پژوهشگر بخش خاورمیانه در مرکز کارنگی آمریکا گفت: رویداد تونس به رژیم های عرب منطقه هشدار داد باید تغییراتی در ارتش خود بوجود آورند که بدون شک از این به بعد اقداماتی به اجرا می گذارند تا مطمئن شوند ارتش در کنار آنها و نه مردم است.
به گزارش شبکه فرانس 24، quotation mark لهسن آشی quotation mark در گفتگو با این شبکه خاطرنشان کرد: بدیهی است واکنش ها به تحولات تونس با توجه به آنکه حادثه ای غیر منتظر بود، متفاوت و وسیع بود.
همه کشورهای منطقه و جهان عرب از حوادث تونس متاثر و نگران شدند زیرا شباهتهای زیادی از نظر فرهنگی ، زبان و رژیم هایی که بر کشورهای عربی حاکم است وجود دارد.
از نظر اجتماعی ،یکی از وجه تشابه ها بیکاری جوانان است که در کل منطقه شمال آفریقا و برخی دیگر کشورهای عربی منطقه خاورمیانه بسیار بالاست.
از این گذشته میزان تورم در این کشورها اکنون به حد بی سابقه ای رسیده و این باعث شده است تا قدرت خرید مردم کاهش یابد.
از نظر سیاسی محدودیتهایی که برای آزادی های سیاسی و مطبوعاتی در کشورهای جهان عرب اعمال می شود و محدودیت هایی که برای احزاب مخالف رژیم های حاکم اعمال می شود تقریبا در همه کشورهای عربی شبیه به هم است.
رژیم های حاکم برای آنکه با اعتراضات اجتماعی مقابله کنند، قیمت مواد اولیه مورد نیاز مردم مانند قیمت غلات ،روغن ، شکر را کاهش داده اند و این در حالی است که قیمت این مواد اولیه در سطح جهانی افزایش یافته اند.
در همین راستا بود که سران کشورهای عربی در نشست شرم الشیخ با توجه به نگرانی که درباره وضع اجتماعی کشورهای خود داشتند بر راه اندازی صندوقی برای تقویت تعاون و تامین مالی طرح های جوانان تاکید کردند.
واکنش رژیم های عربی به انقلاب مردم تونس حالت اقتصادی و اجتماعی داشته است.یعنی این رژیم ها سعی کرده اند با فراهم کردن اقدامات تسیهلاتی از قیام و اعتراض مردم کشورشان جلوگیری کنند.
این کارشناس در بخش دیگر از سخنان خود به بررسی شباهت ها و تفاوت های کشورهای عربی از نظر سیاسی پرداخت و اعلام کرد رژیم حاکم بر تونس نسبت به دیگر رژیم های کشور عربی مستبدتر بود.
یعنی در تونس واقعا هیچ مجالی و فضایی برای فعالیت احزاب مخالف نبود.اما در برخی دیگر از کشورهای عربی منطقه به احزاب و گروههای مخالف اجازه اندک مشارکتی در فعالیتی های سیاسی و اجتماعی را می دهند.
در زمینه آزادی بیان و مطبوعات در برخی دیگر از کشورها ، اندکی اجازه فعالیت را می دهند.
دومین تفاوت بین وضع حاکم در تونس و کشورهای عربی به مسئله فساد مالی و فساد اداری بر می گردد.
در برخی دیگراز کشورهای منطقه فساد مالی و اداری دامنه گسترده تر داشت.
اما درتونس همه فسادها حول خانواده بن علی جمع شده بود .
در نتیجه همه نگاه ها به سوی این خانواده دوخته شده بود.
رویداد تونس به رژیم های عرب منطقه گوشزد کرد باید تغییراتی در ارتش خود به وجود آورند.
زیرا در تحولات تونس ، ارتش نقش مهمی ایفا کرد .
رژیم های عربی ، بدون شک از این به بعد اقداماتی به اجرا در می آورند که مطمئن شوند ارتش در کنار آنها و نه مردم است.
البته از سوی دیگر اقدامات گشایشی نیز انجام خواهد گرفت .
به عنوان مثال، از ارتش و نیروهای انتظامی به طور اکید خواسته خواهد شد که با مردم درگیر نشوند.
تصور اینکه رژیم های عربی برای پیشگیری از قیام و شورش های مردمی ،در کوتاه مدت به دموکراسی روی بیاورند ساده انگاری است زیرا حاکمان این کشورها می دانند که آنچه در تونس رخ داد برای کشورهای آنها اثر دومینو نخواهد داشت.
برخی ازویژگی های مردم تونس از جمله سطح سواد، شهرنشینی ،وجود یک طبقه متوسط قابل مقایسه با دیگر کشورهای عربی نیست.
بی جهت نیست که در تظاهرات مردم تونس علاوه بر جوانان ، ما شاهد پزشکان ،وکلا،استادان دانشگاه ،دانشجویان و زنان نیز بودیم .
یعنی نمایندگان همه اقشار جامعه دراین تظاهرات وجود داشتند.
پایگاههای اینترنتی اجتماعی در کشورهای دیگر عربی مانند مصر نیز وجود دارد اما این کافی است برای قیام مردمی ، بسیج مردم و نقش احزاب مخالف خیلی مهم است و در تونس همه این عوامل وجود داشتند.
در تونس احزاب مخالف دیدگاه تقریبا واحدی در مبارزه خود با رژیم بن علی داشتند.
اما در دیگر کشورهای عربی اینگونه نیست و بین احزاب مخالف اختلافات زیادی وجود دارد.
برخی احزاب مخالف که در کشورهای دیگر عربی وجود دارند بیشتر گرایش اسلامی دارند و از این نظر با دیگر احزاب اختلاف اساسی دارند.