ایرنا - ايجاد پايگاه هاي نظامي از سوي ايالات متحده آمريكا در مناطق راهبردي، سياستي است كه به منطقه جنوب سودان نيز تسري يافته است، روندي كه مي توان آن را در چارچوب 'حضور مستمر استراتژيكي و ژئواكونوميكي' تفسير و تبيين كرد.



منابع آگاه اروپايي در بروكسل بتازگي اعلام كردند كه آمريكا خود را براي ايجاد بزرگ ترين پايگاه نظامي در آفريقا و خاورميانه در جنوب سودان آماده مي‌كند. بر اساس اين گزارش، كارشناسان پنتاگون از 2 سال پيش در حال بررسي و پژوهش درباره نحوه بهره‌برداري از اراضي جنوب سودان و ايجاد پايگاه هاي نظامي، فرودگاه ها و انبارهاي اسلحه هستند. اين پايگاه ها در مقايسه با ساير پايگاه‌هاي نظامي آمريكا در منطقه از جمله پايگاه 'العديد' در قطر بسيار بزرگ تر و گسترده‌تر خواهد بود. منابع آگاه تصريح كردند كه اين پايگاه نظامي آمريكايي متشكل از چندين پايگاه نظامي، فرودگاه و انبارهاي تسليحاتي خواهد بود. در فرودگاه هايي كه قرار است توسط آمريكا در جنوب سودان ايجاد شود، همه انواع هواپيماهاي آمريكايي از جمله هواپيماهاي باربري بزرگ از نوع USAF-141C، هواپيماهاي سوخت‌رسان ks 135 و جنگنده بمب‌افكن‌ B52 مي‌توانند در آن فرود آيند و علاوه بر اين، انبار تسليحات نيز در اين طرح ايجاد خواهد شد. بنا بر اين گزارش، اين پايگاه نظامي جديد آمريكايي يك تحول راهبردي بزرگ در نحوه حضور نظاميان آمريكايي در خليج فارس و خاورميانه به وجود خواهد آورد و نيروهاي آمريكايي بر آن بطور ويژه‌اي تمركز خواهند كرد. به اين ترتيب ميزان توجه و اعتماد آن ها به پايگاه هوايي 'ناينوك' در كنيا و پايگاه نظامي نزديك به فرودگاه قاهره، موسوم به 'كايبروست' كه براي انتقال محموله‌هاي نظامي به منطقه از جمله رژيم صهيونيستي استفاده مي‌شود، بسيار كاهش خواهد يافت. علاوه بر اين احداث اين پايگاه نظامي بزرگ در جنوب سودان، ميزان اتكاي آمريكا به پايگاه هاي نظامي در قطر، عربستان و بحرين را كاهش خواهد داد.به گفته منابع آگاه اروپايي، يك توافق اوليه ميان 'سيلواكر ميارديت' حاكم منطقه جنوب سودان و آمريكايي‌ها در اين‌باره صورت گرفته است و وي براي امضاي توافقنامه‌اي براي اجاره دادن مساحت زيادي از اراضي جنوب سودان به واشنگتن اعلام آمادگي كرده است تا پس از استقلال و جدايي جنوب سودان از شمال آن، اين پايگاه هاي نظامي‌ آمريكايي احداث و بهره‌برداري شوند.

** آمريكا و سياست تاسيس پايگاه هاي نظامي
-----------------------------------------------------
آمريكا با وجود اينكه قدرتمند ترين كشور جهان از نظر ميزان و حجم تجهيزات دفاعي و تهاجمي است اما در عين حال از يك روانشناسي ترس رنج مي برد، بر اين اساس تلاش مي كند در عين دنباله روي از 'سياست تاثير و نفوذ'، در چارچوب روانشناسي ترس، 'سياست شوك و ترس' را با ايجاد پايگاه هاي منطقه اي در بيشتر نقاط جهان عملياتي سازد.
برابر گزارش مركز پژوهش هاي بين المللي كندي، آمريكا در زمان حاضر 700 تا 800 پايگاه زميني، دريايي، هوايي و جاسوسي در خارج از آمريكا دارد. بطور مشخص 737 پايگاه در 130 كشور خارجي قرار دارد كه تعدادي از آنها اردوگاه هاي موقت هستند. تعداد مراكز و پادگان هاي ارتش آمريكا در خاك خود آمريكا نيز به 6000پايگاه مي رسد. هم اكنون تعداد يك ميليون و ‎140هزار نظامي آمريكايي در اين پايگاهها مستقر هستند.از اين تعداد 400هزارنفر سرباز نيروي زميني،‎ 310هزار نفر نيروي دريايي، 130هزار نفر تفنگدار دريايي و ‎300هزار نفر جزو نيروي هوايي هستند كه در اين پايگاهها فعاليت دارند. همچنين تعداد 120هزارنظامي آمريكايي در كشورهاي اروپايي، 200هزار در خاورميانه، ‎90هزارنفر سرباز در شرق آسيا و بقيه در ساير كشورهاي جهان و بخصوص در آفريقا مستقر هستند. هم اكنون تعداد 325 هزار نظامي آمريكا در خارج از اين كشور بسر مي برند .
ايالات متحده در چند سال اخير تلاش گسترده اي كرده تا پايگاهي را در يكي از كشورهاي آفريقايي داير نمايد؛ مراكش، الجزاير، موريتاني ، مالي ،چاد، زامبيا، اوگاندا و كنيا كانديدهاي مطرح اين پايگاه بودند. اما آمريكا نتوانست هيچ يك از اين كشورها را به اين امر راضي كند. مركز فرماندهي نيروهاي آمريكا براي آفريقا به اختصار آفريكام (Africom) نام دارد و فعلا مقر اين مركز بطور موقت در اشتوتگارت آلمان قرار دارد و قرار است كه موافقتنامه اين مقر با كشور جيبوتي نهايي شود. پيشتر مركز فرماندهي نيروهاي آمريكا در خاورميانه و آسياي مركزي (Centcom) و مركز فرماندهي منطقه اقيانوس آرام (Pacom) به طور مشترك مسئوليت قاره آفريقا را بر عهده داشتند.

** ايالات متحده در جنوب سودان
-------------------------------------
اگرچه تاكنون هيچ كشور آفريقايي ميزباني مقر مركز فرماندهي جديد آفريقا را به طور نهايي نپذيرفته است، اما آمريكا تلاش كرده در قالب مستشاران نظامي و مراكز يا اردوگاه نظامي در بسياري از كشورهاي آفريقايي حضور داشته باشد. از جمله آنها مي توان به پايگاه موقت 'انتبه' در اوگاندا و مركز 'تان تان' در مراكش و مراكزي در امارت متحده عربي و يمن اشاره نمود كه بطور موقت به عنوان مسير ترانزيت و آموزش مورد بهره برداري واقع مي شوند اما در مورد انتبه اين مركز موقت كه 15 سال قبل فقط براي امدادرساني به جنوب سودان داير شده بود، تاكنون به عنوان مركز رديابي و جاسوسي در مركز و شرق آفريقا نيز به مورد استفاده قرار گرفته است.
بنابر اين، پس از استقلال (احتمالي) جنوب سودان، اين منطقه به دليل ماهيت ژئواكونوميكي (وجود منابع نفتي و گاز) و ژئواستراتژيكي (نزديكي به منطقه شاخ آفريقا و درياي سرخ) پتانسيل بالقوه اي دارد كه ايالات متحده را به خود جلب كرده است. از اين منظر، اسكات گريشن' فرستاده ويژه دولت آمريكا در سودان در جلسه پاسخ به كميته آفريقا كه شاخه‌اي از كميته روابط خارجي سناي آمريكاست، گفت: 'راهبردهاي آمريكا در برابر سودان به تحقق سه هدف اصلي مي‌انديشد كه در 'نجات جان مردم و تضمين صلح دايمي'، 'اجراي بندهاي صلح طولاني مدت' و 'ممانعت از اينكه سودان به پايگاهي امن براي تروريست‌ها' مبدل شود، تبلور يافته است'.
در چنين چارچوبي، جنوب سودان مي تواند در قالب سياست پايگاه سازي به منظور تثبيت موقعيت نظامي و حضور مستمر مورد بهره برداري قرار بگيرد تا فرايند تغييرات در منطقه آفريقا زير نظارت ايالات متحده قرار بگيرد. سياست تاسيس پايگاه هاي نظامي در جنوب سودان در شرايطي مورد توجه قرار مي گيرد كه روند تحولات بنيادين در اين منطقه شكل گسترده تري به خود گرفته است و به نظر مي رسد كه از منظر ايالات متحده، آشفتگي و بي ثباتي عنصر كميابي بوده است كه حال مديريت و بهره گيري از آن، ابعاد استراتژيكي و ژئواكونوميكي به خود گرفته است.