در حالي كه اين روزها تحولات مصر به خبر اول همه رسانه هاي دنيا تبديل شده و بسياري از آنها به صورت لحظه به لحظه آخرين رويدادهاي خيزش مردم در اين كشور بزرگ عربي را مطرح مي كنند، يك پرسش بطور جدي اذهان عمومي را به خود مشغول كرده است: آيا حسني مبارك دوام مي آورد؟

رسانه هاي غربي با وجود آنكه اين روزها رويدادهاي مصر را به تيتر نخست خود تبديل كرده اند، اما به نظر مي رسد در تحليل فرجام حكومت حسني مبارك دچار ترديدهاي جدي هستند. در حالي كه رسانه هاي امريكايي نظير نيويورك تايمز ، واژه 'اعتراضات در مصر' را براي توصيف مخالفتهاي گسترده مردمي با رژيم مبارك برگزيده اند، رسانه هاي انگليسي مانند تايمز واژه 'شورش' را براي آن بكار گرفته اند. اين در حالي است كه رسانه هاي چپگرايي مانند روزنامه ال پاييس در اسپانيا براي گزارشهاي خود از روتيترهايي نظير 'موج تغيير در دنياي عرب' و 'انقلاب دموكراتيك در مصر' استفاده مي كنند.
اما وراي همه اين توصيفها و برداشتها، سرنوشت حكومت مبارك به مهمترين دغدغه رسانه ها و دولتمردان غربي و عربي تبديل شده است، چراكه از يكسو، مصر بزرگترين كشور عرب جهان با بيش از 80 ميليون نفر جمعيت است كه نه تنها از پشتوانه تاريخي و تمدني غني برخوردار بوده بلكه حتي در تحولات دنياي معاصر نيز به عنوان يك كشور قدرتمند و داراي قدرت رهبري در ميان كشورهاي عربي مطرح بوده است.
اين كشور مسلمان كه از نظر موقعيت جغرافيايي نيز در حاشيه درياي مديترانه، شمال شرق قاره آفريقا، مالك كانال استراتژيك سوئز و نقطه اي مهم در خاورميانه قرار دارد، همواره نقشي كليدي در مساله فلسطين داشته است، چه آن زمان كه از سال 1948 تا 1973 به ويژه در دوران جمال عبدالناصر رهبري جنگهاي اعراب با اسراييل را بر عهده داشت و چه پس از آن كه در دوره 'انور سادات' پاي قرارداد ننگين 'كمپ ديويد' نشست تا وجود اسراييل را به رسميت بشناسد.
به دليل همين ويژگيها، مصر همواره نقشي كليدي در ميان كشورهاي عربي و اسلامي داشته و به ويژه پس از سرنگوني رژيم پهلوي در ايران از اهميتي مضاعف براي غرب برخوردار بوده است. اين وضعيت موجب شده است امريكا بر خلاف شعارهاي عوامفريبانه خود در دفاع از دموكراسي و حقوق بشر، در طول دهه هاي طولاني، حمايت خود را از افرادي مستبد و خودكامه نظير انور سادات و حسني مبارك افزايش دهد و حتي آنان را براي زيرپاگذاشتن حقوق بشر ياري دهد.
روابط رژيم خودكامه مصر با امريكا كه نقشي كليدي در دفاع از اسراييل در منطقه بر عهده دارد، موجب شده است واشنگتن سالانه بيش از يك و نيم ميليارد دلار به مصر كمك كند كه اغلب آن در قالب كمكهاي نظامي است. به همين دليل، از نگاه ملتهاي عرب منطقه و از جمله مردم مصر، امريكا شريك تمامي جرائمي است كه رژيم مبارك در طول سه دهه اخير عليه ملت مصر و مسلمانان منطقه از جمله ملت مظلوم فلسطين و محاصره شدگان غزه روا داشته است.
در سايه چنين حمايتهايي، شمار نيروهاي امنيتي مصر در دوره مبارك طبق برآوردها به بيش از يك ميليون و 400 هزار نفر برابر با 7/1 كل جمعيت اين كشور رسيده است كه دوبرابر شمار آنان در دوره انور سادات است؛ كسي كه در سال 1981 به دليل امضاي پيمان ننگين كمپ ديويد توسط يك افسر انقلابي ارتش مصر به نام خالد اسلامبولي ترور شد.
امريكا با ارسال سيل اين كمكهاي بي وقفه اميدوار بود مبارك بتواند همچنان به حكومت ديكتاتوري خود ادامه دهد، به گونه اي كه سفارت امريكا در قاهره در گزارشي محرمانه در سال 2007 كه اخيرا از سوي سايت ويكي ليكس فاش شد، تصريح كرده بود كه با چنين شمار نيروهاي امنيتي، 'هرگونه تغيير خشونت آميز رهبري مصر غيرممكن است.'
در همين زمينه، 'مارگارت اسكوبي' از مسئولان امنيتي سفارت امريكا در قاهره در سال 2009 به واشنگتن گزارش داده بود رييس جمهور مصر به شدت روي وزارت كشور و سرويس امنيتي خود حساب مي كند و تخطي از حقوق بشر و بكارگيري سيستماتيك خشونت عليه مخالفان به قاعده اصلي كار او تبديل شده است.
روزنامه ال پاييس اسپانيا در گزارشي در اين زمينه نوشته است: با وجود آنكه كاخ سفيد از اقدامات خلاف حقوق بشري رژيم مصر بطور كامل آگاهي دارد اما همواره به مبارك به عنوان يك متحد حياتي در برابر ايران و ديگر نيروهاي منطقه همچون حماس نگاه كرده است.
اين روزنامه مي افزايد: در برابر يك رييس جمهور 82 ساله و يك كشور محوري در خاورميانه با 80 ميليون نفر جمعيت، امريكا پيش از تحولات اخير نيز به شدت نگران جانشيني مبارك بود، آنهم در شرايطي كه نامزد جدي او، جمال مبارك، 47 ساله به شمار مي رود.
جمال مبارك پسر كوچك حسني مبارك است كه بنا به گزارش سفارت امريكا در سال 2006، سوزان مبارك همسر رييس جمهوري، 'سرسخت ترين حامي جانشيني' او به جاي پدر به شمار مي رود. اين در حالي است كه جمال مبارك به شدت در ميان مردم مصر منفور است و از سوي ديگر، بر خلاف پدرش، هيچ تضميني وجود ندارد كه ارتش از وي اطاعت كند، زيرا وي هرگز عضو رسمي ارتش نبوده است.
اين در حالي است كه گزارشهاي اخير سفارت امريكا نشان مي دهد بدنه ارتش مصر نيز از وضع خود ناراضي است زيرا حقوق آنان پايين تر از كارمندان رسمي است. بنا به گزارشهاي محرمانه سفارت امريكا كه اكنون فاش شده است ستاد مشترك ارتش مصر كه قوي ترين نيروي سياسي و اقتصادي در اين كشور به شمار مي رود، هم با جانشيني جمال مبارك موافق نيست.
همين شرايط، دست بدست هم داده است تا خشم مردم مصر از رژيم مبارك در كنار نارضايتي نسبي ارتش از جانشين وي به تشديد تحولات كنوني در اين كشور دامن بزند. بنا به گزارشها، در حالي كه دولت از چند روز پيش اقدام به اعلام حكومت نظامي در قاهره و بسياري از شهرهاي كشور كرده اما هنوز ارتش وارد درگيري با مردم نشده است و بيش از يكصد كشته و دو هزار زخمي رويدادهاي 6 روز اخير مصر عمدتا ناشي از تيراندازي پليس به سوي مردم بوده است.
اما در حالي كه به نظر مي رسد روند تحولات در مصر به گونه اي است كه ديگر مبارك نخواهد توانست به حكومت استبدادي خود در سرزمين فراعنه ادامه دهد، هم سران كشورهاي مشابه او يعني 'ملك عبدالله' پادشاه عربستان سعودي و سرهنگ 'معمر قذافي' رهبر ليبي و هم ، سران كشورهاي غربي بويژه امريكا به او براي مقاومت در برابر مردم و تلاش براي بقاي حكومتش دلداري و دلگرمي مي دهند. در اين زمينه، رسانه هاي خبري گزارش دادند اوباما روز گذشته با مبارك تماس تلفني داشته و از او خواسته است براي حفظ حكومتش، اندكي به خواسته هاي مردم توجه كند.
اوباما رييس جمهوري و هيلاري كلينتون وزير خارجه امريكا ظرف روزهاي اخير بارها در باره تحولات مصر واكنش نشان داده و ژنرال سامي عنان فرمانده ستاد مشترك ارتش مصر نيز بلافاصله پس از وقوع شورشها براي رايزني در باره اين تحولات به واشنگتن رفته است.
بنا به گزارشها، كاخ سفيد ديروز نيز يك نشست اضطراري براي بررسي رويدادهاي مصر برگزار كرد كه در آن، باراك اوباما رييس جمهوري، جو بايدن معاون رييس جمهور، هيلاري كلينتون وزير امور خارجه و تام دونيلون مشاور امنيت ملي امريكا حضور داشتند. در پايان اين نشست كه بيش از يكساعت بطول انجاميد، كاخ سفيد با صدور بيانيه كوتاهي اعلام كرد اوباما در اين جلسه با تاكيد بر مخالفت با اعمال خشونت، بر حمايت از 'حقوق جهاني' تاكيد كرد و از دولت مصر خواست 'گامهاي ضروري را براي اصلاحات سياسي' در اين كشور بر دارد.
همه اين شواهد نشان مي هد كاخ سفيد در روزهاي اخير با نگراني بسيار رويدادهاي مصر را دنبال مي كند و از سقوط مبارك به عنوان متحد عمده خود و حامي اصلي رژيم صهيونيستي در منطقه دچار وحشت شده است. كاخ سفيد حتي روز جمعه نيز نشست خبري روزانه سخنگوي خود را با خبرنگاران برگزار نكرد تا تحليلگران، آن را نشانه اي از سرگرداني آن در قبال رويدادهاي مصر تفسير كنند.
اما در حالي كه هر لحظه بر نگراني و وحشت سران خودكامه عرب و كشورهاي سلطه گر غربي و حامي رژيم صهيونيستي افزوده مي شود، به نظر مي رسد در نقطه مقابل، مردم مصر براي سرنگوني رژيم مبارك عزم خود را بيشتر جزم مي كنند و ديگر حاضر نيستند به 'وعده هاي توخالي' ديكتاتور براي برگزاري انتخابات آزاد و اصلاحات سياسي و اقتصادي در كشور دل خوش كنند.