تحليلگران سرنگوني 'حسني مبارك' رئيس جمهوري مصر را صرفا سرآغاز گرفتاري آمريكا به خاطر چالش هاي مصر و ديگر نقاط جهان عرب مي دانند.
گزارش خبرگزاري فرانسه از واشنگتن به نقل از تحليلگران حاكيست كه حمايت از دمكراسي از يك سو و اجتناب از خصومت هم پيمانان از ديگر سو، مهمترين چالش پيش روي دولت آمريكا است، دولتي كه فاقد قدرت اثرگذاري بر تلاش هاي مردمي در سراسر منطقه نيز مي باشد و يا نفوذ چنداني بر آن ندارد.
'بروس ريدل' تحليلگر موسسه 'بروكينگز' به فرانس پرس گفت: 'تونس ضربه تكان دهنده اي بود. قاهره سونامي است و در حال حاضر تمامي سران مستبد جهان عرب بايد نگران تاثير اين روند بر آينده خود باشند.'
ريدل كه از مقامات سابق سيا و از مشاوران سه رئيس جمهوري امريكا در مورد مسائل خاورميانه و آسياي ميانه بوده است، ادامه داد: 'مشكل آمريكا در اين است كه نفوذ به واقع چنداني در اين زمينه ندارد. مخمصه اي كه اوباما در ان گرفتار شده است، به تدريج پررنگ تر و مقابله با آن دشوارتر مي شود '
وي افزود كه براي مثال، اگر شورش هاي مردمي پادشاهي هاي اردن و عربستان سعودي را به چالش بكشد، واشنگتن بايد كاري كند كه اين 'هم پيمانان امريكا بيش از اين مرعوب و نگران نشوند'، زيرا در غير اين صورت، آنان احتمالا حالت دفاعي مي گيرند و به سركوب هاي خشونت باري متوسل مي شوند كه مي تواند موجب بي ثباتي و وارد شدن ضربات تكان دهنده به سراسر منطقه شود.
ريدل با بيان اين كه 'رژيم هاي ياد شده، بسيار عصبي هستند و ارتش هاي انها نيز در حال حاضر بسيار مضطرب شده اند'، خيزش مردمي در مصر را 'نخستين بحران مهم سياست خارجي' دولت اوباما خواند.
'ناثان براون' تحليلگر موسسه 'كارنگي' هم گفت كه رفتن مبارك و واگذاري قدرت به ژنرال هايي كه حامي ديرينه او بودند، 'برهه ي زماني كاملا مهمي' را در مصر ايجاد كرده است.
از سوي ديگر، 'هيلاري مان لورت' مشاور امنيت ملي 'جرج بوش' رئيس جمهوري سابق آمريكا، به 'ام اس ان بي سي' گفت كه نگران است دولت اوباما خطاهاي اسلاف خود را تكرار كند.
لورت با يادآوري اين كه دولت هاي قبلي آمريكا تعبير و قرائت نادرستي از انقلاب اسلامي سال 1979 ايران و انتخابات سال 2006 فلسطين ارايه دادند، ادامه داد كه دولت اوباما بايد از صف طويل گروه هاي اپوزيسيون مصر حمايت كند، اما از اخوان المسلمين پشتيباني نكند.
لورت به كاخ سفيد توصيه كرد كه انتقادهاي آمريكا از 'محمد البرادعي' - يكي از ناراضيان بلندپايه مصري - را متوقف كند و افزود كه عمل نكردن به چنين توصيه هايي از جنس همان خطاهاي دولت آمريكا است كه به پيروزي انقلاب اسلامي در ايران منجر شد.
لورت، نتيجه احتمالي تحولات مصر را بر سر كارآمدن دولتي مستقل تر در سياست خارجي دانست كه از سياست هاي آمريكا و رژيم صهيونيستي در قبال غزه، افغانستان، ايران و تمامي دستورالعمل هاي آمريكا حمايت نخواهد كرد.
'ديويد كنر' (David Kenner) از دبيران مجله آمريكايي 'فارين پاليسي' هم اقرار كرد كه 'بيم زيادي' از اين كه دولت آتي مصر 'پذيراي' نيازهاي سياسي امريكا نباشد، مقام هاي اين كشور را فرا گرفته است.
وي ادامه داد كه مقام هاي امريكايي به طور خاص نگران تاثير ناآرامي هاي مردمي مصر بر وضعيت يمن - ديگر هم پيمان امريكا- هستند.
اما 'رابرت دانين' كارشناس مسائل خاورميانه و از مقام هاي سابق وزارت خارجه امريكا گفت كه كاخ سفيد ناچار است به ديگر دولت ها هشدار دهد كه اگر مطالبات ملت هايشان را اجابت نكنند، احتمالا به سرنوشت مبارك دچار خواهند شد.
دانين كه هم اكنون در 'شوراي روابط خارجي' فعاليت دارد، ادامه داد: 'ما بايد به آنها بگوئيم كه دوستان شما هستيم، اما محدوديت هايي در جانبداري ما وجود دارد.'