تهران- افزايش اعتراضات مردمي در مصر و ديگر كشورها، دولت هاي غربي را بر سر دوراهي انتخاب پيمان هاي راهبردي با نظام هاي حاكم از يكسو و سردادن شعارهاي دمكراسي، حقوق فردي و اجتماعي و اعلام همبستگي سياسي با معترضان از ديگر سو قرار داده است.
به گزارش خبرگزاري رويترز از لندن، مصر روز گذشته كه 'جمعه خشم' دران كشور نام گرفت براي چهارمين روز متوالي شاهد درگيري هاي وسيع ميان نيروهاي پليس و معترضاني بود كه خواستار پايان دادن به سه دهه رياست 'حسني مبارك' بر كشور هستند.
در اين تظاهرات كه رويدادهاي اخير تونس شعله هاي آن را روشن كرد، صدها تن از تظاهركنندگان دستگير شدند.
يمن، همپيمان ديگر آمريكا در منطقه هم شاهد اعتراضات فزاينده اي است كه فعالان در اين اعتراضات از ديگر فعالان سياسي خاورميانه الهام مي گيرند.
آمريكا و ديگر كشورها از چندي پيش در برابر اين حاكمان سركوبگر سكوت اختيار كرده اند به اين دليل كه آنان را دژ محكمي در مقابل آنچه كه آن را 'افراطگري اسلامي' عنوان مي كنند، مي دانند.
'روز ماري هوليس' استاد مطالعات سياسي خاورميانه دانشگاه 'سيتي' لندن در اين زمينه مي گويد: 'آنان به خوبي از ايجاد موازنه برنيامدند و بهمين دليل گرفتار شدند.'
وي افزود: 'آنان به اين فريبكاري محترمانه ادامه دادند تا نشان دهند كه از دمكراسي حمايت مي كنند درحاليكه در واقع از اينكه به اين نظام ها اجازه دادند تا به اصلاحات نيانديشند، خشنود بودند.'
هوليس در ادامه مي گويد كه عملكرد مقتدرانه جنبش مقاومت اسلامي فلسطين (حماس) در انتخابات سال 2006(1385) فلسطين لرزه بر اندام بسياري از سياستمداران انداخت و به نحوي مانع از اقدام آنها در پيشبرد اصلاحات دمكراسي واقعي در مناطق ديگر منطقه شد.
در رابطه با تحولات جديد مصر، مقام هاي آمريكايي از جمله 'باراك اوباما' رييس جمهوري آمريكا خواستار خويشتنداري شدند درحاليكه 'هيلاري كلينتون' وزير خارجه ان كشور بر ضرورت مشاركت مردم مصر در روند اصلاحات و استفاده از فرصت پيش آمده براي تحقق مطالبات آنان تاكيد كرد.
اما 'ويليام هيگ' وزير خارجه انگليس با گفتن اينكه مقامات مصر 'نبايد حق مردم در آزادي بيان را سركوب كنند' از هيچيك از دو طرف جانبداري نكرد.
غرب از اين مي هراسد كه با تاييد تظاهركنندگان، به انزوا در آوردن دوستان قديمي و تشويق معترضان خياباني خود را در معرض خطر قرار دهد. رهبران غرب همچنين از اين هراس دارند كه اگر نيروهاي امنيتي معترضان را وحشيانه سركوب كنند، به همدستي در نقض حقوق بشر متهم شوند.
'ايان بريمر' رييس گروه تحليلي 'اوراسيا' در اين خصوص گفت: 'حمايت نكردن از مبارك براي آمريكا بسيار دشوار خوهد بود.'
آمريكا به مصر به عنوان يك همپيمان اصلي در منطقه مي نگرد. كانال سوئر در زمينه عبور كالاهاي وراداتي به اروپا اعم از نفت و ديگر توليدات آسيايي ارزان قيمت نقش حياتي ايفا مي كند.
'نايجل انكستر' Nigel Inkster معاون پيشين سازمان اطلاعات انگليس (ام.آي 6) كه هم اكنون از مديران انستيتوي بين المللي مطالعات راهبردي لندن به شمار مي رود، در اين زمينه مي گويد: 'آمريكا و كشورهاي اروپايي قادر نيستند كاري جز در انتظار ماندن تحولات انجام دهند.'
برخي نامه هاي محرمانه مقام هاي آمريكايي نشان داده است كه ديپلمات ها عليه مبارك و كابينه او براي اجراي اصلاحات دمكراتيك و تحديد كنترل آزادي ها اعمال فشار مي كنند.
اما با اين حال اين نامه ها همچنين نشان مي دهد كه كمك هاي آمريكا به دولت مبارك بويژه ارتش كه در صورت ادامه اعتراضات نقش سرنوشت سازي خواهد داشت، پيش شرط روابط خوب دوجانبه است.
در يكي از اين نامه ها آمده است كه مبارك و فرماندهان ارتش به كمك هاي نظامي آمريكا به عنوان سنگ بناي روابط نظامي مشترك مي نگرند و كمك هاي سالانه واشنگتن به قاهره را حق سكوتي براي صلح با اسراييل مي دانند.
با اين حال اين ارتش مصر است كه سرنوشت مبارك را رقم خواهد زد. اين ارتش است كه بايد در خصوص حمايت نكردن از مبارك و اينكه كداميك از قدرتهاي سياسي صاحب نفوذ خواهد شد، تصميم نهايي را بگيرد.