خبرگزاری شین هوا در گزارشی از کامپالا به قلم رونالد سکانددی نوشت : درحالیکه همه پرسی درباره استقلال جنوب سودان وارد دومین روز خود می شود و باتوجه به اینکه این رای گیری به احتمال زیاد جدایی جنوب سودان را از شمال این کشور به دنبال خواهد داشت ، یک تحلیلگر سیاسی و استاد دانشگاه گفت چالش های ژئوپولتیک در انتظار جدیدترین کشور آفریقاست .

وامباستیا دبسا Mwambustya Ndebesa استاد تاریخ در دانشگاه ماکرره Makerere اوگاندا در مصاحبه با خبرگزاری شین هوا افزود منافع نفتی ، بنیادگرایی اسلامی و مسیحی و استفاده از آب رود نیل از جمله مسائل کلیدی است که این کشور جدید و قاره آفریقا با آنها روبرو خواهد بود . جدایی شمال از جنوب در سودان در موافقتنامه صلح جامع سال دو هزار و پنج نیز که به دو دهه جنگ داخلی بین شمال و جنوب پایان داد وعده داده شده است .

در این جنگ حدود دو میلیون نفر کشته و میلیون ها نفر نیز بی خانمان شدند. طرف های درگیر در سودان پس از امضا موافقتنامه صلح جامع سال دو هزار و پنج موافقت کردند برای تصمیم گیری درباره وحدت شمال و جنوب یا جدا شدن این دو منطقه از یکدیگر همه پرسی برگزار کنند . چندین دهه است شمالی ها در سودان متهم به تلاش برای به حاشیه راندن جنوبی ها و اسلامی کردن این منطقه متهم شده اند .

این مسئله باعث شد تا جنوبی ها چندین دهه شورش را تا سال دو هزار و پنج آغاز کنند .

سال دو هزار و پنج نیز دو طرف در شهر نایواشا Naivasha در کنیا موافقتنامه صلح جامع بین شمال و جنوب را امضا کردند که به درگیری بین دو طرف پایان داد . دبسا تصریح کرد جدایی جنوب از شمال ممکن است منجر به مطرح شدن درخواست هایی برای جدا شدن منطقه دارفور در غرب سودان از شرق این کشور شود . وی گفت اگر رهبران سودان به بهانه های مذهبی و نژادی به جدا کردن مردم در منطقه ادامه دهند ، اقدامات جدایی طلبانه در دیگر نقاط آفریقا نیز آغاز خواهد شد . ناظران می گویند متحد باقی ماندن سودان مطلوب است زیرا این قاره بر تلاش برای اتحاد متمرکز است و نه جدایی از یکدیگر .

آنها همچنین معتقدند جدایی جنوب از شمال سودان به معنی تضمین پایان یافتن درگیری ها در جنوب نیست زیرا این منطقه همچنان با تنش های قومی روبرو است . دبسا گفت باتوجه به اینکه از ابتدا درگیری بین اعراب شمال و سیاه پوستان جنوب بوده است ، این تنش های نژادی مهمترین چالش پیش روی جنوبی ها خواهد بود . وی افزود قبایلی در جنوب سودان وجود دارند که گمان می کنند گروهی دیگر در تلاش برای سلطه بر آنها هستند و این چالشی است که مقامات سودان باید به آن توجه داشته باشند . تحلیلگران می گویند حقوق شهروندی ، توافق درباره یک مرز مشترک بین شمال و جنوب پس از جدا شدن این دو منطقه از یکدیگر و چگونگی گشت زنی در این مرز ، تقسیم دارایی ها و بدهی ها ، تقسیم منابع نفتی و رود نیل ، توافق درباره وضع منطقه نفت خیز آبه و هماهنگی درباره سیاست های اقتصادی همگی از مسائل مهمی است که می بایست شمال و جنوب پس از جدایی از یکدیگر درمورد آنها به توافق برسند . شمالی ها و جنوبی ها هیچکدام دیگر تحمل بازگشت به جنگی جدید را ندارند و اکثر آنها خواستار توافق دو طرف درباره تقسیم منابع نفتی پس از جدایی این دو منطقه از یکدیگر هستند . اگرچه سال دو هزار و پنج موافقتنامه صلحی با جنوبی ها امضا شد اما اکثر نقاط سودان همچنان با ناآرامی هایی روبرو است و این ناشی از سیاست های دولت در متمرکز کردن ثروت در دستان یک گروه کوچک از نخبگان اسلامگرا و فقیر نگه داشتن مابقی کشور است .