خبرآنلاین - جوانان عرب از دست به دست شدن قدرت در سرزمین های مادری به تنگ آمده اند



سایمون تیسدال
افزایش بهای مواد غذایی، فساد مالی دولتمردان، فقر اقتصادی ، نرخ بالای بیکاری جوانان و دولت های خودکامه وجه تشبیه هایی هستند میان کشورهایی که این روزها شاهد راهپیمایی های اعتراض آمیز در جهان عرب هستند، از الجزیره گرفته تا مصر. وجه اشتراک مخفی دیگری نیز در این میان به چشم می خورد. در سرتاسر جهان عرب ، رهبران به دنبال واگذاری قدرت به فرزندان ذکور محبوب خود هستند.این شیوه از انتقال قدرت با میل و اراده آنها که به دنبال حقوق مدنی خود هستند در تناقض کامل است . علاوه بر این سهم زنان از قدرت نیز در این شیوه موروثی نادیده گرفته می شود . پس از انتفاضه موفقیت آمیز در تونس که دولت خودکامه بن علی را از قدرت پایین کشید، دیگر کشورهای منطقه به هیاهو افتاده اند که شاید این انقلاب ویروسی باشد. این روزها جوانان عرب از شاهزاده گانی که قرار است شاه شوند بیزارند.

مصر: مصری ها مدت هاست گمان می کنند که رهبر نه چندان جذاب آنها حسنی مبارک 82 ساله که قدرت را در سال 1981 به شکل غیرقابل پیش بینی از انور سادات تحویل گرفت، می خواهد کرسی را به فرزند خود جمال تحویل دهد . جمال بانکداری تحصیل کرده غرب است که در حال حاضر معاونت حزب دموکرات ملی متبوع پدر را عهده دار است . با این همه جمال برخلاف پدر نه تجربه نظامی گری دارد و نه سابقه حضور در پست های اجرایی. البته وی نیز درست مانند پدرش از کمبود محبوبیت در میان هموطنان رنج می برد. این روزها در مصر خبری منتشر شد مبنی بر فرار جمال با خانواده اش از مصر که البته همگان را خوشحال کرد. با انتخاباتی که در راه است این قبیل شایعات و زمزمه های خودساخته نشان دهنده سنگلاخ بودن مسیری است که فرزند حسنی مبارک برای تصاحب قدرت باید برود . عصبانیت مصری ها از جمال تا بدان جا است که می تواند اندک ثبات باقی مانده در سرزمین فراعنه را بر باد دهد .

تونس: انقلاب گل یاس تونس را ،خودکامگی های داماد زین العابدین بن علی شکل داد. مردی که دختر دردانه دیکتاتور را دارد و البته اندک اندک می رفت تا جانشینی تمام عیار برای آقای رئیس جمهور فراری هم باشد. بر اساس افشاگری های ویکی لیکس ساحر الماتری ثروت و قدرت قابل توجهی را در اختیار داشت . البته آنچه بیش از همه در صدر اخبار قرار گرفت ببر گران قیمتی بود که وی در منزل خود در قلب پایتخت نگاهداری می کرد . ثروتی که این زوج بر هم زده بودند و نوع رفتار تحقیر آمیز آنها با هموطنان خشم جوانان تونسی را برانگیخته بود . بسیاری داماد بن علی را جانشین بالقوه وی می دانستند. انقلاب تونس پیش از به قدرت رسیدن داماد محبوب بن علی کار این خانواده را تمام کرد و انها را فراری داد . داماد بن علی به امارات متحده عربی گرخت و در حال حاضر هیچ خبر موثقی از وی در دست نیست.

لیبی : معمر قذافی رهبر جنجالی لیبی که در جریان کودتایی در سال 1969 قدرت را در دست گرفت، ظاهرا قرار است فرزند خود سیف الاسلام را بر کرسی قدرت بنشاند. البته هیچ نشانه ای وجود ندارد که آقای معمر قصد ترک کردن کرسی قدرت را دارد . چه کسی می تواند مانند معمر قذافی کتاب سبزی داشته باشد و به هر کشوری که دعوت می شود چادر خود را با خودش به این سو و آن سو ببرد و البته زنان را به صرف شام و آشنایی با اسلام دعوت کند . البته سیف الاسلام به دلیل رابطه خوبی که با غربی ها برقرار می کند می تواند اوضاع اقتصادی لیبی را متحول کند . شاید سیف الاسلام هم مانند چارلز انگلیسی سالهای بسیاری را منتظر چشیدن طعم قدرت بماند .این احتمال هم وجود دارد که میان سیف الاسلام و برادرش که مشاور امنیت ملی لیبی است نیز مشاجره ای بر سر قدرت رخ دهد .

یمن : احمد صالح فرزند علی عبدالله صالح ، ریاست گارد جمهوری این کشور را عهده دار است و به نظر می رسد که درست در صف پشت سر پدر خود برای جانشینی قرار گرفته است . البته این مساله تا پیش از انقلاب تونس چندان به چشم یمنی ها نیامده بود اما در چند روز اخیر موجی از ناآرامی ها هم در یمن به راه افتاده است . معترضان بدون اندک تعارفی خواهان کنار رفتن صالح و البته خاندانش از قدرت هستند . یک نماینده مستقل مجلس در این خصوص می گوید: ما به کمتر از استعفای کامل دولت بسنده نخواهیم کرد . البته علی عبدالله صالح اصرار دارد که به هیچ وجه قصد واگذاری قدرت به فرزندش را ندارد . یمن اما از ثبات امنیتی آنچنانی برخوردار نیست. در جنوب جدایی طلب ها را دارد، در شمال با اختلاف های طایفه ای دست و پنجه نرم می کند و البته دخالت های عربستان سعودی و القاعده هم عملکرد دولت مرکزی را مختل کرده است . سفر ناگهانی خانم هیلاری کلینتون وزیر امور خارجه امریکا به صنعا هم بر موج مشکلات دولتی که مردمانش از آمریکا بیزارند، افزود .

سوریه: در سال 2000 میلادی ، مرگ حافظ اسد، پسر وی بشار را به قدرت رساند. انتقال قدرت بسیار آرام انجام گرفت. بشار اسد تحصیل کرده لندن است و البته ظاهری بسیار آرام و دیپلماتیک هم دارد. حافظ اسد را همگان شیر دمشق می خواندند. مردی که آنچنان ابهتی برای سوریه در منطقه خلق کرد که دوست و دشمن شیوه راهبری وی را ستایش کردند . البته برخی اتفاق های رخ داده در لبنان در سالهای 2005 و 2006 را به بی کفایتی بشار نسبت می دهند .وی در دو سال گذشته هم گاه دست دوستی باراک اوباما را لمس کرده و گاه آن را پس زده است . با این همه هیچ دلیلی وجود ندارد که فرزند بشار و همسر متولد لندنش در آینده جای پدر را نگیرد. وی در سال 2001 به دنیا آمد و نام او را به یاد پدربزرگ حافظ گذاشتند.