سقوط حکومت زین العابدین بن علی تحت فشار تظاهرات و راهپیمایی های اعتراض آمیز مردم تونس، قبل از هر چیز هشداری به رژیم های حاکم در کشورهای عربی است.
خبرگزاری فرانسه در تحلیلی درباره تحولات سیاسی تونس به نقل از کارشناسان مسائل سیاسی اعلام کرد سقوط رژیم زین العابدین بن علی تحت فشار تظاهرات و راهپیماییهای اعتراض آمیز مردم تونس، قبل از هر چیز هشداری به رژیم های حاکم در کشورهای عربی است.
زیرا وضع و شرایط زندگی مردم کشورهای عربی شبیه وضع و شرایط زندگی مردم تونس است.
یک شوخی اکنون در بین مردم قاهره با این مضمون شایع شده است که هواپیمای زین العابدین بن علی وارد شرم الشیخ(اقامتگاه حسنی مبارک رئیس جمهوری مصر) شد، نه به خاطر آنکه در آنجا بماند بلکه می خواست مسافران بیشتری را سوار کند!. عمر حمزاوی کارشناس مسائل سیاسی بخش خاورمیانه بنیاد کارنگی آمریکا در این باره میگوید:انقلاب یاسمن تونس، نخستین قیام مردمی از این دست است که موفق می شود یک رئیس جمهور را در یک کشور عربی سرنگون کند.
از همین رو، می تواند الهام بخش مردم دیگر کشورهای عربی باشد.
این کارشناس می افزاید: همه عناصری که منجر به سقوط رژیم زین العابدین بن علی در تونس شد، در بین دیگر کشورهای عربی از مغرب و الجزایر گرفته تا مصر و اردن وجود دارد.
در این کشورها نیز بیکاری و سرکوب اعتراض مردمی توسط ماموران پلیس بیداد می کند و رژیم های حاکم بر آن در راه برقراری دموکراسی مانع تراشی می کنند.
حمزاوی در بخش دیگر از سخنان خود تصریح می کند مورد تونس همچنین نشان می دهد که تغییرات می تواند از خود جوامع عربی آغاز شود و مانند عراق دیگر لازم به تهاجم اشغال یک کشور نیست و این درس بزرگی برای رژیم های خودکامه و مستبد است.
روزنامه النهار لبنان نیز در شماره امروز خود می نویسد : این رویداد بزرگ و بی سابقه در جهان بدون شک در بیش از یک کشور عربی دیگر منطقه بازتاب پیدا خواهد کرد .
بی جهت نیست در گردهمایی تونسی های مقیم قاهره که سقوط رژیم زین العابدین بن علی را جشن گرفته بودند تعداد زیادی از مردم مصر نیز شرکت کرده بودند.
تونسی ها در این گردهمایی حتی این شعار نیز سر می دادند که مصریها ، این بار نوبت شماست .
بلال ساب محقق دانشگاه مریلند آمریکا در این باره میگوید:سیاست در خاورمیانه معمولا خیلی سریع از کشوری به کشور دیگر سرایت پیدا می کند و علت آن نیز این است که کشورهای عربی فرهنگ و زبان مشترکی دارند و از طرفی مرزهای آنها نیز نفوذ پذیر است. در الجزایر ، کشور همسایه تونس ، خشونت های مرگباری در اعتراض به افزایش قیمت ها، بیکاری لجام گسیخته و تورم بالا رخ داده است.
در الجزایر نیز مردم خواستار سرنگونی رژیم عبدالعزیز بوتفلیقه شده اند.
برخی دیگر از کارشناسان مسائل سیاسی نیز بر این باورند که پیامی که مردم تونس فرستادند در جهان عرب خیلی خوب شنیده شده است اما فعلا دشوار است که تاثیرات کوتاه مدت این انقلاب را در دیگر کشورهای عربی ارزیابی کرد . عمرالشبکی کارشناس مسائل سیاسی الاهرام قاهره نیز در این باره میگوید: شک و تردید هایی که درباره چگونگی انتقال قدرت در تونس وجود دارد خود حاکی از آن است که درباره تحولات این کشور باید احتیاط به خرج داد.
اما اینکه آیا ممکن است تحولی که در تونس روی داده است در دیگر کشورهای عربی از جمله در الجزایر و مصر نیز رخ دهد، پیش بینی مشکل است. در همین راستا ، دولت های مصر و الجزایر خطر سوء استفاده گروههای اسلامگرا را از وضع موجود در تونس گوشزد کرده اند. الشبکی با این حال میگوید: ما نباید درباره سرایت قیام مردم تونس به دیگر کشورهای عربی زیاد خوشبین باشیم زیرا ظرفیت رژیم های مستبد در جهان عرب برای بقا نباید کم ارزیابی شود.
وی در توضیح این استدلال خود میگوید نباید فراموش کرد که رژیم زین العابدین بن علی هیچ گونه امکانی فعالیتی برای جوامع مدنی و مخالفان در داخل کشور باقی نگذاشته بود.
اما در کشوری مثل مصر، رژیم حاکم بر آن، سوپاپهای اطمینانی را باقی گذاشته است .
وجود همین سوپاپ باعث شده است تا مردم گاهی اوقات خشم خود را فرو بریزند و این چنین جامعه منفجر نشود.
کلر اسپانسر رئیس برنامه خاورمیانه / شمال آفریقا موسسه چاتهام هاوس در لندن در این باره می گوید: امکان اینکه مردم الجزایر نیز راه مردم تونس را در پیش گیرند، جای سئوال دارد. زکی لیدی مدیر تحقیقات علوم سیاسی پاریس نیز در این باره می گوید : توانایی رژیم های عربی در پی گرفتن این ابتکار مردم تونس ، با توجه به مصیبت هایی که مردم تونس در این راه متحمل شدند جای شک و تردید دارد.