خبرگزاری فرانسه در گزارشی از واشنگتن به قلم استفان کولینسون نوشت : تلاش های دیپلماتیک فشرده آمریکا که باراک اوباما رئیس جمهور این کشور شخصا هدایت آن را به عهده دارد به همراه نگرانی ها درمورد آغاز درگیری های خونین در سودان می تواند برگزاری همه پرسی در این کشور را درباره استقلال منطقه جنوب سودان که قرار است یکشنبه برگزار شود تضمین کند .
ماهها پس از هشدار اوباما درمورد اینکه میلیون ها نفر در سودان در معرض خطر هستند و ابراز نگرانی هیلاری کلینتون وزیر امور خارجه آمریکا درمورد اوضاع در این کشور و تشبیه کردن آن به یک بمب ساعتی به نظر می رسد سناریوهای بدی که در مورد سودان پیش بینی شده بود روندی معکوس به خود گرفته است و پیش بینی می شود پس از برگزاری این همه پرسی دو منطقه جنوب و شمال در سودان از یکدیگر جدا شوند . با این حال پس از جدا شدن این دو منطقه سودان از یکدیگر و استقلال جنوب ، مشکلاتی پیش روی هر دو منطقه خواهد بود که منابع نفتی و مسئله مرزها از مهمترین آنها به شمار می رود .
به هر حال پیش بینی می شود این همه پرسی در زمان تعیین شده و بدون خشونت های گسترده برگزار شود . پیش بینی می شود همه پرسی درباره استقلال جنوب سودان که در موافقتنامه صلح سال دو هزار و پنج بین شمال و جنوب نیز به آن اشاره شده است منجر به جدایی این دو منطقه از یکدیگر شود اما اینکه دو کشور چگونه درمورد مسائل اقتصادی ، منابع و جمعیت با یکدیگر به توافق خواهند رسید چیزی است که به زمان نیاز دارد. حتی هنوز درمورد نام جنوب سودان به عنوان یک کشور مستقل تصمیم گیری نشده است.
آلی ورجی کارشناس مسائل انتخابات گفت فقدان موافقتنامه درمورد تدابیر و ملزومات پس از برگزاری همه پرسی باعث افزایش احتمال به چالش کشیده شدن نتایج رای گیری و آغاز درگیری ها شده است. وی افزود هرگونه تاخیر در برگزاری همه پرسی درباره استقلال جنوب سودان ممکن است کشور را با بحرانی ملی روبرو کند . حقوق شهروندی ، توافق درباره یک مرز مشترک بین شمال و جنوب پس از جدا شدن این دو منطقه از یکدیگر و چگونگی گشت زنی در این مرز ، تقسیم دارایی ها و بدهی ها ، تقسیم منابع نفتی و رود نیل ، توافق درباره وضع منطقه نفت خیز آبه و هماهنگی درباره سیاست های اقتصادی همگی از مسائل مهمی است که می بایست پیش از برگزاری همه پرسی نهم ژانویه درمورد آنها توافق حاصل شود . شمالی ها و جنوبی ها هیچکدام دیگر تحمل بازگشت به جنگی جدید را ندارند و اکثر آنها خواستار توافق دو طرف درباره تقسیم منابع نفتی پس از جدایی این دو منطقه از یکدیگر هستند . سازمان ملل متحد اعلام کرده است در صورتیکه پس از این همه پرسی در سودان جنگی آغاز شود ، صدها هزار سودانی ممکن است به کشورهای همسایه فرار کنند . برخی تحلیلگران می گویند مناقشات برسر مناطق نفت خیز سودان و دیگر مسائل در این کشور ممکن است منجر به آغاز درگیری پس از برگزاری همه پرسی نهم ژانویه شود . کمیساریای عالی آوارگان سازمان ملل متحد که برنامه هایی را برای مقابله با پیامدهای ناشی از آغاز جنگ در سودان پس از استقلال جنوب و آواره شدن مردم این منطقه تهیه کرده است اعلام کرد حدود صد هزار ساکن جنوب سودان ممکن است به اوگاندا ، صد هزار نفر به کنیا ، هشتاد هزار نفر به اتیوپی و پنجاه هزار نفر به مصر فرار کنند . اگرچه موفقیت نهایی این همه پرسی در آینده مردم سودان تاثیرگذار خواهد بود اما ازسوی دیگر واشنگتن نیز ممکن است آن را به عنوان یک موفقیت دیپلماتیک برای خود تلقی کند. باتوجه به احتمال وقوع یک فاجعه بشری در سودان و به خطر افتادن دسترسی آمریکا به آفریقا و جهان عرب ، اوباما تشدید دیپلماسی در آمریکا ، سازمان ملل متحد و متحدانش را خواستار شده است . بیست و چهار سفر اسکات گرشن فرستاده آمریکا به منطقه ، دهها نشست میانجی گرانه و درخواست های اوباما از بازیگران کلیدی در سودان مانند سالوا کر معاون اول رئیس جمهور سودان بخشی از این تلاش ها به شمار می رود. روز جمعه نیز فرستادگان آمریکا و متحدانش عازم سودان شدند تا در آخرین لحظات باقی مانده تا برگزاری همه پرسی در این کشور اطمینان یابند که هیچ بحرانی باعث خارج شدن این روند از مسیر خود نخواهد شد . سناتور جان کری که ظاهرا بطور غیر رسمی به عنوان میانجی گر دولت آمریکا در سودان ایفای نقش می کند گفت درصورتیکه دولت سودان به وعده خود درمورد برگزاری این همه پرسی عمل کند ، آمریکا نیز ممکن است برخی از تحریم هایش را علیه این کشور لغو کند . مارینا اوتاوی از موسسه تحقیقاتی کارنگی گفت این اقدامات اوباما می تواند در تغییر عملکرد عمر البشیر رئیس جمهور سودان تاثیر گذار باشد .
وی افزود گمان می کنم این اقدامات می تواند عمر البشیر را متقاعد کند که باید همه پرسی را در زمان مقرر برگزار کند. هدف اصلی آمریکا از اینگونه اقدامات ، چین است که از حامیان عمر البشیر به شمار می رود که به جرم جنایات جنگی در منطقه دارفور در غرب سودان با حکم بازداشت دیوان کیفری بین المللی روبرو است. مسائلی مانند جدا شدن شمال و جنوب سودان از یکدیگر و دموکراسی در این کشور می تواند برای حاکمان کمونیست در چین که از منافع ملی سودان ازجمله نفت و معادن این کشور سود می برند نگران کننده باشد . با این حال پکن نیز برگزای یک همه پرسی آزاد ، عادلانه ، شفاف و آرام را در سودان خواستار شده است .
