دیپلماسى ایرانى/مترجم : سید على موسوى خلخالى/
واشنگتن خوب مىداند که تغییر در جهان عرب تاثیرى بر مصالحش نخواهد گذاشت و تظاهرکنندگان در سیاستهاى خارجىشان مرتکب خطا نخواهند شد.
در زمان جورج بوش، کاخ سفید خود را در خاورمیانه در برابر دو انتخاب قرار داد: ثبات از طریق حمایت از نظامهاى حاکم در کشورهاى منطقه یا تغییر از نوع جنگ و شورشهاى خلاقانه. ایالات متحده در خارج از این دو حالت از حمایت از دوستانش شانه خالى کرد. وقتى گزینه دوم را برگزید در جایى مثل لبنان شکست خورد. کما این که نتوانست آن طور که مایل بود شورش و ناآرامى را به سوریه یا ایران منتقل کند. به رغم فشار شدیدى که بر هیئت حاکمه مصر وارد کرد، در این کشور نیز شکست خورد. وجود چنین حالتى و شکستهاى پیاپىاى که ایالات متحده متحمل شد باعث غرور کشورهاى عربى شد.ادامه…
ایالات متحده در آزمون عراق نیز فهمید که ملتها از اشغال و جنگ متنفرند، به گونهاى که در عراق طوق دموکراسى را غرق شده در خون بر گردن ملت عراق انداخت. از این رو در رویه و سیاستهاى خود تجدید نظر کرد و در همین راستا به همکارى و جذب سازمانها و ارگانهاى غیر دولتى روى آورد و تلاش کرد از این طریق «عقلها و قلبها» را به دست آورد. در عین حال دست از عبارت «محور شر» برداشت تا بتواند تمهیدات عقبنشینىاش از عراق را فراهم کند.
باراک اوباما، رئیس جمهورى امریکا با مطالبات ملتها به اصلاح و دموکراسى و مشارکت در حکومت شوکه شد به خصوص این که دید این مطالبات بهانه نیست و نیاز عمومى است که مردم براى رسیدن به آن تلاش مىکنند. مردم از اوباما همان اندازه متنفرند که از حکومتهاى حاکم برشان تنفر دارند. این را امریکا زمانى فهمید که متوجه شد سیاستهایش در تونس شکست خورده و تاثیرگذارى لازم را در تظاهرات مردم تونس از دست داده، از این رو مجبور شد پشت زین العابدین بن على را خالى کند و در کنار انقلاب بایستد با این امید که در تشکیل نظام جدید البته در کنار فرانسه نقش داشته باشد.
با وجود این که تغییر در تونس هیچ دستاورد و موفقیتى براى امریکا در بر نداشت اکنون تلاش مىکند که تحولاتى در مصر بدون توجه به این که این کشور متحدش است، ایجاد کند. اوباما در حالى با تظاهرکنندگان ابراز همدرى کرد که از حسنى مبارک رئیس جمهورى مصر که واقعا در بسیارى از قضایاى سخت و طاقتفرستا به امریکا کمک کرده خواست که «اصلاحات سیاسى و اقتصادى بسیار مهم انجام دهد.»
البته در تونس هیلارى کلینتون وزیر امور خارجه امریکا با ارسال معاونش جفرى فلتمن به این کشور و اعلام همکارى با انقلاب تونس یک گام از رئیس خود باراک اوباما پیش افتاد.
واشنگتن خوب مىداند که تغییر در جهان عرب تاثیرى بر مصالحش نخواهد گذاشت و تظاهرکنندگان در سیاستهاى خارجىشان مرتکب خطا نخواهند شد. حتى شعارهاى ضد اسرائیلى سر نخواهند داد. احزاب اسلامى نیز هیچ نقشى در مجراى حوادث ندارند و ایران نیز کاملا از هر چه رخ مىدهد به دور است. مطالبات تظاهرکنندگان در تونس و مصر تا بدین لحظه محدود به آزادىهاى اجتماعى، اصلاحات اقتصادى و مجازات فاسدان بوده است. طبیعى است که اگر بخواهد تحولى در سیاست خارجى این کشورها رخ دهد به مصلحت ایالات متحده نخواهد بود. تظاهرکنندگان تا زمانى که نظامهاى جدید بخواهند در روابط خود با واشنگتن و صلح با اسرائیل و شکوفایى اقتصادى تفسیر تازهاى ارائه دهند، علیه امریکا تظاهر به دشمنى نمىکنند. با این حال غرب همچنان نگران است که اسلامگرایان به قدرت برسند، تروریستها جان تازهاى به خود بگیرند یا ایران بخواهد اوضاع را کاملا دگرگون کند؛ در آن حالت ایالات متحده به صورت بنیادین احساس خطر خواهد کرد و آن گاه در کنار توجه بیش از اندازهاش به اقتصاد و سیاست به این موضوع نیز اهمیت ویژهاى خواهد داد.
نظامهاى تونس و مصر نمىتوانند بر فساد، قلع و قمع آزادىها و تقلبها سرپوش بگذارند و با انقلاب رویارو شوند، به خصوص این که ایالات متحده نیز حمایت خود را از آنها قطع کرده است. آنها از این که در مراحل سخت و پروندههاى مشکل با امریکا همکارى کردهاند، پشیمانند و مىخواهند که دوستىهاى تازهاى بنا کنند ولى تاکنون نفهمیدهاند که باید از کجا آغاز کنند.