شمال آفريقا

اسلام تایمز - تحولات جهان اسلام و خاورمیانه نشان دهنده این است که سعی غربی ها برای جهانی سازی روشها و الگوهای موردنظر خود برای جنبش های اجتماعی، چندان همراه با موفقیت نبوده است،

- یکی ازموضوعات بسیارمهم اجتماعی، جنبش های اجتماعی هستند که موردتوجه محققان حوزه های گوناگون اجتماعی از قبیل تاریخ، جامعه شناسی سیاسی، روان شناسی، ژئوپلتیک و.... هستند.
- جنبش های اجتماعی به مثابه تلاش یا کنش جمعی آگاهانه برای ایجاد تغییرات مطلوب یا جلوگیری ازتغییرات نامطلوب اجتماعی، اقتصادی ، سیاسی و فرهنگی به طورعمده سپهر عمومی را درعرصه فعالیت خود قرارمی دهند و تقریباً درتمام جوامع معاصر، از ویژگی های حیات اجتماعی و سیاسی محسوب می-شوند.
- جنبش های اجتماعی ممکن است به اشکال مختلف بروز پیداکنند ، مانند اصلاح طلبی، نافرمانی مدنی، شورش، نهضت و یا انقلاب
- رویدادهای اخیرکشورهای شمال آفریقا ، پدیده ای بسیارمهم درعرصه های اجتماعی و سیاسی درسطوح منطقه ای وجهانی است که نیازمند تحلیل و تفسیرمی باشد.
- منابع موجود پیرامون نظریه های محققین جنبش های اجتماعی که در مراکز علمی و دانشگاهی مطرح بوده و به عنوان متون درسی ارائه می شوند ، بیشترمنابع غربی بوده ودرآنها سیرتحول جنبش های اجتماعی درجوامع غربی و یا ازنگاه غربی تحلیل می شود.
- ازدید این منابع جنبش ها را می توان به دو دسته متعارف یا کلاسیـــک و مدرن تقسیم کرد که ویژگی های آنها ازاین قرارند:
1- جنبش های جدید کلان نگرنیستند و برای همه امور نسخه نمی پیچند و به حوزه های محدودی ازحیات اجتماعی توجه می کنند. درحالی که جنبش های کلاسیک درپی انقلاب کامل درهمه ابعاد زندگی بوده اند.
2- درجنبش های جدید هویت یابی و جنبه های شخصی زندگی مهم است ،درحالی که در جنبش های کلاسیک منافع قشرهای اجتماعی موافق ومخالف مطرح است.
3- سازمان هادرجنبش های جدید اغلب غیرمتمرکز ، پراکنده و کوچک هستند وعضوشدن و خارج شدن ازآنها به راحتی صورت می گیرد امادرجنبش های کلاسیک سازماندهی متمرکز و سخت است و هرکس به راحتی نمی تواند عضوشود.
4- روش مبارزاتی جنبش های جدید بیشتر سمبلیک است و کمتربه شیوه های خشونت آمیز منجرمی شود و مرحله آخرآن نافرمانی مدنی است امادرجنبش های کلاسیک این روشها تا مبارزه مسلحانه پیش می رود.
5- شیوه ارتباطی درجنبش های جدید، استفاده از رسانه ها است ، درحالی که جنبش های کلاسیک مبتنی بر ارتباطات پنهانی درون سازمانی بوده¬اند.
- درمجموع کشورهای غربی توانسته اند، جنبش های اجتماعی خود را از مطالبه تحولات اجتماعی کلان وانقلاب های اجتماعی وسیاسی دورکرده و توجه آنها را به حوزه های کوچکتری مانند امورزنان ، محیط زیست و...محدودنمایند. همچنین توانسته اند از آنها ایدئولوژی زدایی کنند وآنها را درمسیر قراردهند که درپی کسب قدرت سیاسی نباشند و بیشتر به ابعاد فردی زندگی انسانها بپردازند.
بدین ترتیب این کشورها به نوعی ثبات نسبی سیاسی پیداکرده اند و احتمال تغییرات سیاسی و اجتماعی بزرگ درآنها کاهش یافته است.
- غربی ها تلاش کرده اند که این وضعیت را دردیگر مناطق جهان نیزگسترش دهند و ازاین طریق ثبات حکومتهای متحد خود را تامین کرده و خطرانقلاب های مردمی راازآنها دور نمایند،

اما تحولات جهان اسلام و خاورمیانه نشان دهنده این است که سعی غربی ها برای جهانی سازی روشها و الگوهای موردنظر خود برای جنبش های اجتماعی، چندان همراه با موفقیت نبوده است، انقلاب اسلامی ایران با ارائه یک الگوی تازه ازانقلاب، آغازگری ر اهی بود که اکنون به جنبش های مردمی درمنطقه شده است.
- نظریات محققین غربی نیز برای تحلیل این جنبش ها ، کارایی و قابلیت نداردونمی توان آنها را در دسته-بندی ها وتقسیمات این صاحب نظــران جای داد.
- جنبش های مردم تونس و مصر که تا زمان نگارش این سطور می توان آنها را «نهضت» به حساب آورد و ممکن است در ادامه تبدیل به انقلاب شوند، دارای ویژگی هایی هستند که هم درجنبش های کلاسیک وجود دارد و هم درجنبش های جدید دیده می شوند.
ویژگی های جنبش های کلاسیــــک درنهضت های مردمی تونس و مصـــر :
1- کلان نگـــری وتوجه به امور عمومی جامعه ازجمله سیاست ، اقتصاد و....
2- تلاش برای سرنگونی حکومت موجود دستیابی به قدرت سیاسی
3- حضور احزاب وگروههای سیاسی درنهضـــت
4- توجه به منافع اقشار پایین جامعه

ویژگی های جنبش های جدید در نهضت های مردمی تونس و مصــر :
1- عدم تمرکز سازمانی و هدایت و رهبری دریک فرد یا گروه خاص
2- حضور و فعالیت گروههای متعدد کوچک و بزرگ
3- استفاده از شیوه های غیرخشونت آمیز مانند تظاهرات و اعتصاب
4- استفاده از رسانه های جدید برای برقراری ارتباط

- خیـزش مردم تونس ومصر وحرکتهای مردمی در دیگرکشورهای منطقه نشان داد که عصرانقلاب ها پایان رسیده ، دوران حاکمیت دولت های استبدادی وابسته به غرب است. آمریکا سالها شعار آزادی خواهــی و دمکراسی طلبی سرداده و هنوزخود را مدافع حقوق بشر درجهان معرفی می کند، امادرهمانحال برای حفظ منافع نامشروع خود ، از بدترین نقض کنندگان حقوق بشر واستبدادی ترین حکومت ها حمایت کرده است و به آنها کمک مالی مستقیم نموده و انواع سلاحها را عرضه کرده است این جنبش ها می توانند حضورونفوذ آمریکادرخاورمیانه اسلامی را کم کرده و یا ازمیان بردارند، به شرطی که مراحل پایانی نهضت را با موفقیت بگذرانندومردم منطقه دیگردولتهای وابسته موجود را تغییر دهند.


صفحه مناسب چاپ پیشنهاد این صفحه از این خبر یک pdf بساز

سایر خبرها

  • ۱۷ تیر ۱۴۰۲ - ۰۹:۴۱ استقبال امیرعبداللهیان از همتای الجزایری در تهران
  • ۱۷ تیر ۱۴۰۲ - ۰۹:۴۰ دیدار سفیر ایران با وزیر خارجه سیرالئون
  • ۱۷ تیر ۱۴۰۲ - ۰۹:۳۹ ملاقات سفیر ایران با زندانیان ایرانی در موزامبیک و کسب اطلاع از سلامت آنها
  • ۱۷ تیر ۱۴۰۲ - ۰۹:۳۸ رسانه اماراتی: حمیدتی و البرهان دیدار می‌کنند
  • ۰۴ تیر ۱۴۰۲ - ۰۴:۳۹ گفت‌وگوهای منطقه‌ای بن‌سلمان و السیسی در پاریس
  • ۰۴ تیر ۱۴۰۲ - ۰۴:۳۸ مغرب نشست «النقب» را به تعویق انداخت
  • ۰۴ تیر ۱۴۰۲ - ۰۴:۳۷ سودان جنوبی مرزهایش با سودان را بست
  • ۰۴ تیر ۱۴۰۲ - ۰۴:۳۶ دیدار سفیر ایران با رئیس مجلس نمایندگان تونس
  • ۲۹ خرداد ۱۴۰۲ - ۱۱:۰۶ تأسف وزیر خارجه مصر از موضع اتحادیه اروپا درباره سوریه
  • ۲۹ خرداد ۱۴۰۲ - ۱۱:۰۵ امیرعبداللهیان: توسعه روابط با کشورهای آفریقایی در دستورکار دولت است
  • ۲۹ خرداد ۱۴۰۲ - ۱۱:۰۴ کنعانی حمله تروریستی در اوگاندا را به شدت محکوم کرد
  • ۲۹ خرداد ۱۴۰۲ - ۱۱:۰۳ تصمیم دولت بورکینافاسو برای راه‌اندازی سفارت در تهران
  • ۲۹ خرداد ۱۴۰۲ - ۱۱:۰۲ رئیس حزب‌ الوفد رسما نامزد انتخابات ریاست‌جمهوری مصر شد
  • ۲۸ خرداد ۱۴۰۲ - ۰۵:۰۸ تمدید سه روزه آتش‌بس در سودان
  • ۲۸ خرداد ۱۴۰۲ - ۰۵:۰۷ کرملین: تحقق طرح صلح آفریقا درباره اوکراین سخت است
  • ۲۸ خرداد ۱۴۰۲ - ۰۵:۰۶ دعوتنامه اردوغان برای السیسی
  • ۲۸ خرداد ۱۴۰۲ - ۰۵:۰۶ 17 غیرنظامی سودانی از جمله چند زن و کودک در حمله هوایی کشته شدند
  • ۲۸ خرداد ۱۴۰۲ - ۰۵:۰۵ کشته شدن 38 دانش‌آموز اوگاندایی در یک حمله تروریستی
  • ۲۸ خرداد ۱۴۰۲ - ۰۵:۰۴ یونیسف: بیش از 1 میلیون کودک به علت جنگ در سودان آواره شدند
  • ۲۸ خرداد ۱۴۰۲ - ۰۵:۰۳ «نیروهای پشتیبانی سریع» سودان، ارتش را به مثله کردن 2 عضو خود متهم کردند
  • ۲۸ خرداد ۱۴۰۲ - ۰۵:۰۲ العربیه از تشکیل کمیته‌ ایرانی-مصری برای احیای روابط خبر داد
  • ۲۲ خرداد ۱۴۰۲ - ۱۰:۵۷ سفر نخست‌وزیر عراق به قاهره با محوریت ایران و تقویت روابط
  • ۲۲ خرداد ۱۴۰۲ - ۱۰:۵۶ تشدید جنگ داخلی در سودان پس از پایان آتش‌بس 24ساعته
  • ۲۲ خرداد ۱۴۰۲ - ۱۰:۵۵ رژیم صهیونیستی به دنبال تولید تسلیحات در مغرب
  • ۱۷ خرداد ۱۴۰۲ - ۱۰:۱۸ وعده ایتالیا برای کمک ۷۰۰ میلیون یورویی به تونس
  • ۱۷ خرداد ۱۴۰۲ - ۱۰:۱۷ نشست شورای همکاری خلیج فارس و مصر درباره مسائل منطقه‌
  • ۱۷ خرداد ۱۴۰۲ - ۱۰:۱۶ مشارکت رژیم صهیونیستی در رزمایش «شیر آفریقا» در مغرب
  • ۱۷ خرداد ۱۴۰۲ - ۱۰:۱۵ درگیری‌های خونین بین مردم و نیروهای امنیتی در سنگال
  • ۱۷ خرداد ۱۴۰۲ - ۱۰:۱۴ کشته شدن ده‌ها کودک در شمال نیجریه در پی حمله مردان مسلح
  • ۱۳ خرداد ۱۴۰۲ - ۱۰:۵۶ تمایل کومور برای ازسرگیری روابط رسمی با ایران