تحليلگران معتقدند سرنگوني 'حسني مبارك' رييس جمهوري مصر صرفا سرآغاز گرفتاري آمريكا با چالش هاي مصر و ديگر نقاط جهان عرب است.
به گفته كارشناسان، دولت آمريكا كه فاقد قدرت اثرگذاري بر تلاش هاي مردمي در سراسر منطقه مي باشد و يا نفوذ چنداني بر آن ندارد.
'بروس ريدل' تحليلگر موسسه 'بروكينگز' به خبرگزاري فرانسه گفت: 'تونس ضربه تكان دهنده اي بود. قاهره سونامي است و در حال حاضر تمامي سران مستبد جهان عرب ، بايد نگران تاثير اين روند بر آينده خود باشند.'
ريدل كه از مقامات سابق سازمان جاسوسي آمريكا (سيا) و از مشاوران سه رييس جمهوري امريكا در مورد مسايل خاورميانه و آسياي ميانه بوده است، ادامه داد: 'مشكل آمريكا در اين است كه نفوذ به واقع چنداني در اين زمينه ندارد. مخمصه اي كه اوباما در آن گرفتار شده است، به تدريج پررنگ تر و مقابله با آن دشوارتر مي شود. '
وي افزود كه براي مثال، اگر شورش هاي مردمي پادشاهي هاي اردن و عربستان سعودي را به چالش بكشد، واشنگتن بايد كاري كند كه اين 'هم پيمانان امريكا بيش از اين مرعوب و نگران نشوند'، زيرا در غير اين صورت، آنان احتمالا حالت دفاعي مي گيرند و به سركوب هاي خشونت باري متوسل مي شوند كه مي تواند موجب بي ثباتي و وارد شدن ضربات تكان دهنده اي به سراسر منطقه شود.
ريدل با بيان اين كه 'رژيم هاي ياد شده بسيار عصبي و ارتش هاي آنها نيز در حال حاضر بسيار مضطرب هستند'، خيزش مردمي در مصر را 'نخستين بحران مهم سياست خارجي' دولت اوباما خواند.
'ناثان براون' تحليلگر موسسه 'كارنگي' هم گفت كه رفتن مبارك و واگذاري قدرت به ژنرال هايي كه حامي ديرينه او بودند، 'برهه ي زماني كاملا مهمي' را در مصر ايجاد كرده است.
براون ادامه داد كه 'گرچه خروج مبارك پيروزي عظيمي براي اپوزيسيون به نظر مي آيد، اما روشن است كه آنان چيزي بيش از خروج مبارك كسب نكرده اند.'
'هيلاري مان لورت' مشاور امنيت ملي 'جرج بوش' رييس جمهوري سابق آمريكا نيز به 'ام اس ان بي سي' گفت كه نگران است دولت اوباما خطاهاي اسلاف خود را تكرار كند.
لورت با يادآوري اين كه دولت هاي قبلي آمريكا تعبير و قرائت نادرستي را از انقلاب اسلامي سال 1979 ايران و انتخابات سال 2006 فلسطين داشتند.
وي عمل نكردن به چنين توصيه هايي را همان خطاي دولت آمريكا كه به انقلاب اسلامي در ايران منجر شد، خواند.
به گفته لورت، 'نتيجه احتمالي تحولات مصر اين است كه دولتي مستقل تر در سياست خارجي به قدرت مي رسد كه از سياست هاي آمريكا و اسراييل در قبال غزه، افغانستان، ايران و تمامي دستورالعمل هاي آمريكا حمايت نخواهد كرد.'
'ديويد كنر' David Kenner از دبيران مجله آمريكايي 'فارين پاليسي' هم اقرار كرد كه 'بيم زيادي' از اين كه دولت آتي مصر 'پذيراي' نيازهاي سياسي امريكا نباشد، مقام هاي اين كشور را فرا گرفته است.
وي ادامه داد كه در عين حال، 'به نوعي يك فرصت نيز براي آنها پيش آمده است.'
به گفته كنر، مصر به عنوان نخستين كشور عرب امضاكننده توافق صلح با اسرائيل، ركن اصلي سياست هاي امريكا است، اما از آنجا كه نفوذ منطقه اي آن در دوره مبارك با 'افول ناگهاني' روبرو شد، به هم پيمان ضعيفي براي واشنگتن بدل شده بود.
وي ادامه داد كه مقام هاي امريكايي به طور خاص نگران تاثير ناآرامي هاي مردمي مصر بر وضعيت يمن ديگر هم پيمان امريكا هستند.
اما 'رابرت دانين' كارشناس مسائل خاورميانه و از مقام هاي سابق وزارت خارجه امريكا گفت كه كاخ سفيد بايد به ديگر دولت ها هشدار دهد كه اگر مطالبات ملت هايشان را اجابت نكنند، احتمالا به سرنوشت مبارك دچار خواهند شد.
دانين كه هم اكنون در 'شوراي روابط خارجي' فعاليت دارد، ادامه داد: 'ما بايد به آنها بگوئيم كه دوستان شما هستيم، اما محدوديت هايي در جانبداري ما وجود دارد. آنها چك سفيد امضا در اختيار ندارند.'
