حال كه شادماني حاصل از كنار رفتن حسني مبارك از رياست جمهوري مصر در ميان مردم رفته رفته رنگ مي بازد برخي پرسش هاي چالش برانگيز در مورد فرجام خيزش مردمي در اين كشور عرب زبان آفريقايي خودنمايي مي كند.
سايت خبري 'ان پي آر' (npr)روز يكشنبه در تحليلي به اين نكته اشاره كرد كه آنچه مردم مصر را به خيابان ها كشاند درخواست براي تغيير بود.
اين پايگاه خبري مي نويسد اما هنوز ابهام هاي زيادي در مورد شكل نهايي اين تغيير وجود دارد.
وقتي مبارك بالاخره راضي شد مسند قدرت را رها كند، نخستين خواسته مهم معترضان جامه عمل پوشيد.
حتي باراك اوباما رئيس جمهور آمريكا هم رفتن مبارك را تبريك گفت. اما اوباما تصديق كرد كه هنوز ابهام زيادي وجود دارد.
او گفت: 'اين پايان انتقال (قدرت) در مصر نيست. اين تنها شروع ماجرا است.'
اوباما گفت: 'من حتم دارم كه روزهاي سختي پيش رو است و بسياري از پرسش ها بي پاسخ مانده اند.'
اما به نوشته سايت ان پي آر يكي از بزرگترين ابهامات اين است كه نظاميان مصر چگونه در صدد آن بر مي آيند تا مطالبات ناگفته معترضان را برآورند و آيا چنين مي كنند يا نه. براي مثال حالت فوق العاده را در مصر پس از سي سال لغو مي كنند يا نه و براي زمينه سازي در جهت اصلاحات سياسي به بازنويسي قانون اساسي كه مبارك آن را محدود كرده بود مي پردازند يا خير.
'جان آلترمن' كارشناس خاورميانه در مركز مطالعات راهبردي و بين المللي بر اين عقيده است كه گذار از حكومت استبدادي به حكومت نظاميان به مراتب با گذار از حكومت استبدادي به مردم سالاري فرق مي كند.
او مي گويد: 'اگر به نظاميان اعتماد داريد، يعني كساني كه به هر حال نظامي را ايجاد كردند كه در 59 سال گذشته بر مصر حكم رانده است، به چه اطميناني مي گوييد همان نظاميان خيال دارند كه از اساس آن سيستم را تغيير دهند. '
اما يكي از پرسش هاي چالش بر انگيز ابهام آلود، انتخابات و چگونگي برگزاري آن است. اين كه زمان انتخابات چه وقت خواهد بود و چقدر سعي خواهد شد در آن به همه احزاب و از جمله جنبش جوانان فرصت عرض اندام داده شود.
'كريستن استيلت' Kristen Stilt استاديار دانشكده حقوق دانشگاه 'نورث وسترن 'Northwestern University و كارشناس تاريخ اسلام مي گويد كه جالب است بنشينيم و ببينيم فرايند انتخابات چگونه شكل مي گيرد.
او مي پرسد: 'آيا (در انتخابات) شاهد شكل گيري و نام نويسي احزاب تازه خواهيم بود، يعني همان احزابي كه ايجاد آن ها پيش از اين شدني نبود يا احزاب تازه؟'
استيلت مي پرسد: 'آيا ما شاهد شمار زيادي از نامزد هاي مستقل خواهيم بود؟ ... و اينكه اين احزاب و هويت هاي تازه در سايه كدام قوانين شكل خواهند گرفت؟ و چه قانوني كل اين فرايند ها را كنترل خواهد كرد؟'
سوال چالش برانگيز ديگر در مورد روابط خارجي از جمله رابطه با رژيم صهيونيستي خواهد بود.
هنوز معلوم نيست كه دولت تازه مصر مرز مشترك كشور با غزه را مي گشايد يا نه و اين كه قرارداد صلح سال 1979 (1358 ) را با رژيم اشغالگر قدس محترم مي شمرد يا خير.
چگونگي رابطه با آمريكا هم در هاله اي ازابهام قرار دارد. اما هرچه هست، به گفته تحليلگران، اوباما در برقراري رابطه با دولت تازه مصر مشكل خواهد داشت.
آلترمن مي گويد: 'آن ها به ما به عنوان حاميان مبارك مي نگرند، يعني كسي كه براي حفظ منافع آمريكا و اسرائيل از مبارك در برابر مصريان حمايت كرد.'
به گفته آلترمن اين همه به اين بستگي دارد كه مصر در آينده در دست چه كسي خواهد بود—ارتش يا مردم معترض؟