پایگاه اینترنتی الاهرام در تحلیلی درباره آینده سیاسی سودان نوشت: سودان و مردم این کشور پهناور افریقایی ظرف چند هفته اینده و به طور مشخص نهم ژانویه سال دو هزار و نه، با یکی از نقاط عطف تاریخ خود روبرو خواهند شد چرا که همه پرسی مهمی درباره حق تعیین سرنوشت مردم مناطق جنوبی این کشور برگزار خواهد شد.
حق تعیین سرنوشت یکی از بندهای اساسی پیمان صلح جامعی است که میان دولت سودان و جنبش خلق ازادیبخش این کشور در سال دو هزار و پنج در شهر نیواشا کنیا منعقد شد.
طبق این پیمان دو طرف توافق کردند به مردم جنوب سودان اجازه دهند از طریق برگزاری همه پرسی درباره وحدت جنوب با شمال سودان یا جدایی سرزمینهایشان از دیگر بخشهای سودان تصمیم گیری کنند.
اگر نتایج این همه پرسی مثبت باشد جنوب سودان به کشوری مستقل با نامی متفاوت، سرود ملی جدید، پرچم جدید، ارتش جدید و واحد پول جدید تاسیس خواهد شد.
این کشور جدید در صورت شکل گیری، در کشورهای خارجی سفارت خانه خواهد داشت و در سازمانهای منطقه ای و بین المللی به ویژه سازمان ملل متحد صاحب کرسی خواهد شد. همه شواهد و قراین حاکی از ان است که مردم جنوب سودان در همه پرسی اینده به جدایی این منطقه از سودان رای خواهند داد و اعلام خواهند کرد که شمالیهای سودان به مناطق جنوبی اهمیتی نداده و برای ارتقای وحدت سودان کار چندانی انجام نداده اند.
به عبارتی باید گفت جنبش خلق ازادیبخش سودان از مدتها پیش همه تلاش خود را به کار گرفته است که کشور مستقل جنوب تاسیس شود و از همین حالا مسائل مربوط به منافع و روابط بین المللی و تقویت حضور و نفوذ در عرصه داخلی و بین المللی را مد نظر قرار داده است.
مسئولان این جنبش به گونه ای عمل می کنند که همه پرسی اینده به استقلال جنوب منجر شود.
از اغاز شکل گیری این جریان، تمایل جنبش اخوان المسلمین برای رها شدن از جنوب سودان اشکار بود چرا که به اعتقاد مسئولان این جنبش، جنوب سودان مانعی در مسیر اسلامی شدن کامل حکومت سودان به شمار می رود.
برخی معتقدند جنوب سودان در استانه یک خلا راهبردی عظیمی قرار دارد که ممکن است به تنشها و طوفانهای سیاسی جدید و تشدید مناقشات داخلی سودان از جمله مناقشه کهنه دارفور در غرب این کشور منجر شود و همه پیشرفتهای صورت گرفته در این زمینه را دگرگون کند.
خلا راهبردی زمانی ایجاد می شود که در یک کشور یا منطقه قدرت حاکم وجود نداشته باشد. اظهار نظرهای تند و حتی جنگ طلبانه، تشدید اختلافات و تنشها بر سر منطقه نفت خیز مورد مناقشه ابیه در حدفاصل جنوب و شمال سودان، تردیدهای مربوط به برگزاری به موقع همه پرسی درباره جنوب، همه و همه نشانه های هشدار دهنده ای هستند که نگرانیهای جامعه بین المللی را درباره این کشور افریقایی تشدید می کند. با نزدیک شدن به زمان برگزاری همه پرسی در جنوب سودان و افزایش احتمال جدا شدن جنوب سودان از این کشور، ترس از بازگشت به دوران جنگ داخلی، سودانیها و کل جامعه بین المللی را نگران کرده است.
برخی کارشناسان می گویند فاجعه جنگ داخلی جدید در سودان می تواند از انچه در سومالی اتفاق افتاد، بدتر باشد چرا که در سومالی وحدت نژادی و مذهبی وجود دارد اما در سودان تنوع گروههای نژادی و مذهبی اوضاع را پیچیده تر کرده است.
ابهامات، اشفتگیها و تناقضات زیادی درباره سودان وجود دارد اما هنوز هیچ چیز مشخص نیست، برگزاری همه پرسی می تواند دو روی کاملا متفاوت داشته باشد که یک روی ان جنگ است و روی دیگر ان صلح. یکی از مسائل اختلاف برانگیز در روند سیاسی سودان، منطقه نفت خیز مورد مناقشه ابیه است.
مقامات شمال و جنوب سودان درباره تقسیم منابع نفتی اختلافات گسترده ای دارند که می تواند در نهایت به وقوع مناقشه جدید در این کشور منجر شود.
منطقه ابیه منطقه ای نفت خیز است که در مرزهای شمال و جنوب سودان قرار دارد و دو طرف ادعای مالکیت ان را دارند.جمعیت منطقه مورد مناقشه ابیه از اعضای قبیله انگوک دینکا که به شورشیان پیشین جنوب وفادار هستند و همچنین اعضای قبیله صحرا نشین مصریه که با توجه به فصول سال کوچ می کند تشکیل شده است.
گفته می شود قبیله مصریه به دولت مرکزی سودان به ریاست جمهوری عمرالبشیر وفادار است.
تعیین حدود و مرزهای منطقه ابیه در سودان که به موضوع اختلاف میان شمال و جنوب این کشور تبدیل شده، ممکن است زمینه را برای تشدید تنش و درگیریهای جدید در این کشور فراهم کند. سودان در حال حاضر حدود پانصد هزار بشکه نفت خام در روز تولید می کند که از این مقدار، یک سوم ان در میادین نفتی جنوب سودان یا در میادین نفتی واقع در مناطق مورد مناقشه میان شمال و جنوب تولید می شود. گفته می شود دستیابی به توافق میان شمال و جنوب سودان بستگی به سهمی دارد که در میادین نفتی جنوب به شمال سودان اختصاص خواهد یافت.
جنوب سودان که یک منطقه محصور در قلب قاره افریقا به شمار می رود، برغم داشتن منابع نفتی، از داشتن خطوط لوله انتقال نفت بی بهره است و صادرات نفت تولید شده در این منطقه از طریق خطوط لوله ای که در شمال سودان کشیده شده است، صورت می گیرد، همین مسئله دو بخش شمالی و جنوبی سودان را مجبور کرده است در این زمینه با یکدیگر همکاری کنند.
