دولت سوئیس هرگونه دارایی را که احتمال دارد حسنی مبارک و اطرافیانش در این کشور داشته باشند مسدود کرده است و اکنون فعالان مبارزه با فساد مالی خواستار ان هستند که همین کار در کشورهای دیگر هم انجام شود.
اما کارشناسان می گویند جستجوی ثروت مخفی رئیس جمهور مخلوع مصر کار بسیار دشواری خواهد بود چه رسد به باز گرداندن ان. ثروت واقعی مبارک هنوز مشخص نیست.
اخیرا اعلام شد که او و پسرانش جمال و علا شاید بالغ بر هفتاد میلیارد دلار ثروت جمع کرده باشد که بیشتر از ثروت بیل گیتس بنیانگذار شرکت مایکروسافت است و این خبر در مصمم تر کردن معترضانی که در نهایت مبارک را پائین کشیدند بی تاثیر نبود. در راهپیمایی هایی که سرانجام روز جمعه باعث کنار رفتن مبارک از قدرت بعد از سی سال حکومت و عزیمت او از قاهره به شرم الشیخ شد معترضان شعار می دادند quotation mark مبارک به ما بگو هفتاد میلیارد دلار را از کجا اورده ای؟ quotation mark فساد مالی در مصر دوره مبارک که در ان چهل درصد جمعیت هشتاد میلیونی این کشور با درامدی دو دلاری یا کمتر زندگی می کنند حالتی فراگیر داشت و منتقدان ،مقامات دولتی را به غصب ثروت کشور متهم کرده اند.
مصری ها از مدتها قبل از سیاست ابراز نشده ای شکایت داشته اند که بر اساس ان مقامات و تجار ارشد اجازه داشتند ثروتمند شوند و به ثروت خود بیافزایند. طی روزهای اخیر گروههای دیده بان و وکلای خصوصی خواستار ان شده اند که دادستان کل مصر تحقیقات جنایی را علیه مبارک و تعدادی از وابستگان ثروتمندش اغاز کند.
از مدتی قبل دهها نفر از مقامات سابق دولتی از خروج از کشور منع شده اند و دارایی های چندین نفر انها از جمله چهار وزیر پیشین ضبط شده است. اریک لوئیس از شرکت حقوقی Baach , Robinson ampersand Lewis می گوید اینکه این تحقیقات در نهایت تا کجا پیش خواهد رفت بستگی به اراده سیاسی رهبران مصر دارد.
این شرکت در ردیابی دارایی های بین المللی تخصص دارد و کارهایی در این ارتباط در کنیا و پاکستان انجام داده است. لوئیس می افزاید quotation mark انچه شما اغلب پیدا می کنید این است که در حالی که نوعی عزم سیاسی وجود دارد که به نظر می رسد می خواهد این کار را انجام دهد اما واقعیت ان است که خواست واقعی برای شفافیت ، بیشتر حالتی نمادین دارد تا حقیقی.
quotation mark تحقیقات گسترده در مورد فساد مالی می تواند در حکم ازمونی برای اراده مقامات ارشد نظامی باشد که مصر را در دوره انتقالی اداره می کنند.
بعضی ها هشدار می دهند که پاکسازی ثروتمندان مصر می تواند احیای اقتصادی از بحران سیاسی را دشوارتر سازد. فعالان مبارزه با فساد مالی خواستار تحقیقات سریعی هستند و به غیر از سوئیس از سایر کشورها خواسته اند تا در اقدامی پیشگیرانه دارایی هایی را که احتمال می رود متعلق به مبارک و نزدیکان او باشد ضبط کنند.
امنیه حسین کارشناس مصر در گروه quotation mark شفافیت بین المللی quotation mark می گوید quotation mark انجام این کار بسیار دشوار است این به نفع دارایی های این کشور است که اکنون کارهایی انجام شود.
quotation mark خانواده مبارک هرگز در مورد دارایی خود صحبت نکرده است.
بر اساس اعلام یک اندیشکده در قاهره حقوق ماهانه حسنی مبارک در مقام رئیس جمهور با حساب مزایا در سالهای دو هزار و هفت و دو هزار و هشت 4750 پوند مصر یا حدود 808 دلار بوده است. روابط بسیار گرم مبارک با طبقه تجار مصر باعث شکل گرفتن شایعاتی در مورد ثروت های مخفی او نظیر املاک گرانبهایی در انگلیس ، امریکا و سایر نقاط شد.
احمد الساعد النجر سردبیر نشریه quotation mark گزارش اقتصادی مصر quotation mark می گوید فروش ارزان شرکتها و اراضی دولتی که در دهه 1990 شروع شد منبع اصلی ثروتمند شدن دو طرف بوده است. النجر می افزاید quotation mark خصوصی سازی ، بزرگترین فرایند فساد مالی در مصر در کل تاریخ این کشور از دوره فرعونها تا به حال بوده است.
quotation mark در طول شش ماه گذشته پروژه های دو شرکت اصلی املاک به علت چنین ارتباطات ادعایی به دادگاه کشیده شده است. در پرونده ای که کل مصر را درگیر خود کرد گروه طلعت مصطفی با ادعاهایی مبنی بر اینکه یکی از پروژه های سه میلیارد دلاری اش بدون رعایت فرایند های مناقصه به شکل غیرقانونی به این شرکت واگذار شده است و همین امر باعث زیان بیست و شش میلیارد دلاری سایر شرکتهای بخش خصوصی شده است روبرو شد. عالی ترین دادگاه اداری مصر اجرای حکم یک دادگاه را که بر اساس ان دولت باید دوباره در مورد این پروژه مناقصه برگزار کند به حال تعلیق دراورد تصمیمی که احتمال می رفت سایه ای از شک بر بیش از یکصد مورد از پروژه های مشابه بیاندازد.
در مقابل یک کمیته دولتی تقریبا با همان شرایط قبلی دوباره این قرارداد را به شرکت طلعت مصطفی داد با این استدلال که این کار به نفع کشور است و فعالیت گروه طلعت مصطفی ارزش این پروژه را بالا برده است. گروه طلعت مصطفی تحت ریاست هاشم طلعت مصطفی قرار دارد یعنی یکی از اعضای سابق پارلمان که بعدا مصونیت پارلمانی اش لغو شد و خود او به علت صدور دستور قتل دوست دختر لبنانی اش به پانزده سال زندان محکوم گردید. یک شرکت دیگر به نام Palm Hills Development که متخصص ساخت خانه های مسکونی گرانقیمت است هم با پرونده مشابهی روبرو شد و ساختار مالکیت اش می تواند یک مطالعه موردی از روابط بین مقامات دولتی و جهان تجارت باشد.
بستگان وزیر مسکن که اخیر اخراج شد و یک وزیر حمل و نقل که در سال 2009 استعفا داد از سهامداران عمده یا مقامات ارشد شرکت Palm Hills هستند. جمال پسر کوچکتر و چهل و هفت ساله مبارک در سال 1996 خود را به عنوان رئیس یک شرکت سرمایه گذاری مستقر در لندن موسوم به Medinvest Associates Ltd.
معرفی کرد اما در سال 2001 از این سمت استعفا داد. سعید کبا رئیس فعلی این شرکت اعلام کرد Medinavest دیگر هیچ ارتباطی با بستگان مبارک ندارد.
کبا به روزنامه ساندی تایمز لندن گفت او اطلاعات اندکی در مورد سرمایه گذاریهای احتمالی خانواده مبارک در انگلیس دارد. Medinavest در یک ساختمان سنگی در منطقه گرانقیمت نایتزبریج لندن مستقر است و اعلام کرده است که یک کارمند و سرمایه ای بالغ بر پنجاه هزار پوند - حدود هشتاد هزار دلار- دارد.
سود و گردش مالی این شرکت فاش نشده است.
دارایی های خالص این شرکت حدود 225 هزار پوند معادل 360 دلار براورد می شود. جمال مبارک به عنوان مالک یک عمارت شش طبقه که در فاصله نزدیکی از دفتر Medinavest قرار دارد معرفی شده است. بانک سرمایه گذاری EFG-Hermes مستقر در قاهره اعلام کرد جمال مبارک هیجده درصد از سهام یکی از شرکتهای فرعی این بانک موسوم به EFG Hermes Private Equity را برعهده دارد.
این بانک افزود روابط جمال مبارک با این شرکت در سال 1997 یعنی قبل از انکه او وارد کار سیاست شود شروع شد و در همان زمان به صورت علنی اعلام گردید.
این بانک اظهار داشت هدایت سرمایه های خانواده مبارک را برعهده ندارد و مستقیم یا غیرمستقیم هیچ مزایا یا ملاحظه خاصی را از ناحیه دولت مصر دریافت نکرده است. جمال مبارک در سال 2000 وارد عرصه سیاست شد و سریعا تا مقام رهبری ارشد حزب حاکم متعلق به پدرش یعنی حزب دموکراتیک ملی بالا رفت .
او هفته گذشته در انچه که به نظر می رسد تلاش ناموفقی از سوی رژیم برای خرید زمان و کاهش خشم مردم باشد از دفتر سیاسی این حزب اخراج شد. در حالی که شکایت های مربوط به فساد مالی تا به حال بر مقامات ارشد سابق متمرکز بوده است یک وکیل مصری به نام ابراهیم یوسری می گوید او به دنبال تحقیقات جنایی از خانواده مبارک است.
یوسری افزود دادستان کل موافقت کرده است که روز دوشنبه برای بررسی مدارک با او ملاقات کند. یوسری گفت این یک نشانه واقعا مثبت است. امکان تماس با مقامات دفتر دادستانی برای کسب نظر انها در این خصوص میسر نشد. دانیل تالسکلاف رئیس مرکز بین المللی بازیافت دارایی ها در بروکسل می گوید مصر زمانی می تواند فرایند طولانی بازیافت دارایی ها را اغاز کند که تحقیقات قضایی را شروع کرده باشد.
به گفته تالسکلاف بعد از این گام اول ، سوئیس می تواند اطلاعات بانکی خود را منتشر کند و بعد از صدور احکام قضایی کار بازگرداندن دارایی ها شروع می شود. ماه گذشته بعد از اخراج یکی دیگر از حاکمان مستبد خاورمیانه یعنی زین العابدین بن علی رئیس جمهور سابق تونس سوئیس دارایی های مقامات دولتی سابق تونس را که حدود 620 میلیون دلار براورد می شود ضبط کرد. تالسکلاف می گوید بازگرداندن دارایی ها طی سالهای اخیر به علت انعقاد کنوانسیون های بین المللی مبارزه با فساد مالی اسانتر شده است.
مصر یکی از امضاکنندگان این کنوانسیونهاست و همچنین امارات عربی متحده که گمان می شود محل نهایی استقرار مبارک در دوره بازنشستگی اش باشد. به گفته تالسکلاف در این مورد مسئولیت برعهده مقامات مصری است که تحقیقات خود را شروع کنند.
او اشاره می کند که سایر کشورها با منابعی محدود مثل هائیتی و نیجریه موفق شده اند تا دارایی های دولتی خود را بازگرداندند. تالسکلاف در پایان می افزاید quotation mark اگر نیجریه می تواند این کار را انجام دهد پس مصر هم می تواند.