن این رای گیری تاریخی در سودان باشند .

پیش بینی می شود مردم منطقه نفت خیز جنوب سودان به طور گسترده در این همه پرسی که قرار است نهم ژانویه برگزار شود به استقلال این منطقه رای بدهند ، مسئله ای که در موافقتنامه صلح سال دو هزار و پنج نیز که به چند دهه جنگ داخلی بین جنوب و شمال پایان داد وعده داده شده است. عمر البشیر و حزب کنگره مالی شمال وابسته به وی طی یک ماه باقی مانده به برگزاری این همه پرسی درباره استقلال جنوب سودان درخصوص چگونگی واکنش به این مسئله رفتارهای متفاوتی داشته اند. فواد حکمت تحلیلگر گروه بین المللی بحران گفت: حزب کنگره ملی حاکم بر سودان رویکردی دو سویه را در برخورد با مسئله همه پرسی درباره استقلال جنوب سودان اتخاذ کرده است. وی افزود: آنها به جامعه بین المللی ، در مصاحبه با رسانه ها و هر کس دیگری می گویند این همه پرسی به موقع برگزار خواهد شد و نتایج آن را خواهند پذیرفت ...

اما ازسوی دیگر آنها به دنبال دستیابی به زمان بیشتر هستند تا بتوانند به مسائل اقتصادی و سیاسی خودشان بپردازند. یک گروه مدنی که جنوبی ها ادعا می‌کنند به نمایندگی از حزب کنگره مالی فعالیت می کند اعلام کرد در تلاش برای متوقف کردن روند نام نویسی برای برگزاری این همه پرسی است زیرا بی‌نظمی هایی در این خصوص وجود دارد . مقامات حزب کنگره ملی سودان، رهبران جنوب را به تلاش برای تقلب در این همه پرسی متهم و اعلام کرده اند نتیجه آن را به رسمیت نخواهند شناخت . جنوبی ها نیز شمالی ها را به تلاش برای به راه انداختن جنگ بین دو طرف ازطریق بمباران مناطق جنوب متهم کرده اند .

شمالی ها نیز جنوبی را به اعلام جنگ ازطریق پناه دادن به شورشیان منطقه دارفور در غرب سودان متهم می کنند. پاگان آموم وزیر صلح جنوب سودان در مصاحبه با خبرنگاران گفت کاملا روشن است که حزب کنگره ملی درحال اجرای برنامه ای به منظور سوق دادن سودان به سمت جنگ است تا از این طریق بتوان از برگزاری همه پرسی نهم ژانویه درباره استقلال جنوب جلوگیری کرد . شورشیان سابق جنوب سودان و نیروهای وابسته به حزب حاکم عمر البشیر نیز یکدیگر را به توسل به تهدید و ارعاب در آستانه برگزاری همه پرسی درمورد استقلال جنوب سودان متهم می‌کنند.

مقامات بلند پایه جنبش آزادیبخش خلق سودان پس از بازدید از مراکز نام نویسی از شرکت کنندگان در همه پرسی نهم ژانویه اعلام کردند جنوبی هایی که در شمال زندگی می کنند تحت فشار قرار گرفته اند تا در این همه پرسی به یکپارچگی شمال و جنوب رای بدهند . آتم گارانگ Atem Garang از جنبش آزادیبخش خلق سودان گفت با جنوبی ها تماس‌هایی گرفته شده و از آنها درخواست شده است در همه پرسی درباره استقلال جنوب ، به یکپارچگی شمال و جنوب رأی بدهند. وی افزود این نوعی ارعاب در آستانه برگزاری همه پرسی به شمار می رود و برخلاف قانون است . اما حزب حاکم بر سودان چنین چیزی را رد و جنبش آزادیبخش خلق سودان را متهم کرد. یکی از مقامات حزب کنگره ملی گفت: جنبش آزادیبخش خلق سودان جنوبی ها را تشویق می‌کند از نام نویسی در شمال خودداری کنند زیرا از آن بیم دارند که جنوبی هایی که در شمال زندگی می‌کنند به یکپارچگی رای دهند و نه استقلال جنوب. وی افزود جنوبی هایی که در شمال زندگی می کنند با تهدیدهای زیادی روبرو هستند. حدود پنج میلیون جنوبی که در شمال ، جنوب و خارج زندگی می کنند مجاز به شرکت در همه پرسی درباره استقلال جنوب سودان هستند. تاکنون شمار کمی از جنوبی هایی که در شمال زندگی می کنند برای شرکت در این همه پرسی نام نویسی کرده اند.

دیپلمات ها می گویند امیدوارند اینها بخشی از یک سیاست لبه پرتگاه باشد و باعث افزایش فشارها بر دو طرف و مصالحه بیشتر آنها درباره درآمدهای نفتی شود . بااین حال تاخیر در برگزاری این همه پرسی باعث خشم جنوبی ها می شود و ممکن است منجر به آغاز درگیری های جدید شود. " بقاء سیاسی " مهمترین عاملی که درحال حاضر ذهن عمر البشیر و حزب کنگره ملی را به شدت به خود مشغول کرده این است که آیا درصورت جدایی جنوب سودان جایگاه سیاسی وی نیز تحت الشعاع قرار خواهد گرفت یا خیر. یک منبع دیپلماتیک گفت: درصورت جدا شدن و استقلال جنوب سودان ، جایگاه عمر البشیر نیز ضربه خواهد خورد زیرا او نیمی از کشور را از دست خواهد داد و تنها حاکم نیم دیگر خواهد بود . طاهر الفکی از اعضای برجسته جنبش شورشی عدالت و مساوات در منطقه دارفور گفت ما معتقدیم درصورت برگزاری همه پرسی و استقلال جنوب ، شمال ضعیف تر خواهد شد .