خبرگزاري فارس: كارشناس ارشد مسائل استراتژيك در خصوص تحولات اخير مصر و رفتار آمريكا گفت كه آمريكايي‌ها تلاش مي‌كنند از هر تحولي نگاه تهديد و فرصت خود را تفكيك كرده و بر اساس آن برنامه‌ريزي كنند.
فرهاد كليني كارشناس ارشد مسائل استراتژيك در گفت‌وگو با خبرنگار سياست خارجي خبرگزاري فارس، در خصوص تحولات اخير مصر و رفتار آمريكا به عنوان يك هژمون در قبال آن گفت: اولاً هژمون اول در منطقه، اسلام و كشورهاي منطقه هستند و از سوي ديگر آمريكا فاقد هژمون يك دست در منطقه است. در نتيجه اطلاق واژه هژمون كه بيانگر يك قدرت منسجم است براي آمريكا در خاورميانه چندان مناسب نيست.
* امروز دموكراسي و مردم سالاري ديني در منطقه دنبال مي‌شود
وي افزود: تا زماني كه نگاه آمريكا بر مبناي برتري و استفاده ابزاري از تحولات حتي از دموكراسي به عنوان مباني قدرت و منافع خود باشد، طبيعتاً كلاس‌هاي اجتماعي در منطقه واكنش‌هاي خود را مي‌طلبد.
اين كارشناس ارشد مسائل استراتژيك با بيان اينكه در منطقه شاهد دو رويكرد يعني دموكراسي ابزاري از جانب آمريكا و مردم سالاري ديني هستيم كه مردم مسلمان منطقه به دنبال آن هستند و اين موضوع بر اساس محتوا و بطن تاريخي‌شان مي‌باشد، يادآور شد: امروز يك بيداري اسلامي و مردم سالاري ديني در منطقه دنبال مي‌شود.
* سياست‌هاي آمريكا در منطقه دچار از هم گسيختگي شده است
كليني در خصوص تحولات اخير منطقه و تأثير آنها بر رويكرد آمريكا نسبت به ايران گفت: قدرت معنوي ايران در منطقه موضوع جديدي نيست و ايران همواره خود را به عنوان يكي از راه‌حل‌ها براي كمك به توسعه و وحدت منطقه اعلام كرده است.
وي ادامه داد: از سوي ديگر آمريكا دچار بن‌بست‌هايي است كه به صورت خودساخته با آن روبرو مي‌باشد به همين دليل در مورد سياست‌هاي آمريكا تا زماني كه رفتارش اصلاح نشود، سخت مي‌توان قضاوت كرد.
اين كارشناس ارشد مسائل استراتژيك با ذكر اين نكته كه نگاه آمريكا در منطقه طي دهه گذشته داراي چندين نوع ادبيات مختلف بوده است، خاطرنشان كرد: خاورميانه مادر تمدن‌هاي دنيا است و با ساير نقاط دنيا تفاوت دارد، به همين دليل رويكرد آمريكا در منطقه مانند موضوع مصر چندگانه است.
* نگاه آمريكا به مصر از يك مشكل ساده تا يك توفان بزرگ
كليني با اشاره به از هم گسيختگي سياست‌هاي آمريكا در منطقه گفت: اگر به مواضع آمريكايي‌ها در موضوع رايزني ديپلماتيك كه به صورت پنهان در مورد مصر دنبال مي‌شود، توجه كنيم، خواهيم ديد كه برخي مواضع فرستاده اوباما به مصر توسط وزارت خارجه آمريكا اصلاح شد.
وي با اشاره به تفاوت نگرش‌ها در دستگاه‌هاي مرتبط با سياست خارجي آمريكا در حوزه‌هاي امنيتي و ديپلماتيكي گفت: برخي در آمريكا در ابتدا تلاش كردند تحولات مصر را مشكلاتي ساده بنامند، اما كلينتون در اجلاس امنيتي مونيخ رسماً اعلام كرد اين يك توفان بزرگ است كه اين موضوع نشان مي‌دهد كه آمريكايي‌ها هنوز به اتفاقي كه در حال رخ دادن در منطقه است با يك ديد كامل نمي‌نگرند و تلاش دارند نسبت به بحران‌هاي فرا رو، به صورت نقطه‌اي نگاه كنند، البته امروزه حتي به دنبال تغيير تهديد منافع به فرصت جديد نيز هست.
* شاخصه‌هاي اصلي تحولات منطقه
اين كارشناس ارشد مسائل استراتژيك با اشاره به اظهارات اوباما كه اعلام كرده بود مصر به عقب بازنخواهد گشت، ادامه داد: سؤال اين است كه اين انتخاب، رويكرد ملت‌ها است يا سياست خارجي آمريكا؟ دستگاه سياست خارجي آمريكا بايد بداند كه به رويكرد ملت‌ها احترام بگذارد و بداند كه جامعه متحول شمال آفريقا چه درخواست‌هايي را و در كدام زمينه‌ها دنبال مي‌كند.
كليني استقلال ملي، مردم سالاري و آينده‌سازي بر اساس سنت تاريخي را شاخص‌هاي مهم و اصلي اين تحولات در حوزه منافع مصر دانست.
* پرهيز از قضاوت عجولانه، نگاه ايران به تحولات مصر
وي در بخش ديگري از سخنان خود با اشاره به موضع ايران نسبت به تحولات مصر گفت: نگاه جمهوري اسلامي پرهيز از قضاوت عجولانه و حمايت از اصلاحات بنيادي است.
اين كارشناس ارشد مسائل استراتژيك افزود: مواضع جمهوري اسلامي داراي ماهيت است و بر اساس يك نگرش به هم پيوسته مطرح مي‌شود.
كليني با بيان اينكه تحولات در دوران گذار آغاز شده چگونه است، افزود: اينكه تحولات صحيح مديريت شود، امور مهمي هستند، اگر دوران گذار همراه با دخالت‌هاي مستمر خارجي باشد، ملت مصر موضع مي‌گيرد، زيرا آنچه باعث تنفر ملت از دولت شده موضوع وابستگي و دفاع از كرامت مي‌باشد.
* اشتباه بزرگ غرب نسبت به انقلاب مصر
كليني انقلاب كرامت مصر را در مقابل وابستگي رژيم مبارك دانست و يادآور شد: جامعه مصر به دنبال سربلندي است، شايد بخش‌هاي زيادي از جامعه دچار فقر باشند اما انقلاب مردم به دنبال كرامت انساني است و غرب اين موضوع را تنها به عنوان يك شعار مي‌داند، كه اين بزرگترين اشتباه آنها است.
وي در بخش ديگري از سخنان خود در خصوص تناقضات رفتاري در رفتارهاي دستگاه‌هاي امنيتي و سياسي آمريكا نسبت به تحولات مصر اظهار داشت: سازمان سيا يك فعاليت شبكه‌اي در شمال آفريقا دارد و نمي‌خواهد اين شبكه را به راحتي از دست بدهد، به همين دليل علاقمند است مديريت ديپلماتيك را همراه سازي كند.
اين كارشناس ارشد مسائل استراتژيك نگرش عملياتي به تحولات استراتژيك و نگاه نظري و سازمان يافته نسبت به اين تحولات را داراي دو بخش كاملاً مجزا دانست و گفت: به همين دليل دستگاه سياست خارجي آمريكا بر مواردي اصرار مي‌كند كه به بعد حرفه‌اي آن باز مي‌گردد و حاضر نيست مواضع خود را در اختيار همكاران موازي خود قرار دهد.
* دستگاه سياست خارجي آمريكا در تحولات منطقه قائل به ريسك است
كليني با اشاره به سابقه كلينتون در كميسيون دفاعي كنگره اظهار داشت: بر همين مبنا او علاقه خاصي به همكاري با سازمان‌هاي نظامي دارد، به همين دليل در سمينار اخير برگزار شده، كلينتون QDDR را كه پنتاگون قبلاً كار كرده بود در مدل سازي و نسخه ويژه براي وزارت خارجه را تأييد و تلاش كرد سياست خارجي آمريكا را تابع اين فهرست و برنامه كند تا نسبت به تحولات قدرت پاسخ داشته باشد.
وي افزود: به همين دليل نگاهي كه امروز سياست خارجي آمريكا نسبت به تحولات در خاورميانه و شمال آفريقا دنبال مي‌كند تؤام با ريسك است، دستگاه سياست خارجي آمريكا قائل به ريسك تاكتيكي براي رسيدن به يك دستاورد استراتژيك مي‌باشد و تلاش مي‌كند مي‌كند كه بخشي از تحولات را مديريت و برنامه‌ريزي كند.
اين كارشناس ارشد مسائل استراتژيك همين موضوع را باعث تحريك جامعه مصر و افرادي همچون البرادعي دانست كه از مواضع آمريكا انتقاد مي‌كنند و خاطرنشان كرد: بسياري از جريان‌هاي شاخص در مصر نسبت به اين موضوع واكنش نشان داده و نمي‌پذيرند آمريكا به عنوان فرمانده در انقلاب كرامت مصر حضور داشته باشد.
* آمريكا تلاش مي‌كند براي انقلاب مصر يك الگوسازي داشته باشد
كليني موضوع بهره‌برداري از شرايط را يكي از امكانات قدرت هوشمند خواند و افزود: آمريكايي‌ها تلاش مي‌كنند از هر تحولي نگاه تهديد و فرصت خود را تفكيك كرده و بر اساس آن برنامه‌ريزي كنند.
وي ادامه داد: آمريكايي‌ها به كيفيت مطالبات مردم مصر كاملاً آشنا نيستند و اگر هستند تلاش مي‌كنند سكان هدايت مردم را خود به دست گرفته و الگوسازي داشته باشند.
اين كارشناس ارشد مسائل استراتژيك اظهار داشت: آمريكايي‌ها سياست‌هاي اوليه خود را كه رويارويي با واقعيت انقلاب مصر بود، تغيير داده و از فاز جديد مديريت دوره انتقالي بهره مي‌گيرند.
كليني با بيان اينكه آنها معتقدند مديريت‌شان بايد فراگير و حساب شده باشد، گفت: اين واقعه پس از امضاي پيمان استارت 2 است و آمريكا راغب است نقش برتري خود را در تحولات حفظ كرده و اثبات كند.
وي به سخنراني كلينتون براي سفراي آمريكايي طي هفته گذشته اشاره كرد و گفت: اين سخنراني بيانگر اين موضوع است كه آمريكا حاضر نيست رهبري در تحولات جامعه جهاني را از دست بدهد.
* روسيه در تحولات خاورميانه به دنبال احياي نقش مؤثر خود است
اين كارشناس ارشد مسائل استراتژيك به كنش و واكنش‌هاي پيچيده در حال جريان جامعه مصر اشاره كرد و گفت: مهم اين است كه اين تحولات به دست خود مردم رقم بخورد، در تحولات جديد مصر، نخبگان و احزاب تا حدودي عقب‌تر از جوانان انقلابي بودند.
كليني در خصوص نقش روسيه در تحولات اخير منطقه اظهار داشت: روسيه عقب‌نشيني‌هاي استراتژيكي را به خصوص پس از فروپاشي در داشته و اين عقب‌نشيني‌ها عمدتاً در اروپاي شرقي و خاورميانه قابل ملاحظه است.
وي ادامه داد: امروز روسيه تلاش مي‌كند يك احياگري در مواضع خود در معادلات و ژئوپلتيك‌هاي حساس جهان به دست آورد، به همين دليل به تدريج سعي مي‌كند يك حركت چند جانبه‌گرايانه را دنبال كند و از سوي ديگر مواضعي اتخاذ مي‌كند كه بتواند منافع خود را در بستر جديد كشف كند.
اين كارشناس ارشد مسائل استراتژيك با بيان اينكه به نظر مي‌رسد روس‌ها در تحولات خاورميانه جدا از مواضع رسمي به دنبال احياي نقش مؤثر خود در روندها هستند، يادآور شد: البته آمريكا چندان تمايل ندارد كه اين فضا را در اختيار روسيه قرار دهد و تلاش مي‌كند يك سياست قطره چكاني به خصوص در حوزه خاورميانه داشته باشد تا بازيگران جديد در اين معادلات مهار شوند.
* آمريكا خواهان عدم نقش آفريني روسيه در منطقه است
كليني افزود: نگاه آمريكا به روسيه اگر چه در شعار بحث همكاري است، اما واقعيت اين است كه آمريكا براي مهار روسيه تلاش مي‌كند كه اين يك سياست هوشمندانه مي‌باشد.
وي با بيان اينكه آمريكا در فضاي رسانه و ديپلماسي عمومي تلاش مي‌كند مواضع روسيه را به سود خود مهار كند، گفت: اين كار با اين هدف صورت مي‌گيرد كه آمريكا به جهانيان بقبولاند روسيه كماكان يك قدرت دسته دوم در جهان است.
