کشورهای معدودی در دنیا هستند که منافع انها همچون ایتالیا بر اثر اوضاع لیبی به خطر افتاده باشد.
ایتالیا کشوری است فقیر از جهت منابع انرژی که هم به نفت لیبی محتاج است و هم به همکاری اش برای دور نگه داشتن قایق های حامل مهاجران از سواحل خود. با در نظر گرفتن اینکه شرکت نفتی انی ایتالیا که اصلی ترین شرکت خارجی فعال در لیبی است یک سوم تولیدات نفت لیبی را به ایتالیا صادر می کند تعجبی ندارد که دولتهای مختلف ایتالیا همیشه سعی کرده اند روابط گرمی با معمر قذافی رهبر لیبی داشته باشند سیلویو برلوسکنی نخست وزیر فعلی ایتالیا هم از این قاعده مستثنی نیست. اینگانتسیو لاروسا وزیر دفاع ایتالیا روز سه شنبه اعلام کرد برلوسکونی بعد از ظهر سه شنبه تلفنی با قذافی صحبت کرده و از او خواسته است تا به خشونتها علیه معترضان ضددولتی خاتمه دهد. لاروسا که بعد از نشست اضطراری کابینه ایتالیا برای بررسی اوضاع لیبی و تاثیر ان بر مهاجرت غیرقانونی بر ایتالیا سخن می گفت افزود quotation mark قذافی پاسخ داد که خشونتها عمدتا متوجه افراد نظامی لیبی است.
quotation mark مناسبات ژئوپولوتیکی نزدیک ایتالیا با لیبی و این واقعیت که جزایر ایتالیا فقط چند صد کیلومتر با سواحل لیبی فاصله دارند نه فقط باعث جریان یافتن نفت به ایتالیا بلکه امواج مهاجران هم به این کشور شده است امری که رم از ان خیلی استقبال نمی کند. ایتالیا یکی از معدود کشورهای اروپایی است که لحن حساب شده ای را در قبال سرکوب خونین معترضان طرفدار دموکراسی در لیبی اتخاذ کرده است.
فرانکو فراتینی وزیر خارجه ایتالیا اولین مقام ایتالیایی بود که در مورد وقوع یک جنگ داخلی احتمالی در لیبی و فروپاشی این کشور ابراز نگرانی کرد و گفت او از ان می ترسد که یک دولت اسلامی بتواند در لیبی واقع در شمال افریقا و هم مرز با مصر برپا شود. اولین واکنش برلوسکنی به سرکوب های صورت گرفته در لیبی این بود که بگوید قذافی سرش بیش از ان شلوغ است که بتواند به تلفن او ( برلوسکنی ) جواب دهد.
فقط شامگاه دوشنبه بود که برلوسکنی اولین بیانیه رسمی اش را در مورد اوضاع لیبی منتشر کرد و در ان در قبال quotation mark کاربرد غیرقابل قبول خشونت علیه جمعیت غیرنظامی quotation mark هشدار داد. سیاستمداران مخالف می گویند دوستی نزدیک برلوسکنی با قذافی که شامل دیدارهای متعدد از کشورهای یکدیگر هم می شود رهبر ایتالیا را از برعهده گرفتن یک نقش برجسته در تلاشها برای متوقف شدن خشونتها در لیبی و استفاده از نفوذش برای مهندسی کردن خروج قذافی از صحنه که از سال 1969 در لیبی در قدرت است بازداشته است. فرانچسکو روتلی از چهره های جناح مخالف دولت ایتالیا در رادیو RAI گفت quotation mark ایتالیا با خوشدلی فوق العاده ای با یک دیکتاتور رفتار کرده است.
ما منافع اقتصادی را با همکاری و کنترل مهاجران غیرقانونی را با یک تسکین بخشی غیرمسئولانه ادغام کرده ایم.
quotation mark مسئله مهاجران غیرقانونی بدل به یک نقطه محوری در دیپلماسی اخیر شده است خطری که تاکید لیبی از طریق دیپلمات هایش مبنی بر اینکه اگر اتحادیه اروپا از معترضان حمایت کند دولت لیبی مرزهای خود را به روی سیل مهاجران به اروپا خواهد گشود ان را تشدید کرده است. توافق با لیبی در سال 2008 برای بازگرداندن مهاجرانی که در راه عزیمت از لیبی به ایتالیا در دریا کشف می شدند شمار مهاجران را در سال 2008 یعنی زمانی که این توافقنامه جنبه اجرایی به خود گرفت از 36 هزار نفر به چهار هزار و سیصد نفر در سال 2010 کاهش داد.
این توافقنامه به علت نقض حقوق مهاجران برای پناهندگی و فرار از سرکوب ،بحران های انسانی و جنگ از سوی اژانس پناهندگان سازمان ملل محکوم شد. ایتالیا بعد از هجوم پنج هزار تونسی به خاکش به دنبال قیام صورت گرفته در این کشور واقع در شمال افریقا تمایل اندکی برای مهاجران جدید دارد.
جریان مهاجران تونسی روز سه شنبه هم ادامه یافت و دو قایق بزرگ حامل دویست تونسی و یک قایق دیگر حامل دهها تن دیگر عازم جزیره لامپدوزا ایتالیا در دریای مدیترانه شدند. نفت و گاز طبیعی همچنان اصلی ترین دلائل علاقه ایتالیا به لیبی هستند و تجارت بین دو کشور اغلب با خوشی و سیاست امیخته بوده است. مدیر اجرایی ارشد شرکت انی تابستان گذشته در یک مراسم پرزرق و برق ترتیب یافته توسط برلوسکنی برای قذافی شرکت کرد .
در این مراسم سوارکاران با لباسهای بدوی سوار بر اسب هایی که برای این مراسم از لیبی اورده شده بود برای حضار هنرنمایی کردند.
پیشتر قذافی نسخه هایی از قران مجید را بین زنان جوان ایتالیایی که توسط یک اژانس مدل یابی استخدام شده بودند توزیع کرده بود و سفارت لیبی هزینه جلسات انها را پرداخت کرده بود. انی که بزرگترین شرکت نفت و گاز ایتالیاست بیش از پنجاه سال است که در لیبی فعالیت می کند یعنی بیش از کل سالهایی که قذافی در قدرت بوده است و روابط نزدیک این شرکت با لیبی در صدر مناسبات ایتالیا با لیبی قرار دارد یعنی کشوری که ایتالیا در فاصله سالهای 1911 تا 1941 ان را در اشغال خود داشت. روابط ایتالیا با لیبی طولانی تر و عمیق تر از از مناسبات برلوسکنی با قذافی است.
به عنوان مثال دولت ایتالیا یک روز قبل از حمله هوایی سال 1986 امریکا به لیبی برای تنبیه قذافی به علت یک بمب گذاری مرگبار در کافه ای در المان ،به طرابلس در این مورد هشدار داده بود. ناارامی ها در این مستعمره سابق ایتالیا اولین نشانه های دردسر را روز شنبه بروز داد و خط لوله گاز طبیعی که از لیبی به ایتالیا می رسد فشار خود را از دست داد که این امر نشانه یک مسدود شدن احتمالی بود.
مقامات ایتالیایی سریعا به افکار عمومی اطمینان دادند که عرضه گاز از خط لوله گرین استریم متوقف نشده است و ایتالیا ذخایر زیادی برای تامین گاز از جمله یک خط لوله شمالی دارد. استفانو ساگلیا معاون وزارت توسعه اقتصادی ایتالیا به خبرگزاری انسا این کشور گفت عرضه گاز از لیبی quotation mark متوقف نشده است اما با توجه به احتمال بروز یک جنگ داخلی در این کشور که ابعاد غیرقابل پیش بینی خواهد داشت اوضاع خیلی پیچیده است.
در بروکسل مارلنه هولزنر سخنگوی کمیسیون اروپا گفت دوازده درصد مصرف گاز ایتالیا از لیبی تامین می شود و این عرضه تا به حال مختل نشده است. نیکول سارتوری کارشناس مسائل دفاعی ، امنیتی و انرژی در موسسه IAI رم می گوید وابستگی لیبی به درامدهای نفت و گاز که ان را با تولیدکنندگان خارجی شریک می شود به این معناست که هر دولتی که در لیبی سرکار بیاید احتمالا به روابط درازمدت خود با شرکتهای خارجی نظیر انی ادامه خواهد داد.
بزرگترین خطر این است که در صورت بروز جنگ داخلی تولید نفت و گاز مشکل می شود اما غیرممکن نه. سارتوری می افزاید quotation mark اوضاع کنونی کاملا و بشدت مشکل زاست.
انی منافع و سرمایه گذاری های عظیمی در لیبی انجام داده است.
لیبی منبع اصلی تولید انی بشمار می رود و خود انی بزرگترین شرکت فعال در لیبی است.
سرنوشت لیبی و انی به هم گره خورده است.
quotation mark انی که روزانه 244 هزار بشکه نفت و گاز از لیبی صادر می کند روز سه شنبه اعلام کرد بخشی از تولید خود را در سایت هایی که نام انها را مشخص نکرد به دلائل امنیتی به حال تعلیق دراورده است.
انی افزود این شرکت اخرین بخش از افراد غیرضروری خود را در لیبی که یکصد نفر بودند روز سه شنبه از این کشور خارج کرد و فقط سی و چهار نفر از کارکنانش در طرابلس و در سایت های انی در نقاط مختلف لیبی باقی مانده اند. لیبی هم بشدت در ایتالیا سرمایه گذاری کرده است حقیقتی که اکنون باعث بروز مشکل برای شرکتهایی شده است که لیبی یکی از سهامداران انهاست.
سهام در حال سقوط در طیف وسیعی از بخش ها در بازار سهام میلان در روز دوشنبه حکایت منافع اقتصادی دوجانبه و گره خورده در یکدیگر بود.
بهای سهام Unicredit یعنی بزرگترین بانک ایتالیا ، شرکت مهندسی Finmeccanica و حتی باشگاه یونتوس مستقر در تورین با کاهش اعتماد به لیبی ، سقوط کردند.