رئیس جمهور سودان سیاستهای استعماری انگلیس را عامل به وجود آمدن گرایشهای جدایی طلبانه در جنوب این کشور دانست.

عمر حسن البشر در گفتگو با شبکه تلویزیونی الجزیره درباره آخرین تحولات پیش از همه پرسی جنوب درباره علت درخواست جنوبی ها برای جدایی به جای وحدت گفت : نمی توان گفت که همه ساکنان جنوب خواهان جدایی هستند ، جنوب از سال 1955 در جنگ به سر می برد و این جنگ تاثیرات منفی بر تمام ساکنان جنوب گذاشت چه کسانی که در جنوب به سر بردند آنها معتقد بودند پایان این رنج و سختی تنها با جدایی از شمال و تشکیل کشوری در جنوب امکان دارد. البشیر درباره توافقنامه نیواشا در سال 2005 و وعده محقق نشده خود به سودانی ها درباره وحدت گفت : دولت فدرال به مفاد توافقنامه پایبند بود زیرا بر این باور است که از آنچه توافقنامه صلح برای ساکنان جنوب به همراه داشته است رضایت دارد بنابراین به اجرای این توافقنامه پایبند بودیم ولی جنبش خلق تصمیم گرفت خواستار جدایی شود. خبرنگار الجزیره پرسید شما متهم هستید که همواره مسؤلیت جنگ و جدایی را به توطئه و خارج از سودان نسبت می دهیدکه البشیر گفت : جنگ سال 1955 آغاز شد یعنی پیش از اعلام استقلال سودان، استعمار انگلیس قانون موسوم به مناطق محروم را وضع کرد و جنوب سودان را منطقه بسته اعلام کرد و از سفر شمالی ها به جنوب بدون روادید جلوگیری کرد.

رئیس جمهور سودان به اقدامات مختلف استعمارگران انگلیس و زمینه سازی آنها برای تجزیه این کشور اشاره کرد و گفت : استعمار انگلیس مانع رواج و تکلم به زبان عربی در جنوب شد و اعلام کرد هر کس به زبان عربی تکلم کند شلاق خواهد خورد، استعمار حتی اجازه نداد جنوبی ها پوشش شمالی ها را استفاده کنند که جنوب همچنان از این مساله رنج می برد، استعمار حتی مانع کاربرد اسامی عربی در جنوب شد و مسلمانان جنوب به شمال رانده شدند و استعمارگران کمربند حائل میان شمال و جنوب ایجاد کردند. وی در پاسخ به خبرگار الجزیره که گفت ولی در آن زمان(زمان استعمار انگلیس) سودان متحد و یکپارچه باقی ماند و در زمان شما جدا می شود، گفت : سودان در ظاهر متحد بود ولی در حقیقت، این کشور از زمان تحمیل قانون مناطق محروم در زمان استعمار جدا شد. وی درباره توانایی جنوب سودان برای تشکیل دولت مستقل گفت:ما می گوییم جنوب یقینا از مشکلات فراوانی رنج می برد .شمال سودان هیچ ظلمی در حق ساکنان جنوب روا نداشت بلکه سیاستهای استعمار سبب گرایش جدایی طلبانه شد. البشیر درباره روابط شمال و جنوب پس از جدایی جنوب خاطر نشان کرد : شمال و جنوب باید روابط میان خود را در چارچوب توافقنامه ها و وضع قوانینی حفظ کنند. البشیر درباره اینکه آیا از برقراری رابطه میان جنوب و اسرائیل نمی ترسد؟ گفت : من از این رابطه نمی ترسم مگر اینکه این رابطه بر ضد شمال باشد، اگر این رابطه برای عمل خصمانه بر ضد شمال به کار رود برای ما پذیرفتنی نیست، کشورهای همسایه ما رابطه با اسرائیل دارند و سفارتخانه های اسرائیل در آن کشورها وجود دارد که به خودشان ربط دارد، اما درباره ما اگر حضور اسرائیل بر ضد شمال به کار رود با آن مخالفت خواهیم کرد برقراری روابط میان جنوب سودان و اسرائیل یک مساله مربوط به جنوبی هاست در صورتی که این مساله بر شمال سودان تاثیر نداشته باشد . البشیر درباره احتمال ازسرگیری جنگ میان شمال و جنوب در صورت جدایی این منطقه گفت : اراده سیاسی قوی درباره اینکه دیگر به جنگ بازنگردیم وجود دارد و برادران جنوبی ما هم این باور را دارند که ازسرگیری جنگ به نفع آنها نیست مسائل موجود میان شمال و جنوب را می توان حل کرد، وقتی که بتوان مساله بزرگی مانند جنوب را از طریق جدایی حل کرد مسائل دیگر مسائل جانبی است و می توان حل کرد. وی درباره منطقه ابیی اظهار داشت : ملاک اساسی درباره این منطقه توافقنامه امضا شده است.

ما برای دستیابی به راهی برای حل مسائل حل نشده میان شمال و جنوب تلاش می کنیم اما برخی از این مسائل به زمانی طولانی برای حل نیاز دارند. رئیس جمهور سودان تاکید کرد : ما مخالف حضور بیگانگان در ابیی هستیم و دولت برخاسته از مردم این منطقه برای اداره آن کافی است. وی درباره وضعیت مرزها پس از جدایی جنوب اظهار داشت : وضعیت مرزی میان شمال و جنوب به همان حالت خود باقی می ماند تا زمانی که گزارشهای کمیته های فنی کامل شود و به توافقی در این زمینه دست پیدا کنیم. البشیر هشدار داد:در صورتی که قبیله الدینکا(یکی از دو قبیله اصلی ساکن منطقه ابیی) دست به اقدامات یکجانبه در خصوص وضعیت ابیی بزند امکان وقوع جنگ وجود دارد. رئیس جمهور سودان درباره نقش اعراب در خصوص جدایی جنوب و اینکه آیا نقش عربی در کمک به سودان برای حفظ وحدت این کشور شکست خورده ا ست؟ گفت : اعراب به این خاطر از دخالت خودداری کردند تا متهم به حمایت از شمالی که اکثریت آنها عرب هستند نشوند.اگر به نقش اعراب در خصوص مساله سودان و جنوب نگاه کنیم می بینیم در سطح مطلوب نیست. البشیر در ادامه گفت : ما به ایجاد فرمول فدرالی میان شمال و جنوب به شیوه اتحادیه اروپا فکر می کنیم . وی افزود : این مردم جنوب هستند که تصمیم می گیرند آیا سودان یک کشور متحد یا یکپارچه باقی بماند یا اینکه به دو کشور تقسیم شود.

اما شهروندان جنوبی در صورتی که گزینه جدایی را انتخاب کنند از همان حقوقی که شمالی ها دارند دیگر نمی توانند برخوردار باشند اما حقوق و دارایی های آنها در شمال حفظ خواهد شد. البشیر درباره حضور گروههای مخالف در جنوب در صورت جدایی این منطقه اظهار داشت : شمال و جنوب متعهد شده اند که هیچ یک از گروههای مخالف طرف مقابل میزبانی نکنند چرا که به نفع دو طرف است و نقش مرزها را در تامین منافع تقویت می کند. رئیس جمهور سودان به نقش منفی آمریکا در ارتباط با تحولات کشورش اشاره کرد و گفت : آمریکا در مرحله گفتگو درباره توافقنامه فراگیر صلح سودان وعده هایی داد اما پس از این توافقنامه، آمریکایی ها نه تنها از وعده های خود برای لغو تحریمهای سودان شانه خالی کردند بلکه پرونده دارفور را باز کردند. رئیس جمهور سودان در واکنش به مواضع گروههای مخالف در خارطوم که ریاست جمهوری وی را پس از جدایی جنوب فاقد مشروعیت می دانند گفت : در صورت جدایی جنوب هیچ انتخاباتی برگزار نخواهد شد و قانون اساسی میان ما و مخالفان داوری خواهد کرد و گفتگو میان ما همچنان ادامه دارد. البشیر تصریح کرد : در صورت جدایی جنوب، قانون اساسی سودان بازنگری خواهد شد و مفادی که برای جنوبی ها مهم است حذف خواهد شد. وی بار دیگر تاکید کرد : قانون مناطق محروم و سیاست استعماری انگلیس سبب به وجود آمدن فرهنگهای مختلف و گرایشهای مختلف و وضعیت بسیار متفاوت از نظر سیاسی و اقتصادی و اجتماعی در جنوب در مقایسه با شمال شد. البشیر در واکنش به اتهامات وارده علیه وی گفت : ما اصل میانه روی و اعتدال را در اجرای شریعت اسلامی بدون افراط و تفریط رعایت می کنیم. رئیس جمهور سودان در ادامه اظهار داشت : در سودان همه جریانهای اسلامی در کنار یکدیگر همزیستی مسالمت آمیز دارند. البشیر درباره وضعیت دارفور گفت : گروههای مسلح دارفور نماینده مردم دارفور نیستند و راه حل مشکل دارفور باید از خود ساکنان دارفور باشد نه دیگران . رئیس جمهور سودان افزود : پس از تکمیل میانجی گری قطر درباره دارفور، گفتگوها را به داخل سودان منتقل خواهیم کرد.