پشتیبانی آمریکا و غرب از حکومت های دیکتاتوری و سقوط آنها با قیام مردم یک تاریخ طولانی دارد و از طرفی نشانه شکست سیاست ایالات متحده در این کشورهاست. نگاه اجمالی به لیست دولت هائی که سال ها مورد حمایت مالی، سیاسی و نظامی آمریکا بوده ولی بر اثر اعتراضات مردم سقوط کرده اند بسیار عبرت انگیز است: حسنی مبارک و سادات در مصر، بن علی در تونس، صدام حسین در عراق، ژنرال مشرف و ضیاءالحق در پاکستان، سوهارتو در اندونزی، ژنرال پینوشه در شیلی، محمدرضا پهلوی در ایران، موبوتو سه سکو در کنگو، مارکوس در فیلیپین، دوالیه در هائیتی و ده ها دولت دیگر از پایان جنگ جهانی دوم تا به امروز در قاره های مختلف دنیا.ادامه…
حقیقت این است که نظام ها و دولت های سرسپرده، مستبد، نظامی و وابسته به قدرت های خارجی بیش از هر موقع دیگر با بحران مشروعیت روبه رو هستند. یک شکاف بزرگ و عمیق «بی اعتمادی» بین مردم، حکومت های غیرمردمی، و قدرت های غربی به وجود آمده است. یک سرگیجی بزرگ بین رهبران و نخبگان غرب و دولت های تحت نفوذ آنها همه جا را فراگرفته است و پایه های ظلم و ستم و سلطه گرائی و بی عدالتی درحال فروپاشی است. سه هفته قبل وقتی که تظاهرات مردم قاهره در میدان التحریر علیه مبارک آغاز شد، یک ژنرال بازنشسته اسرائیلی در تل آویو به توماس فریدمن نویسنده نیویورک تایمز گفت «هر چه که ما در ۳۰ سال گذشته فکر کردیم، دیگر معنی ندارد… آنچه که دنیای ما را می چرخاند و هدایت می کرد از دست ما رفته است» (نیویورک تایمز ۳ فوریه ۲۰۱۱). وقایع مصر، دیوید بروکز یکی از نویسندگان نیویورک تایمز را که ستون دائمی و ویژه در آن روزنامه داشته و از جناح محافظه کاران آمریکاست وادار کرده است که از «کرامت و عزت نفس» در سیاست خارجی صحبت کند: «آنچه ما از رویدادهای اخیر (مصر) یاد گرفته ایم این است که ایالات متحده معمولا در همه چیز غلط عمل می کند (نیویورک تایمز، ۲ فوریه ۲۰۱۱).
خواسته های مردم مصر در دهه های اخیر بسیار روشن و مشروع بوده است: آزادی در تعیین سرنوشت نظام و آینده خود، رهائی از حکومت دیکتاتوری و نظامی، استقلال در اداره کشور و همکاری با همه کشورهای اسلامی و همسایه، آزادی فلسطین اشغالی، جلوگیری از نفوذ و دخالت خارجیان، عدالت اجتماعی، اقتصادی و پیشرفت کشور، مردم سالاری حقیقی و بومی، و امنیت داخلی و خارجی. ولی نوع حمایت و پشتیبانی واشنگتن از نظام مصر همیشه با این خواسته های مردم در تضاد بوده است. این شیوه نادرست را باید از زبان خود دولتمردان، نخبگان سیاسی و رسانه های ایالات متحده شنید: قبل از استعفای مبارک، چندین بار رابرت گیتس وزیر دفاع آمریکا در مصاحبه ها و جلسات نشست کمیسیون های کنگره به صراحت از همکاری ژنرال ها، افسران و نظامیان و ارتش مصر با آمریکا صحبت کرد و اظهار داشت که آمریکا با اعضای ارتش مصر در تماس است و از عملکرد آنها مطمئن است. «اچ.دی.اس. گرین وی»، نویسنده روزنامه «بوستون گلوب» در مقاله ای تحت عنوان «زمان مصر برای مرگ و تولد مجدد» می نویسد، «آمریکا تا موقعی دموکراسی را دوست دارد که نتیجه انتخابات به میل ما باشد… آمریکا باید در دنیای امروز زندگی کند نه در دنیائی که می خواهد داشته باشد (اینترنشنال هرالدتریبیون، ۵و ۶ فوریه ۲۰۱۱). «ری تاکی» عضو ارشد شورای روابط خارجی و مشاور اسبق وزارت امور خارجه آمریکا درباره مصر و دموکراسی می گوید، «دموکراسی ممکن است باعث ثبات خاورمیانه و تقویت و رشد اقتصادی شود ولی این منطقه را علیه خواسته های آمریکا بسیج خواهدکرد (نیویورک تایمز، ۵فوریه ۲۰۱۱).
حسنی مبارک رئیس جمهور اقتدارگرا از صحنه خارج شده است ولی نظامی که او را به قدرت رساند و سال ها از او حمایت کرده است هنوز پابرجاست. چالش کنونی مردم مصر این است که چگونه می توانند ریشه این سرطان را بخشکانند و کشور خود را به یک نظام مستقل و آزاد که خارج از سلطه و نفوذ بیگانگان بوده و نماینده مردم سالاری بومی و اصیل خودشان باشد، تبدیل کنند. این کار آسان نیست، ولی عملی است. «سرنگونی فرعون مصر»، «ظهور فرشته آزادی» و «انتقال مصر به مردم سالاری و دموکراسی» موقعی معنای واقعی پیدا خواهد کرد که خود مردم مصر، با اراده و استقلال فکری خود و به دست خود حکومت و نظام مورد علاقه خود را تعیین کنند. انعکاس استعفای مبارک و برکناری او از ریاست جمهوری در دنیای عرب و جهان اسلام متنوع ولی محکم بود.
شاید تیتر اول روزنامه «جاکارتا پست» اندونزی که «مصری ها امیدوارند ولی با آینده نامعلومی مواجهه هستند» (جاکارتاپست، ۱۳فوریه ۲۰۱۱- ۲۴بهمن ۱۳۸۹) چندان دور از حقیقت نباشد.
همه علائم نشان می دهد قدرت هائی که در این ۳۰سال گذشته از مبارک و رژیم او حمایت کردند و امروز خود را شرمنده می بینند، کوشش دارند این نهضت کنونی مصر را ربوده و با تبلیغات از تغییرات بنیادین جلوگیری کنند. ولی این مردم مصر هستند که باید به ندای تاریخی خود پاسخ دهند.

---